Chiến dịch Mạng nhện: Ukraine đã phá hủy một lượng lớn máy bay Nga bằng cách nào?

Hình ảnh vệ tinh cho thấy các máy bay ném bom Tu-95 của Nga bị thiệt hại sau Chiến dịch Mạng nhện. (Nguồn: Twitter)

Truyền thông phương Tây hôm 2/6 cho biết Ukraine đã phá hủy một lượng lớn máy bay Nga, trong một cuộc tấn công bất ngờ thực hiện bằng thiết bị bay không người lái tổ chức hôm 1/6.

Vậy chiến dịch của Ukraine, được đặt cho cái tên Spiderweb (Mạng nhện), đã diễn ra như thế nào?

40 máy bay bị tấn công, thiệt hại hơn 6 tỷ euro

Trang tin Euronews dẫn nguồn Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) cho biết các máy bay Nga bị tấn công lần này nằm ở nhiều sân bay khác nhau tại Nga, với khoảng cách giữa những sân bay này lên tới hàng nghìn km.

Tổng cộng hơn 40 máy bay đã bị tấn công, bao gồm máy bay cảnh báo sớm A-50, máy bay ném bom tầm xa Tu-95 và Tu-22 M3. Euronews ước tính thiệt hại về khí tài mà Nga phải gánh lên tới hơn 6 tỷ euro.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy hôm 1/6 tuyên bố Chiến dịch Mạng nhện đã tạo ra "một kết quả hoàn toàn tuyệt vời" mà "chỉ có Ukraine đạt được". Ông này cũng tiết lộ chút chi tiết về cách thức Ukraine thực hiện chiến dịch, cho biết rằng 117 thiết bị bay không người lái (drone) đã được sử dụng, với mỗi chiếc được một phi công điều khiển từ xa.

"Điều thú vị nhất — và chúng ta có thể công bố việc này trước công chúng — là 'văn phòng' của hoạt động quân sự mà chúng tôi thực hiện trên lãnh thổ Nga nằm ngay cạnh trụ sở Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB)", ông Zelensky nói trong một bài đăng trên dịch vụ nhắn tin Telegram.

Cũng theo ông này, Ukraine không chỉ thực hiện thành công chiến dịch mà còn rút những người liên quan ra khỏi Nga một cách an toàn. Theo ông, cả nhóm đã hoạt động "ở các khu vực khác nhau của Nga", với một số cách nhau tới ba múi giờ.

Zelensky cũng nói rằng chính quyền Kyiv đã mất "1 năm, 6 tháng và 9 ngày" chuẩn bị cho chiến dịch, tính từ khi bắt đầu lập kế hoạch cho đến khi thực hiện. Ông cảm ơn người đứng đầu SBU, Tướng Vasyl Malyuk, và yêu cầu việc tiết lộ chi tiết cũng như kết quả của chiến dịch tới cho công chúng.

"Tất nhiên, không phải mọi thứ đều có thể được tiết lộ vào lúc này. Nhưng đây là những hoạt động chắc chắn sẽ được ghi vào sách lịch sử của Ukraine", Zelensky nói thêm. "Ukraine đang tự vệ, và đúng như vậy — chúng tôi đang làm mọi cách để khiến Nga cảm thấy cần phải chấm dứt cuộc chiến này. Nga đã bắt đầu cuộc chiến này, Nga phải chấm dứt nó".

Thông tin ít ỏi về Chiến dịch Spiderweb

Mặc dù SBU chưa tiết lộ toàn bộ các chi tiết về chiến dịch, báo chí Ukraine đã công bố khá nhiều thông, dẫn nguồn tin của SBU.

Theo đó, các drone góc nhìn người thứ nhất (FPV) đã được tuồn sâu vào bên trong nước Nga bằng cách giấu trong những xe tải chở theo các cabin gỗ. Sau đó, phần mái các cabin gỗ được mở từ xa và drone FPV từ đó bay đi tấn công máy bay quân sự của Nga.

Thống đốc thành phố Irkutsk của Nga, ông Igor Kobzev đã xác nhận có việc drone FPV tấn công một căn cứ quân sự ở Sredniy, Siberia đã cất cánh từ thùng hàng của một chiếc xe tải. Trong một bài đăng trên Telegram, ông cho biết địa điểm phóng drone đã được kiểm soát và hiện không còn mối đe dọa nào nữa đối với tính mạng của người dân.

Lãnh đạo SBU bên cạnh hình ảnh về sân bay Nga và các máy bay ném bom với vị trí thùng nhiên liệu được đánh dấu cụ thể. (Nguồn: Euronews)

Báo chí Nga cũng đưa tin rằng các cuộc tấn công khác đã được thực hiện theo cách tương tự, với máy bay không người lái xuất hiện từ thùng hàng của nhiều xe tải. Hàng loạt video được chia sẻ trên mạng xã hội đã xác nhận thông tin này khi cho thấy những chiếc drone phóng ra từ bên trong các thùng chở hàng.

Trong một buổi trình bày về quá trình lập kế hoạch cho Chiến dịch Mạng nhện, SBU đã chia sẻ một bức ảnh trên Telegram cho thấy Tướng Malyuk đang xem ảnh máy bay ném bom của Nga và các sân bay. Có vẻ như người Ukraine đã nghiên cứu rất kỹ về các mục tiêu, khi đánh dấu cụ thể vị trí các thùng dầu trên từng loại máy bay để tấn công hiệu quả nhất có thể.

Chiến dịch Mạng nhện không phải là hoạt động tấn công phi truyền thống đầu tiên do SBU thực hiện.

Tháng 10/2022, SBU đã tấn công cây cầu Kerch, được Nga xây dựng để nối với bán đảo Crimea hồi năm 2014. Vụ nổ, được chính quyền Nga cho biết là do một quả bom xe tải gây ra, đã làm hư hại nghiêm trọng cây cầu.

Việc Ukraine tấn công vào các máy bay ném bom của Nga, phương tiện giúp nước này thực hiện nhiều cuộc tấn công tên lửa lớn vào các thành phố của Ukraine, từng được xem là khó xảy ra trước đây. Chính quyền Nga đã bảo vệ khá kỹ các máy bay khi giữ chúng ở cách xa tầm tấn công mà vũ khí trong trang bị của Ukraine có thể thực hiện - tính cả vũ khí tự chế và vũ khí do đồng minh cung cấp.

Cần biết rằng Căn cứ không quân Olenya (một trong những địa điểm bị tấn công) nằm ở vùng Murmansk của Nga, cách biên giới với Ukraine khoảng 2.000 km. Trong khi đó Căn cứ không quân Belaya nằm ở Irkutsk cách biên giới hơn 4.000 km về phía Đông. Hai sân bay này nằm trong số bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong chiến dịch hôm Chủ Nhật.

Một khía cạnh đáng chú ý khác của Chiến dịch Mạng nhện là lựa chọn vũ khí. Ukraine sử dụng drone FPV, vốn được sản xuất hàng loạt ở nước này và được dùng rất rộng rãi do giá rẻ. Drone FPV thường chỉ có giá vài trăm euro, trong khi máy bay A50 của Nga có giá hơn 300 triệu euro. Theo Cố vấn Tổng thống Ukraine Oleksandr Kamyshin, các nhà sản xuất Ukraine có khả năng cho ra lò hơn 5 triệu chiếc drone FPV mỗi năm./.

(Vietnam+)