Chi phí chuyển đất nông nghiệp sang đất ở sẽ tăng từ năm 2026

Từ ngày 1/1/2026, chi phí chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở (đất thổ cư) dự kiến sẽ tăng lên đáng kể. Nguyên nhân chính xuất phát từ việc áp dụng bảng giá đất mới theo hướng tiệm cận giá thị trường, thay thế cho khung giá đất cũ vốn thường thấp hơn nhiều so với giá trị thực tế.

Thay đổi căn cứ cho phép chuyển mục đích sử dụng đất

Luật Đất đai 2024 đã mang đến những thay đổi quan trọng giúp đơn giản hóa điều kiện chuyển mục đích sử dụng đất. Theo khoản 5 Điều 116, hộ gia đình và cá nhân được xem xét cho phép chuyển đổi trong các trường hợp: đất nông nghiệp nằm trong khu dân cư, chuyển mục đích trong cùng một thửa đất có xen kẽ nhiều loại đất, hoặc chuyển từ đất phi nông nghiệp không phải đất ở sang đất ở.

Thay vì phụ thuộc vào kế hoạch sử dụng đất hằng năm của cấp huyện như trước đây, điều kiện cốt lõi hiện nay là thửa đất phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp xã đã được phê duyệt. Với tầm nhìn 20 năm và chu kỳ lập 10 năm, quy hoạch cấp xã mang tính ổn định cao, giúp người dân chủ động hơn trong việc xác định khả năng chuyển đổi mục đích thửa đất của mình.

Chi phí chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất thổ cư sẽ tăng sau khi áp bảng giá đất mới. Ảnh: Internet

Tác động tài chính từ bảng giá đất mới

Về nghĩa vụ tài chính, người sử dụng đất khi thực hiện thủ tục phải nộp các khoản gồm: tiền sử dụng đất, lệ phí trước bạ, lệ phí cấp Giấy chứng nhận và phí thẩm định hồ sơ. Trong đó, tiền sử dụng đất là khoản chi lớn nhất, có thể lên tới hàng trăm triệu đồng tùy thuộc vào vị trí và diện tích thửa đất.

Hiện nay, tiền sử dụng đất được tính theo Nghị định 103/2024/NĐ-CP, dựa trên công thức nhân diện tích với giá đất trong bảng giá đất hiện hành. Tuy nhiên, từ ngày 1/1/2026, khi các địa phương ban hành và áp dụng bảng giá đất mới phản ánh sát giá thị trường, giá trị tính toán chắc chắn sẽ tăng cao. Điều này tạo ra tác động hai chiều: thủ tục hành chính thuận lợi hơn nhưng áp lực tài chính lên người dân sẽ nặng nề hơn.

Người dân cần theo dõi cập nhật bảng giá đất ở khu vực mình sinh sống để tránh gặp rắc rối khi làm thủ tục về đất đai. Ảnh minh họa

Khuyến nghị cho người sử dụng đất

Các chuyên gia pháp lý lưu ý, trường hợp đất nông nghiệp có nguồn gốc từ giao đất không thu tiền sử dụng đất hoặc nhận chuyển nhượng hợp pháp, tiền sử dụng đất được xác định dựa trên sự chênh lệch giữa giá đất ở và giá đất nông nghiệp tại thời điểm chuyển đổi. Do bảng giá đất là yếu tố quyết định giá trị nộp ngân sách, người dân có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất cần cân nhắc kỹ thời điểm thực hiện thủ tục để tối ưu hóa chi phí trước khi quy định mới có hiệu lực chính thức vào đầu năm 2026.

Thông tin dự án và quy định pháp lý có thể thay đổi theo các văn bản hướng dẫn mới của cơ quan chức năng. Người sử dụng đất cần xác minh thông tin chi tiết tại văn phòng đăng ký đất đai địa phương trước khi quyết định.

Tuệ Nhân