Chí Linh đối phó nguy cơ hạn nặng

Nông dân TP Chí Linh dùng máy bơm nhỏ để lấy nước tưới

Theo đánh giá của cơ quan chuyên môn, nguồn nước tưới cho vụ đông xuân 2019- 2020 ở khu vực phía bắc quốc lộ 18 của TP Chí Linh sẽ gặp nhiều khó khăn. Để chủ động ứng phó, nông dân và các HTX nông nghiệp ở đây đang triển khai nhiều biện pháp.

Thiếu nguồn nước tưới

TP Chí Linh có 68 hồ đập thủy lợi, tập trung ở phía bắc quốc lộ 18. Đây là nguồn nước tưới chủ yếu cho sản xuất nông nghiệp của các phường Hoàng Tiến, Hoàng Tân, Bến Tắm, Cộng Hòa và các xã Bắc An, Hoàng Hoa Thám, Lê Lợi, Hưng Đạo.

Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi (KTCTTL) Chí Linh đang quản lý và khai thác 8 hồ, mỗi hồ cung cấp nước tưới cho từ 30 ha trở lên, còn lại địa phương tự quản lý 60 hồ. Hầu hết các hồ đập này đã bị xuống cấp nghiêm trọng, lượng nước trữ bị giảm nhiều so với thiết kế.

Một số hồ đã được đầu tư cải tạo gần đây như Láng Trẽ, Suối Găng, Tường Thôn... cũng khó đáp ứng được nhu cầu nước tưới cho vụ đông xuân. Nếu trời tiếp tục không mưa, các hồ đập chỉ đáp ứng được một phần nhu cầu tưới, thậm chí đổ ải xong, nước ở nhiều hồ đã tới mực nước chết.

Vụ đông xuân 2019-2020, xã Lê Lợi phấn đấu gieo cấy 350 ha lúa và trồng 180 ha rau màu. Nguồn nước tưới chủ yếu lấy từ 11 hồ đập trên địa bàn. Xí nghiệp KTCTTL Chí Linh quản lý 2 hồ lớn là Hố Vễn và Chóp Sôi, 9 hồ nhỏ hơn do HTX nông nghiệp Lê Lợi quản lý, khai thác.

Hồ Chóp Sôi phục vụ nước tưới cho hơn 42 ha đất nông nghiệp, mực nước hiện tại của hồ thấp hơn 1,6 m so với cùng kỳ năm trước. Do đáy kênh N1 cao hơn đáy kênh tưới chính 0,4 m nên sau khi đổ ải, hồ này khó tưới tự chảy cho hơn 20 ha lúa ở khu đồng Trại Sắt.

Bà Nguyễn Thị Len ở thôn Trung Quê đã hơn 22 năm canh tác ở đồng đất Lê Lợi cho biết: "Chưa bao giờ tôi thấy mực nước ở các hồ trước khi đổ ải lại thấp như hiện nay, chắc phải thấp hơn cùng kỳ năm trước đến gần 1 m".

Phường Hoàng Tân có hơn 30 ha thường xuyên phải chịu hạn nặng, chủ yếu ở cánh đồng của khu dân cư Đại Tân, Đại Bộ và Đồng Tróc. Bà Đoàn Thị Đoài, Giám đốc HTX Nông nghiệp phường Hoàng Tân cho biết: "Hiện nay một số khu vực trồng rau vụ đông cũng đang bị thiếu nước. Nếu những ngày tới trời không mưa, lượng nước ở các hồ không được bổ sung, nguy cơ 70 ha lúa sẽ bị thiếu nước".

Nhiều đập tràn không còn phát huy tác dụng

Nhiều phương án chống hạn

Tại TP Chí Linh, tổng lượng mưa năm 2019 chỉ đạt 1.170 mm, thấp hơn cùng kỳ năm trước 264 mm. Dự báo vụ đông xuân này có thể ấm hơn trung bình nhiều năm từ 1-2 độ C; đầu mùa ít mưa, khô hanh nhiều hơn. Một số công trình thủy lợi ở TP Chí Linh đã xuống cấp nên việc tưới càng thêm khó khăn.

Theo Phòng Kinh tế TP Chí Linh, để chủ động ứng phó với tình trạng thiếu nước tưới, thành phố đã chỉ đạo các địa phương xây dựng kế hoạch sản xuất đông xuân 2020 linh hoạt. Nhiều địa phương được hướng dẫn chuyển từ cấy lúa sang trồng các loại cây chịu hạn tốt như lạc, đỗ, ngô, một số loại rau, hoa...

Nhờ nguồn vốn hỗ trợ của tỉnh, các HTX nông nghiệp của thành phố cố gắng làm thêm khối lượng thủy lợi đông xuân, xây dựng các phương án chống hạn. Nhiều hộ nông dân đã chủ động mua sắm máy bơm nhỏ, cơ động, ống dẫn nước để phòng khi thiếu nước...

Ông Hoàng Văn Thắng, Giám đốc HTX Nông nghiệp xã Lê Lợi cho biết tỉnh hỗ trợ 1.200 m3 tiểu thủy lợi nhưng chúng tôi phải làm ít nhất là 7.000 m3 ở các đoạn kênh cần nạo vét cấp thiết.

HTX cũng đã xây dựng các phương án chống hạn khi trời không có mưa và nước trong các hồ cạn kiệt để có phương án cụ thể phục vụ bà con canh tác thuận lợi. Cả 5 trạm bơm lấy nước sông Thương qua ngòi Mơ đều có phương án đặt các điểm bơm dã chiến ở các thôn Đá Cóc, Thanh Tảo, Trung Quê, An Mô, An Lĩnh.

Ở một số cánh đồng cao, dễ bị hạn như Đồng Lang, Cao Thông, Tháp Vun, Cột Cầu, Trại Sắt, Cửa Làng, Cửa Đền, Quán Cháy... nông dân đã chủ động chuyển sang trồng lạc, ngô, đỗ...

Vụ đông xuân 2019 - 2020, TP Chí Linh gieo cấy gần 3.700 ha lúa, trồng 150 ha rau màu. Để bảo đảm nguồn nước phục vụ sản xuất, thành phố đã sớm triển khai kế hoạch chống hạn. Các xã, phường, HTX nông nghiệp phối hợp chặt chẽ với Xí nghiệp KTCTTL thành phố điều tiết nước tưới hợp lý.

Phương án tạo nguồn nước tưới sẽ tăng thêm 2 đợt so với những năm trước. Nguy cơ thiếu nước ở các hồ Chín Thượng, Chóp Sôi, Suối Găng... đã rõ nên Xí nghiệp KTCTTL thành phố đã chủ động đặt máy bơm hút nước lòng hồ và một số ao lân cận để bảo đảm nhu cầu nước tưới, không để thiếu nước ảnh hưởng đến sản xuất của người dân.

THÀNH LONG - TRẦN HIỀN