Chi tiết mới trong cuộc điện đàm Trump - Putin

Theo Newsweek, ông Trump cho biết nhiều nội dung trong "thỏa thuận cuối cùng" đã được thống nhất, nhưng vẫn còn nhiều vấn đề chưa đạt được sự đồng thuận.

Trên bài đăng trên Truth Social vào ngày 17.3, ông Trump nhấn mạnh rằng thỏa thuận ngừng bắn là điều cần thiết để chấm dứt tình trạng thương vong liên tục của binh lính hai bên. Theo ông, mỗi tuần có khoảng 2.500 binh lính thiệt mạng, và điều này không thể tiếp diễn.

Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin - Ảnh: Getty

Tuyên bố của ông Trump đánh dấu một bước tiến quan trọng trong nỗ lực tìm kiếm giải pháp cho cuộc chiến kéo dài hơn 3 năm giữa Nga và Ukraine. Từ khi nhậm chức, ông đã thúc đẩy nhiều thay đổi chính sách thông qua sắc lệnh hành pháp, bao gồm việc cắt giảm viện trợ quân sự cho Kyiv.

Chính quyền Trump tuần trước đã công bố một thỏa thuận ngừng bắn trong 30 ngày với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, tạo tiền đề cho các cuộc đàm phán hòa bình dài hạn. Tuy nhiên, phía Nga chỉ đồng ý về nguyên tắc và nhấn mạnh rằng cần có một giải pháp toàn diện để giải quyết tận gốc cuộc chiến, bao gồm cả đảm bảo lợi ích chiến lược của Moscow.

Quan hệ tranh cãi

Mối quan hệ giữa Tổng thống Trump và ông Putin luôn là chủ đề gây tranh cãi. Nhiều người lo ngại rằng sự nhượng bộ quá mức của Washington có thể khiến Ukraine mất đi sự hỗ trợ cần thiết để duy trì độc lập và chủ quyền lãnh thổ.

Cựu đại sứ Mỹ tại Nga Michael McFaul nhận định rằng ông Trump có thể đã gây sức ép lên Ukraine để chấp nhận thỏa thuận bằng cách cắt giảm viện trợ quân sự và hỗ trợ tình báo.

Theo ông McFaul, chính quyền Trump đã đưa ra nhiều nhượng bộ đối với Moscow, bao gồm không cho Ukraine gia nhập NATO, không triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình của Mỹ tại Ukraine, và cân nhắc dỡ bỏ một số lệnh trừng phạt đối với Nga. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng chưa có dấu hiệu nào cho thấy ông Trump đã yêu cầu Moscow thực hiện nhượng bộ tương ứng.

Trong khi đó, phản ứng từ phía Ukraine cho thấy sự hoài nghi về cam kết của Moscow. Tổng thống Volodymyr Zelensky đăng tải trên mạng xã hội X cùng ngày cho rằng đã một tuần trôi qua kể từ khi Mỹ đề xuất ngừng bắn, nhưng Nga vẫn chưa đưa ra phản hồi chính thức.

Ông Zelensky khẳng định rằng mỗi ngày chiến sự kéo dài đều đồng nghĩa với việc mất thêm sinh mạng và kêu gọi áp lực quốc tế buộc Moscow phải chấp nhận chấm dứt chiến tranh. Ông Zelensky cũng chỉ trích rằng Nga đang trì hoãn việc chấp nhận lệnh ngừng bắn một cách có chủ đích, đồng thời nhấn mạnh rằng Ukraine sẵn sàng đối thoại nếu có đảm bảo về một giải pháp hòa bình lâu dài.

Không chỉ lãnh đạo Ukraine, nhiều nhà quan sát chính trị tại Mỹ cũng đặt nghi vấn về động thái của Tổng thống Trump.

Ron Filipkowski, Tổng biên tập Meidas Touch và là một trong những nhà phê bình ông Trump mạnh mẽ nhất, cho rằng việc ông Trump tạm dừng hỗ trợ quân sự, tình báo cho Ukraine đã gián tiếp giúp Nga đạt được lợi thế ở Kursk, tước đoạt khỏi tay Ukraine một quân bài đàm phán quan trọng.

Trong khi đó, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Lindsey Graham lại bày tỏ sự tin tưởng vào khả năng của nhà lãnh đạo Mỹ, cho rằng nếu có một người có thể chấm dứt cuộc chiến tại Ukraine, thì đó chính là Tổng thống Trump. Theo ông, nếu Nga nghĩ rằng có thể lợi dụng ông Trump để đạt được lợi ích của mình, thì đây sẽ là một sai lầm nghiêm trọng.

Phép thử cho chính sách của chính quyền Trump

Mặc dù chính quyền Trump khẳng định rằng lệnh ngừng bắn sẽ tạo ra cơ hội để các nhà ngoại giao làm việc hướng tới hòa bình, nhưng nhiều nhà phân tích cảnh báo rằng một thỏa thuận quá có lợi cho Nga có thể gây ra phản ứng dữ dội từ quốc hội Mỹ và các đồng minh châu Âu.

Việc không có các biện pháp ràng buộc đối với Nga có thể khiến Ukraine rơi vào tình trạng nguy hiểm hơn, khi Moscow có thể lợi dụng lệnh ngừng bắn để củng cố lực lượng và mở rộng ảnh hưởng của mình trong khu vực.

Bên cạnh đó, khả năng ông Trump sẽ tiếp tục theo đuổi chính sách đối ngoại dựa trên thỏa thuận cá nhân với các lãnh đạo thế giới cũng đặt ra nhiều lo ngại. Trong quá khứ, ông Trump từng ca ngợi khả năng đàm phán trực tiếp của mình với các nhà lãnh đạo như Kim Jong-un của Triều Tiên hay Chủ tịch Tập Cận Bình của Trung Quốc. Tuy nhiên, những thỏa thuận đạt được theo phương thức này thường không có tính ràng buộc cao và dễ dàng bị phá vỡ khi lợi ích chiến lược thay đổi.

Cuộc điện đàm Trump - Putin được xem là một sự kiện quan trọng, không chỉ với tình hình Ukraine mà còn đối với cục diện chính trị toàn cầu. Các nhà ngoại giao và chuyên gia phân tích chính sách đối ngoại đang theo dõi chặt chẽ để xem liệu có đột phá nào trong đàm phán hay không.

Nếu ông Trump có thể đạt được một thỏa thuận ngừng bắn lâu dài, đây sẽ là một thành công lớn trong nỗ lực tái định hình chính sách đối ngoại của Mỹ. Tuy nhiên, nếu thỏa thuận này được đưa ra mà không có sự đảm bảo chắc chắn từ phía Nga, nó có thể bị xem là một bước lùi đối với lợi ích chiến lược của phương Tây.

Hoàng Vũ