Chiến thắng ngoại giao lớn của ông Putin
Kể cả trước khi Tổng thống Mỹ Joe Biden gặp gỡ người đồng cấp Nga Vladimir Putin, kỳ vọng về một sự đột phá của hội nghị là rất thấp.
Ngoài một số cam kết cơ bản về sắp đặt lại nhân sự ngoại giao và đồng ý mở đối thoại "mang tính xây dựng" với Mỹ về các vấn đề như an ninh mạng và chính sách đối ngoại, Tổng thống Putin không đưa ra dấu hiệu nào cho thấy hai nhà lãnh đạo đạt được đồng thuận sau khi khi gặp gỡ ở Geneva.
Và có vẻ như không có lời nói thân thiện nào có thể ngăn được nhà lãnh đạo Nga tiếp tục theo đuổi chương trình nghị sự chính trị của ông ở cả trong và ngoài nước.
Hai nhà lãnh đạo Nga - Mỹ gặp nhau ở Geneva, Thụy Sĩ, ngày 16/6. Ảnh: AP
Khi được CNN hỏi về các cuộc tấn công mạng nhằm vào các tổ chức của Mỹ xuất phát từ Nga tại cuộc họp báo riêng, Tổng thống Putin liền nêu ra các cuộc tấn công mạng nhằm vào Nga.
"Về vấn đề an ninh mạng, chúng tôi nhất trí sẽ bắt đầu tham vấn, và tôi tin nó cực kỳ quan trọng. Rõ ràng, cả hai bên đều phải đảm nhận những nghĩa vụ nhất định ở đó", ông bày tỏ.
Về chính trường trong nước Nga, ông Putin liên tục chỉ trích về sự ổn định và vị thế đạo đức của Mỹ, chỉ ra vụ bạo loạn ở đồi Capitol ngày 6/1 và vụ giết George Floyd. Ông thậm chí nói rằng, đối với nhiều người da đen ở Mỹ, "bạn không có thời gian để mở miệng và bạn đã bị bắn chết".
Khi được hỏi về tình hình đối lập chính trị ở Nga, đặc biệt là vụ bắt giữ nhà bất đồng chính kiến Alexey Navalny, Tổng thống Nga khẳng định người đàn ông này "biết mình đang vi phạm pháp luật của Nga. Ông ta đã hai lần bị kết án… Ông ta đã làm chính xác những gì mình muốn làm. Vậy chúng tôi có thể thảo luận thế nào (về ông ta )?".
Liên quan việc Moscow sáp nhập bán đảo Crưm, ông Putin tuyên bố các hoạt động quân sự của Nga trong khi vực hoàn toàn phù hợp với luật pháp quốc tế, và thực tế, chính Mỹ mới là kẻ xâm lược vì "đang tăng cường sức mạnh ở biên giới của Nga". Được hỏi về vấn đề Ukraina gia nhập NATO, ông tuyên bố "không có gì để thảo luận".
Theo các nhà phân tích, hội nghị thượng đỉnh ở Geneva đã đáp ứng gần như các yêu cầu trong nước của ông Putin. Cuộc gặp do phía Mỹ yêu cầu, càng chứng tỏ ông Putin là một nhà lãnh đạo có tầm vóc.
"Đó chính xác là những gì điện Kremlin mong muốn. Đối thoại với Mỹ một cách bình đẳng và theo cách mà phía bên kia không đặt điều kiện phải thay đổi lập trường", Oleg Ignatov - nhà phân tích cấp cao của Crisis Group có trụ sở tại Moscow - bình luận. "Chắc chắn rằng ông Putin sẽ tiếp tục thử thách ông Biden nếu cuộc đối thoại bế tắc hoặc tiến triển theo hướng bất lợi cho Moscow. Đây vẫn chưa phải là bước khởi đầu của quá trình bình thường hóa quan hệ. Đó chỉ là sự tạm dừng của đà quan hệ lao dốc".
Về phía Tổng thống Biden, khi được hỏi tại sao Nga muốn hợp tác với Mỹ, chủ nhân Nhà Trắng mô tả tình hình đang ở điểm rất khó khăn thời điểm này. "Họ đang bị Trung Quốc gây sức ép. Họ muốn một cách tuyệt vọng sẽ tiếp tục là một cường quốc", Tổng thống Mỹ bình luận trước khi rời Genev
Theo BBC, tại một thời điểm trong cuộc họp báo, Tổng thống Mỹ dường như đã gật đầu khi một phóng viên hỏi liệu ông có tin tưởng ông Putin hay không. Nhưng ngay sau đó, Nhà Trắng giải thích ông Biden "rõ ràng không trả lời bất kỳ câu hỏi nào, chỉ gật đầu xác nhận với báo chí nói chung".
Giới chuyên gia nhận định, với người dân Mỹ, ông Biden muốn chứng minh chuyến công du 'Nước Mỹ đã trở lại' còn mang hàm ý 'Tôi không phải là Donald Trump'. Và ông rất muốn nhấn mạnh điều này trong cuộc họp báo.
Nhưng khi trở lại Mỹ trên chuyên cơ Không lực 1, ông nói: "Chúng tôi sẽ đáp trả nếu Nga không làm những gì chúng tôi yêu cầu, trên mạng, về nhân quyền cùng nhiều vấn đề khác. Nhưng đáp trả thế nào? Điều đó vẫn chưa rõ ràng".
Theo CNN, hội nghị thượng đỉnh đã cho Tổng thống Putin cơ hội để ngăn chặn hậu quả do mối quan hệ xấu đi giữa Nga và Mỹ, và Washington giờ đây có thể sẽ miễn cưỡng áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt kinh tế nhằm vào Moscow, hoặc chỉ trích ông Putin về việc bắt giữ những người bất đồng chính kiến trong nước. Tất cả những điều đó đều có thể hữu ích khi Nga tổ chức bầu cử Quốc hội vào cuối năm nay.
Như vậy, có thể nói ông Putin tới Geneva và nhận được đúng những gì ông muốn. Và ông rời Thụy Sĩ với một chiến thắng ngoại giao lớn, chỉ bằng xuất hiện tại cuộc gặp với người đồng cấp Mỹ.
