Chỉ thế thôi hay còn nữa?

Hezbollah cho biết đấy là hành động quân sự đầu tiên nhằm vào Israel để trả thù việc Israel sát hại một thủ lĩnh của Hezbollah cách đây mấy tuần. Iran vẫn chưa tiến hành "trừng phạt" Israel như đã từng tuyên bố và nhiều lần quả quyết sau khi thủ lĩnh chính trị của Hamas bị sát hại ở thủ đô Tehran của Iran. Cả những lực lượng, tổ chức vũ trang Hồi giáo theo dòng Shi-it ở Iraq và Syria cũng chưa đồng loạt tấn công Israel. Phe phiến quân người Houthis ở Yemen cũng vậy.

Cho nên câu hỏi được đặt ra nhiều nhất hiện tại là chỉ có cuộc tấn công này của Hezbollah thôi hay đấy là sự khởi đầu của chuỗi các cuộc tấn công từ nhiều phía nhằm vào Israel. Phía sau đó là lo ngại sâu sắc của trong cũng như ngoài khu vực Trung Đông, Bắc Phi và Vùng Vịnh về chiến sự lan rộng ra khắp khu vực và thậm chí còn có thể đưa lại chiến tranh khu vực.

Israel và Hezbollah tấn công lẫn nhau vào đúng thời điểm cuộc đàm phán thông qua trung gian giữa Hamas và Israel ở Ai Cập về thỏa thuận ngừng chiến và trả tự do cho các con tin bị thất bại. Sau khi một số nhân vật lãnh đạo của Hamas và Hezbollah bị ám sát, ai cũng biết rằng Hezbollah và Iran sẽ trả thù nhằm vào Israel nhưng tất cả các bên liên quan đều không muốn xô đẩy nhau đến một cuộc chiến tranh khu vực thực thụ. Iran, Hezbollah và những bên khác cùng phe đều chủ ý chần chừ chứ không tiến hành trả đũa Israel ngay, vì tránh bị đổ trách nhiệm là làm hủy hoại việc đạt được thỏa thuận ngừng chiến và thả con tin giữa Israel cũng như Hamas.

Israel đánh đòn phủ đầu nhằm vào Hezbollah ở Lebanon nhằm hai mục đích. Thứ nhất là không để cho Hezbollah có thể tấn công với quy mô lớn và thứ hai là răn đe Iran. Trước đó, Israel đã tuyên bố sẽ đánh đòn phủ đầu nhằm vào Iran khi thấy sắp bị Iran tấn công. Ở đây ẩn hiện chủ định của Israel về đối phó sự trả thù của Hezbollah và trừng phạt của Iran nhưng không để chiến sự lan rộng ra khắp khu vực dẫn đến xảy ra chiến tranh khu vực.

Mỹ và các đồng minh khác lần này không hành động trực tiếp giúp Israel đánh chặn tên lửa của Hezbollah nhưng cung cấp thông tin tình báo cần thiết để Israel quyết định đánh đòn phủ đầu nhằm vào Hezbollah. Qua đó, có thể thấy Mỹ và đồng minh bên ngoài của Israel cũng hết sức tránh bị lôi kéo vào chiến sự ở khu vực.

Israel phô trương sức mạnh quân sự nhưng đồng thời bộc lộ điểm yếu nguy hại nhất là nếu không dựa vào Mỹ và các đồng minh bên ngoài thì không thể ứng phó thành công những cuộc tấn công hiệp lực đồng thời của các địch thủ trong khu vực. Trên thực tế, rõ ràng là Israel không thể tiêu diệt được cả Hamas lẫn Hezbollah về quân sự.

Nếu nhanh chóng đạt được thỏa thuận mới về ngừng chiến cũng như thả con tin giữa Hamas và Israel thì cuộc trả thù Israel của Hezbollah sẽ dừng lại sau cuộc tấn công vừa qua và cuộc trừng phạt Israel của Iran sẽ không diễn ra. Nhưng nếu trong khoảng thời gian chỉ một vài tuần tới mà Israel và Hamas không thỏa hiệp được với nhau để nhất trí về thỏa thuận ngừng chiến, thả con tin mới thì diễn biến tiếp theo sẽ là Hezbollah lại tấn công Israel, Iran bắt đầu thực hiện cuộc trừng phạt Israel. Đồng thời, các địch thủ khác của Israel trong khu vực cũng sẽ có hình thức và mức độ tấn công Israel. Đương nhiên, họ sẽ phối hợp hành động với nhau chứ không hành động riêng rẽ.

Bây giờ, chỉ có lý trí ở tất cả các bên liên quan mới có thể ngăn cản kịch bản tồi tệ nhất xảy ra đối với khu vực.

Đại sứ Trần Đức Mậu