Chiến lược ngoại giao mang tính biểu tượng của Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung

Trong ngoại giao, nơi mỗi cử chỉ đều có thể làm thay đổi hoàn toàn cục diện tình hình, thì quà tặng không chỉ đơn thuần là nghi thức đánh dấu một dịp đặc biệt, mà còn chứa đựng thông điệp, thể hiện ý định và đôi khi là nỗ lực thuyết phục. Và tại Hội nghị thượng đỉnh APEC 2025, Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung đã đặc biệt chú trọng đến “sức mạnh” đó.

Từ mô hình bản sao vương miện hoàng gia ngàn năm tuổi cho đến khay khảm xà cừ thủ công, phong cách “ngoại giao quà tặng” của ông Lee đã trở thành một điểm nhấn đáng chú ý không kém những cuộc thảo luận chính sách, hé lộ phần nào nghệ thuật ngoại giao, và cả những tính toán chiến lược, trong cuộc gặp quan trọng giữa các nhà lãnh đạo thế giới.

Một trong những món quà mang tính biểu tượng nhất mà ông Jae Myung trao tặng là bản sao vương miện vàng của vương quốc Silla gửi đến Tổng thống Mỹ Donald Trump. Nguyên mẫu chiếc vương miện lộng lẫy này, một biểu tượng quý giá của vương quốc cổ đại Silla và di sản nghệ thuật Hàn Quốc, được khai quật từ lăng mộ Cheonmachong ở thành phố Gyeongju.

Đối với ông Trump, người từ lâu nổi tiếng ưa chuộng sự hào nhoáng, xa xỉ và biểu tượng quyền lực, đây là một “cành ô liu” được tính toán cẩn trọng, theo nhận định của tờ The Korea Herald.

“Trong ngoại giao, giá trị không nằm ở vật chất của món quà mà ở ý nghĩa biểu tượng của nó”, ông Kim Tae Hyung, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Soongsil bình luận.

Hành động tặng vương miện vàng không chỉ mang tính nghi lễ, mà còn là một chiến thuật ngoại giao rõ rệt. Ông Kim Tae Hyung nhấn mạnh: “Tổng thống Lee biết rõ đây không phải là một cuộc gặp ngoại giao theo khuôn mẫu. Ông Trump cũng không phải là một chính khách truyền thống. Khác với các chính quyền trước, nơi quà tặng chỉ là hình thức, lần này món quà được tính toán kỹ để đánh trúng tâm lý của ông Trump và mở đường cho những cuộc thảo luận sâu hơn”.

Chính giáo sư Kim Tae Hyung cũng cho rằng thời kỳ ngoại giao dựa trên sự lịch thiệp và chuẩn mực nghi thức dường như đã qua, hoặc ít nhất là khi đối diện với ông Donald Trump. “Ngoại giao với ông Trump không còn là ngoại giao truyền thống nữa. Không còn xoay quanh các liên minh ổn định hay chiến lược đa phương mà là việc hiểu ông Trump muốn gì và trao cho ông ấy điều đó trước khi ông ấy yêu cầu”, giáo sư Kim nói thẳng.

Và có lẽ, chiến lược ấy đã phát huy tác dụng. Cuộc gặp thượng đỉnh Hàn - Mỹ trước đó vào tháng 8 từng để lại nhiều câu hỏi khi chưa đạt được tiến triển rõ ràng về hợp tác an ninh hay bảo hộ thương mại.“Nhưng lần này rõ ràng khác. Tổng thống Lee tận dụng cơ hội tại APEC để xoay chuyển cục diện và cách tiếp cận ấy đã mang lại kết quả”, giáo sư Kim chỉ ra.

Còn với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, người vừa có chuyến thăm Hàn Quốc sau 11 năm, Tổng thống Lee Jae Myung đã chọn một món quà đơn giản hơn nhưng giàu ý nghĩa, đó là một bàn cờ vây.

Bàn cờ được sử dụng chất liệu gỗ cao cấp nhất nhất cho bộ môn cờ vây - loại gỗ được cả hai đất nước trân quý vì thớ mịn và màu sắc càng thêm sang trọng theo thời gian.

Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung đã tặng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình chiếc bàn cờ vây gỗ màu nâu sáng cùng nhiều món quà khác mang đậm nét truyền thống

Giới chuyên gia tin rằng món quà mang dụng ý rõ ràng. Cả Tổng thống Lee và Chủ tịch Tập đều được biết đến là những người yêu thích cờ vây, trò chơi tượng trưng cho chiến lược, sự kiên nhẫn và thế cân bằng.

“Đây là món quà đầy ý nghĩa, không chỉ vì cả hai nhà lãnh đạo đều yêu thích cờ vây mà còn bởi Hàn Quốc và Trung Quốc từ lâu đã chia sẻ không gian văn hóa tương đồng trong trò chơi này. Và giống như những viên cờ đen trắng, hai nước cũng cần tiếp tục duy trì sự cân bằng trong quan hệ chính trị”, đại diện Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc cho biết.

Ngoài ra, Tổng thống Lee còn tặng Chủ tịch Tập một khay sơn mài khảm xà cừ, chế tác theo kỹ thuật truyền thống từ thời vương triều Goryeo (918 - 1392). Những mảnh xà cừ óng ánh như biểu trưng cho mối quan hệ lâu dài, bền chặt giữa hai quốc gia, theo lời các quan chức Hàn Quốc.

Đáp lại, Chủ tịch Tập Cận Bình đã tặng Tổng thống Lee Jae Myung hai chiếc điện thoại thông minh Xiaomi, món quà thể hiện sự chuyển mình hiện đại và tự chủ công nghệ của Trung Quốc, thay cho vải lụa hay trà truyền thống.

Theo các nhà phân tích, món quà như lời khẳng định “Hãy tin vào công nghệ Trung Quốc”.

“Trong thời đại mà mọi thứ, từ lưới điện, mạng vệ tinh đến các nền tảng xã hội, đều dựa vào hạ tầng kỹ thuật số, món quà này không hề là ngẫu nhiên. Thông điệp ngoại giao được mã hóa trong món quà rằng “Chúng tôi hiện đại, tự chủ và đáng tin cậy”, ông ông Shin Yul, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Myongji quan sát.

Trong khi đó, với tân Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi, Tổng thống Lee chọn cách tiếp cận nhẹ nhàng và gần gũi hơn, đó là tặng bà những món ăn đặc sản của Hàn Quốc và các sản phẩm chăm sóc da.

“Trong ngoại giao, không phải lúc nào cũng là hiệp ước hay quốc phòng. Mối quan hệ cũng cần sự thân quen, hài hước và những khoảnh khắc nhẹ nhàng. Những món quà tinh tế gợi nhắc rằng ngoại giao đôi khi không được định hình bằng lời nói, mà bằng biểu tượng”, giáo sư Kim Tae Hyung kết luận.

Mỹ Hân