Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương: Hà Nội quán quân, Cao Bằng chót bảng

Trong khuôn khổ Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025, Bộ KH-CN đã công bố Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) năm 2025.

PII phản ánh bức tranh thực tế, tổng thể về hiện trạng phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo của từng địa phương. Chỉ số này cũng cung cấp căn cứ, bằng chứng về điểm mạnh, điểm yếu, yếu tố tiềm năng và điều kiện cần thiết để thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Ở cấp địa phương, PII đã được thử nghiệm vào năm 2022 và chính thức triển khai trên toàn quốc từ năm 2023.

Năm 2025, Top 5 địa phương dẫn đầu cả nước về đổi mới sáng tạo năm nay gồm: Hà Nội, TP.HCM, Quảng Ninh, Hải Phòng và TP.Huế. Đây là năm thứ 3 liên tiếp Hà Nội giữ vị trí dẫn đầu chỉ số PII cả nước, với 18/52 chỉ số thành phần đứng đầu, thể hiện vai trò dẫn dắt, đầu tàu của Thủ đô về phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Bảng xếp hạng của các địa phương

Ở vị trí thứ 2, TP.HCM là địa phương lớn có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đây cũng là năm thứ 3 thành phố này giữ vị trí thứ 2. Năm 2025, TP.HCM dẫn đầu về trụ cột Cơ sở hạ tầng và có 13/52 chỉ số đứng đầu cả nước.

Trong khi đó, Quảng Ninh liên tiếp nằm trong Top 10 PII năm 2023 và năm 2024; năm 2025 Quảng Ninh đã vươn lên vào Top 3 khi đứng đầu 7 chỉ số trong PII 2025.

Hải Phòng xếp ở vị trí thứ 4 khi là địa phương có công nghiệp phát triển với các lợi thế về logistics, cảng biển. Đây cũng là địa phương dẫn đầu trụ cột về thể chế trong PII 2025.

Ở vị trí thứ 5, TP.Huế là địa phương có khu vực dịch vụ phát triển và có thế mạnh về vốn con người, nghiên cứu và phát triển.

PII là sáng kiến của Việt Nam, được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế, dựa trên ý tưởng từ Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (Global Innovation Index - GII), do tổ chức WIPO chuyển giao phương pháp luận, mô hình, kỹ thuật tính toán của chỉ số GII.

Chỉ số PII đã được chuyên gia quốc tế của WIPO đánh giá, kiểm tra độc lập, khẳng định đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng quốc tế về thống kê và phương pháp luận, được coi là công cụ đáng tin cậy để đánh giá về đổi mới sáng tạo ở cấp địa phương ở Việt Nam.

Theo Bộ KH-CN, việc xây dựng chỉ số PII 2025 được thực hiện bảo đảm tính khách quan, minh bạch với nguồn dữ liệu từ các bộ, cơ quan, tổ chức, đơn vị ở trung ương và các địa phương.

Chỉ số PII cấp địa phương là bộ chỉ số tổng hợp duy nhất hiện nay cung cấp bức tranh thực tế, tổng thể về hiện trạng mô hình phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của từng địa phương (các chỉ số khác được sử dụng để đánh giá trong một phạm vi ngành, một lĩnh vực cụ thể).

Việc xây dựng chỉ số PII của Việt Nam được Tổ chức WIPO đánh giá rất cao. WIPO coi Việt Nam là hình mẫu cho các quốc gia khác trên thế giới học tập trong việc xây dựng chỉ số đánh giá đổi mới sáng tạo cấp địa phương dựa trên chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII).

Theo báo cáo GII 2025, Việt Nam xếp hạng 44/139 nền kinh tế, đứng thứ 2/37 trong nhóm nước thu nhập trung bình thấp và thứ 9 trong khu vực Đông Nam Á, Đông Á và châu Đại Dương. Đặc biệt, Việt Nam luôn duy trì thành tích vượt trội so với nhóm thu nhập của mình trong suốt một thập niên qua.

Một loạt chỉ số cho thấy thế mạnh nổi bật của Việt Nam như tỷ trọng xuất-nhập khẩu công nghệ cao trong thương mại, xuất khẩu hàng hóa sáng tạo, tăng trưởng năng suất lao động, sáng tạo ứng dụng di động...

Trong chuyến thăm Việt Nam tuần trước, Tổng giám đốc Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) Daren Tang cho rằng một trong những nguyên nhân quan trọng giúp Việt Nam duy trì thành tích vượt trội là cách thức quản trị.

Từ năm 2017, Chính phủ đã coi GII như công cụ quản lý và không ngừng đưa ra các giải pháp để cải thiện từng chỉ số. Bên cạnh đó, Việt Nam đã "nội địa hóa" GII thành Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp tỉnh (PII), giúp các địa phương tự đánh giá và cạnh tranh lành mạnh; ban hành các chính sách sở hữu trí tuệ được gắn kết chặt chẽ với đổi mới sáng tạo...

Lam Thanh