Chiến thắng Điện Biên Phủ - Giá trị lịch sử và tầm vóc thời đại

Đỉnh cao của nghệ thuật quân sự Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp

Chủ trì hội thảo gồm các đồng chí: Trung tướng, PGS, TS Nguyễn Văn Bạo, Giám đốc Học viện Chính trị; Thiếu tướng Đoàn Xuân Bộ, Tổng Biên tập Báo Quân đội nhân dân; PGS, TS Nguyễn Danh Tiên, Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh).

Tham dự hội thảo có đại biểu Ban Tuyên giáo Trung ương; Hội đồng Lý luận Trung ương; đại biểu các cơ quan, đơn vị trực thuộc Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng; đại biểu các cơ quan trực thuộc Bộ Tổng Tham mưu; Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam; đại biểu các học viện, nhà trường trong và ngoài Quân đội…

Trung tướng, PGS. TS Nguyễn Văn Bạo, Giám đốc Học viện Chính trị phát biểu khai mạc hội thảo.

Tại hội thảo, các tham luận đi sâu phân tích và khẳng định, Chiến thắng Điện Biên Phủ là đỉnh cao của nghệ thuật quân sự Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp, thể hiện trên cả ba lĩnh vực: Chỉ đạo chiến lược, nghệ thuật chiến dịch và chiến thuật; mà điểm nổi bật là sự chủ động, sáng tạo, đánh theo cách đánh mà ta lựa chọn, buộc quân địch phải bị động đối phó, hạn chế thế mạnh của chúng về quân số, hỏa lực mạnh, sức cơ động cao.

Là người có nhiều năm nghiên cứu nghệ thuật quân sự Việt Nam, gửi tham luận về hội thảo, Thiếu tướng, TS Trần Minh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược quốc phòng nhận định: Thay đổi phương châm tác chiến là nét đặc sắc, sáng tạo nhất và quyết định trực tiếp đến thắng lợi của Chiến dịch Điện Biên Phủ. Từ nghiên cứu, đánh giá tình hình thực tế và so sánh tương quan lực lượng trên chiến trường, Bộ Chỉ huy chiến dịch đã quyết định, chuyển từ phương châm “đánh nhanh, giải quyết nhanh” sang “đánh chắc, tiến chắc”, theo đúng lời dặn của Bác trước chiến dịch. Rõ ràng, đây là một quyết định “cân não”, rất khó khăn lúc bấy giờ và thực tiễn đã minh chứng với việc xác định đúng phương châm tác chiến và áp dụng linh hoạt các hình thức chiến thuật, nhất là hình thức vây, lấn, quân ta đã từng bước tiêu diệt các cứ điểm của địch.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại hội thảo.

Với tinh thần dân chủ, khách quan, khoa học, hội thảo đi sâu phân tích, lý giải vấn đề: Phải tiến hành cuộc kháng chiến chống lại sự xâm lược của một cường quốc có tiềm lực và sức mạnh kinh tế, quân sự gấp nhiều lần, đây là một thử thách cực kỳ to lớn đối với dân tộc Việt Nam. Vậy làm thế nào mà đội quân của ta với sức người, sức của hạn chế vẫn giành chiến thắng?

Dưới góc nhìn của một chuyên gia về khoa học lịch sử Đảng, TS Lương Viết Sang, Phó Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh gửi tham luận về hội thảo nhận định: Với đường lối kháng chiến toàn dân, toàn diện, dựa vào sức mình là chính, với tinh thần tự lực, tự cường, Đảng ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã phát huy cao độ sức mạnh của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân, từng bước giành những thắng lợi quan trọng trong cuộc trường kỳ kháng chiến. Thực tiễn minh chứng, trong chiến cục Đông Xuân 1953 -1954, đỉnh cao là Chiến dịch Điện Biên Phủ, sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc đã được huy động ở mức cao nhất.

Quân và dân ta ở trên cả nước đều đẩy mạnh các hoạt động phối hợp, liên tiếp tiến công tiêu diệt nhiều sinh lực địch. Một trong những vấn đề nan giải bảo đảm cho tác chiến ở Điện Biên Phủ là công tác hậu cần, tiếp tế. Với lực lượng gần 10 vạn người (cả bộ đội, dân công và lực lượng khác) cùng với quãng đường rừng núi xa từ 300 đến 500 km, tưởng như việc tiếp tế là không thể thực hiện được. Nhưng với tinh thần “tất cả cho tiền tuyến, tất cả để chiến thắng”, tất cả đều dồn sức cho Điện Biên Phủ, kể cả sức người, sức của.

Các tham luận cũng cho rằng: Chiến thắng Điện Biên Phủ đã khẳng định sự trưởng thành vượt bậc của Quân đội nhân dân Việt Nam. Dưới sự lãnh đạo, giáo dục, rèn luyện của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, Quân đội ta đã không ngừng lớn mạnh, càng đánh, càng mạnh, càng đánh càng trưởng thành. Với bản lĩnh và truyền thống tốt đẹp của một đội quân “từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu”, cán bộ, chiến sĩ Quân đội đã không quản ngại gian khổ hy sinh, tìm mọi cách vượt qua thử thách để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Là chuyên gia cao cấp, nguyên Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương, GS, TS Hoàng Chí Bảo gửi tham luận về hội thảo, nhấn mạnh: Sức mạnh làm nên Chiến thắng Điện Biên Phủ là sự phối hợp từ nhiều nguồn sức mạnh, là sự cộng hưởng, kết hợp giữa sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, giữa dân tộc với quốc tế và thời đại. Sự giúp đỡ to lớn của Trung Quốc, Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa anh em, của nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới cả về vật chất và tinh thần, đặc biệt liên minh đoàn kết chiến đấu với nhân dân Lào và Campuchia, đã tạo nên sức mạnh vô cùng to lớn để giành thắng lợi vẻ vang.

Ý nghĩa lịch sử và tầm vóc thời đại to lớn

Các đại biểu tham quan gian trưng bày sách về chiến dịch Điện Biên Phủ tại hội thảo.

Phát biểu kết luận hội thảo, Trung tướng, PGS, TS Nguyễn Văn Bạo khẳng định: Điện Biên Phủ là một trận quyết chiến chiến lược trong lịch sử dân tộc Việt Nam, có ý nghĩa lịch sử và tầm vóc thời đại to lớn, góp phần quyết định kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của quân và dân ta. Với chiến thắng đó, dân tộc Việt Nam đã đánh bại hoàn toàn ý chí xâm lược, những nỗ lực cuối cùng của Pháp và can thiệp Mỹ, buộc Pháp phải ký Hiệp định Genève, cam kết chấm dứt chiến tranh, tôn trọng độc lập, chủ quyền của ba nước Việt Nam - Lào - Campuchia.

Chiến thắng Điện Biên Phủ là một “thiên sử vàng”, “đã được ghi vào lịch sử dân tộc như một Bạch Đằng, một Chi Lăng, hay một Đống Đa của thế kỷ XX” và đi vào lịch sử thế giới như một chiến công chói lọi đột phá thành trì của hệ thống nô dịch thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc; là ngọn cờ cổ vũ các dân tộc thuộc địa trên thế giới đấu tranh giành lại độc lập, tự do. Chiến thắng Điện Biên Phủ chính là khúc nhạc dạo đầu cho bản trường ca thắng Mỹ của nhân dân Việt Nam sau này.

Chiến thắng Điện Biên Phủ thể hiện bản lĩnh, trí tuệ và chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam, được in đậm dấu ấn trong những quyết định đúng đắn, sáng tạo của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp và ý chí quyết chiến, quyết thắng cao độ, tinh thần dũng cảm, kiên cường vượt mọi gian khổ của quân và dân ta.

Chiến thắng Điện Biên Phủ đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm sâu sắc về đường lối kháng chiến; về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; về phát huy nhân tố chính trị, tinh thần; về khoa học nghệ thuật quân sự, công tác chính trị - tư tưởng, công tác tham mưu tác chiến, hậu cần, kỹ thuật, thông tin liên lạc, sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, các binh chủng... Đó là những vấn đề quan trọng góp phần tạo nên sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc đã được nghiên cứu, vận dụng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước cũng như trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Trung tướng, PGS, TS Nguyễn Văn Bạo khẳng định: Tiếp tục phát huy giá trị của Chiến thắng Điện Biên Phủ, chúng ta phải luôn kiên định đường lối, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng. Kết hợp chặt chẽ các nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội với quốc phòng, an ninh và đối ngoại; đẩy mạnh xây dựng nền quốc phòng toàn dân gắn với nền an ninh nhân dân vững chắc; chú trọng xây dựng “thế trận lòng dân”; chăm lo bảo đảm, nâng cao đời sống nhân dân và giáo dục cho thế hệ trẻ về mục tiêu, lý tưởng cách mạng, lòng yêu nước, tinh thần tự lực tự cường, truyền thống dựng nước và giữ nước của dân tộc.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng hiện nay, Quân đội nhân dân Việt Nam cần phải tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các quan điểm, phương châm chỉ đạo của Đảng về quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Chủ động làm tốt công tác nghiên cứu, đánh giá, dự báo tình hình để tham mưu cho Đảng, Nhà nước hoạch định đường lối quân sự, quốc phòng đúng đắn; tổ chức triển khai xử lý thắng lợi các tình huống có thể xảy ra, không để Tổ quốc bị động, bất ngờ.

Từ Chiến thắng Điện Biên Phủ đặt ra cho chúng ta hôm nay, cần coi trọng hơn nữa việc xây dựng lực lượng vũ trang vững mạnh. Phải tập trung xây dựng Quân đội nhân dân “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại” theo Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Thời gian tới, cùng với quá trình hiện đại hóa lực lượng vũ trang theo các đề án về điều chỉnh tổ chức biên chế và chiến lược trang bị cho Quân đội đến năm 2025, cần tiếp tục đổi mới công tác giáo dục chính trị, tư tưởng nhằm bảo đảm cho Quân đội luôn giữ vững bản chất giai cấp công nhân, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Tiếp tục đẩy mạnh đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, giáo dục, đào tạo, chú trọng huấn luyện nâng cao khả năng làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật mới, hiện đại. Đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển khoa học nghệ thuật quân sự, chiến tranh nhân dân. Các học viện, nhà trường Quân đội cần bám sát phương châm: “Chất lượng đào tạo của nhà trường là khả năng sẵn sàng chiến đấu của đơn vị”. Phát huy giá trị của Chiến thắng Điện Biên Phủ, đòi hỏi phải tiếp tục phát huy sức mạnh dân tộc kết hợp với sức mạnh của thời đại, đẩy mạnh đối ngoại quốc phòng đáp ứng tình hình mới...

Hội thảo khoa học đã thành công tốt đẹp và có ý nghĩa thiết thực, là cơ sở để chúng ta tiếp tục khẳng định giá trị và tầm vóc của Chiến thắng Điện Biên Phủ. Từ kết quả đạt được của hội thảo hôm nay, mỗi cán bộ, giảng viên, học viên, nhân viên, hạ sĩ quan - binh sĩ của Học viện Chính trị; cán bộ, nhân viên của Báo Quân đội nhân dân; cán bộ, giảng viên của Viện Lịch sử Đảng nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát huy truyền thống của đơn vị, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao; đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

P.B