Chiến sự leo thang, kinh tế Israel bị ảnh hưởng thế nào?
Nền kinh tế Israel có thể thu hẹp 11% trong 3 tháng cuối năm nay, so với cùng kỳ năm ngoái, trong bối cảnh chiến sự với Hamas leo thang, theo JPMorgan Chase.
Một khách hàng mua nông sản tại một quầy hàng ở Tel Aviv, Israel (Ảnh: Bloomberg)
Dự báo được JPMorgan Chase & Co. công bố cho thấy tầm ảnh hưởng kinh tế của cuộc xung đột bắt đầu bùng phát từ ngày 7/10, thời điểm mà các chiến binh của nhóm Hamas tấn công miền Nam Israel. Trước đó, con số dự báo ban đầu mà ngân hàng này công bố được một số nhà phân tích đánh giá là “quá lạc quan”.
Dự báo mới được công bố chưa đầy 24 giờ trước khi Israel bắt đầu chiến dịch mặt đất nhằm vào Dải Gaza, và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cảnh báo về một chiến dịch “kéo dài và khó khăn”.
Con số ước tính mà JPMorgan mới công bố được cho là bi quan nhất trong số các nhà phân tích của Phố Wall. Các nhà đầu tư đã bán rất nhiều tài sản của Israel. Chỉ số chứng khoán chính ở Tel Aviv đã giảm 11% tính theo đồng nội tệ kể từ ngày 7/10, trong khi đồng shekel của nước này đã sụt giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2012.
Theo JPMorgan, tăng trưởng GDP của Israel dự kiến đạt 2,5% trong năm nay và 2% trong năm 2024. Mức giảm ước tính 11% trong khoảng từ tháng 10 đến tháng 12 năm nay là mức tăng trưởng được điều chỉnh theo mùa, so sánh với quý 3.
Các nhà phân tích cho biết rủi ro “có thể vẫn nghiêng về xu hướng giảm”. Họ nói thêm rằng “việc đánh giá tác động của cuộc chiến đối với nền kinh tế Israel vẫn còn khó khăn do vẫn còn rất nhiều điểm không chắc chắn về quy mô và thời gian của cuộc xung đột cũng như việc thiếu dữ liệu với tần suất cao”.
Đồng shekel của Israel đang ở mức yếu nhất kể từ năm 2012 (Ảnh: Bloomberg)
Các cuộc xung đột gần đây của Israel – bao gồm xung đột với Hamas trong năm 2014, kéo dài khoảng 7 tuần lễ, trong đó có một chiến dịch tấn công mặt đất, và một cuộc chiến với nhóm Hezbollah ở Lebanon năm 2006 – “không ảnh hưởng nhiều” tới các hoạt động kinh tế, theo giới phân tích. Tuy nhiên, “cuộc chiến hiện tại có tầm tác động lớn hơn nhiều đối với an ninh nội địa và niềm tin”.
Con số thương vong của cuộc chiến hiện tại đã vượt xa hơn nhiều so với các cuộc chiến trước đó. Hamas, bị Mỹ và nhiều quốc gia khác liệt vào danh sách tổ chức khủng bố, đã sát hại khoảng 1.400 người dân Israel trong tháng này, theo chính quyền Tel Aviv.
Trong khi đó, các đòn tấn công trả đũa của Israel nhằm vào Gaza đã khiến hàng nghìn người Palestine thiệt mạng. Chính phủ của Thủ tướng Netanyahu đã huy động gần 350.000 lính dự bị - nhiều nhất trong lịch sử Israel – kể từ khi cuộc chiến bắt đầu. Con số này tương đương 5% lực lượng lao động của Israel.
Ngân hàng Trung ương Israel vẫn duy trì lãi suất ở mức 4,75% vào ngày 23/10. Quyết định không nới lỏng chính sách tiền tệ này được đưa ra là nhằm hỗ trợ đồng shekel – trong hôm thứ Sáu tuần trước đã có đợt tăng lần đầu tiên trong 13 ngày, chấm dứt chuỗi mất giá dài nhất kể từ năm 1984./.
