Chia rẽ

Thủ tướng Đức Olaf Scholz (phải) đang bắt tay với một quan chức Trung Quốc khi đến TP Trùng Khánh (Trung Quốc) hôm 14-4. Ảnh: BLOOMBERG

Đầu tháng 5 tới, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự kiến thăm chính thức Pháp theo lời mời của Tổng thống nước này Emmanuel Macron. Giữa tháng 4 vừa qua, Thủ tướng Đức Olaf Scholz đã dẫn đầu một phái đoàn doanh nghiệp hùng hậu công du Trung Quốc. Trong bối cảnh Liên minh châu Âu đồng thuận rằng cần đối thoại với Trung Quốc nhưng với tư cách “tập thể” để tạo đối trọng với Bắc Kinh, Đức và Pháp - hai đầu tàu của khối - lại đang hành động riêng rẽ, giúp vị thế của Bắc Kinh càng được nâng tầm.

Ngay sau khi cuộc xung đột tại Ukraine nổ ra, Đức đã chuyển sự phụ thuộc vào khí đốt của Nga sang thị trường Trung Quốc để tiếp tục phát triển ngành công nghiệp. Lâu nay, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới là nhà nhập khẩu lớn máy móc và sản phẩm công nghiệp của Đức. Khoảng 5.000 doanh nghiệp Đức đang hoạt động ở Trung Quốc. Tập đoàn hóa chất BASF và nhà sản xuất ô tô BMW lần lượt thông báo đầu tư thêm 10 tỷ EUR và 1,4 tỷ EUR vào thị trường tỷ dân. Dĩ nhiên, Đức không thể cắt đứt với một trong những thị trường xuất khẩu chính của họ.

Trong khi đó, về phía Pháp, Tổng thống Emmanuel Macron lại nhấn mạnh vào “mối quan hệ cá nhân thân thiết” với nguyên thủ Trung Quốc. Điều này có thể thấy qua cuộc hội đàm hơn 7 giờ với ông Tập Cận Bình trong chuyến công du Trung Quốc hồi tháng 4-2023. Hai nhà lãnh đạo đề cập đến rất nhiều chủ đề, từ biến đổi khí hậu, đa dạng sinh thái đến giảm nợ cho các nước phương Nam và quy định về trí tuệ nhân tạo. Đáng chú ý là sau cuộc gặp, lần đầu tiên, ông Tập Cận Bình điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Sau đó ít ngày, lãnh đạo Trung Quốc công du Nga.

Theo Báo Les Echos của Pháp, cách đây 5 năm, không chỉ có Tổng thống Pháp tiếp Chủ tịch Trung Quốc, mà còn có cả Thủ tướng Đức Angela Merkel và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jean-Claude Juncker. Tuy nhiên, tinh thần đoàn kết đó giờ không còn. Châu Âu có nguy cơ suy yếu nếu không hành động tập thể. Nhà nghiên cứu Philippe Le Corre, Trung tâm Nghiên cứu Trung Quốc tại Viện Chính trị châu Á, cho rằng, thay vì “mỗi người một ý”, hai nhà lãnh đạo Pháp và Đức cần củng cố một chính sách thống nhất đối với Trung Quốc.

MINH CHÂU