Chiến thuật mới của ông Trump

Ông Trump đã ký hàng loạt sắc lệnh hành pháp ngay trong ngày đầu nhậm chức. Ảnh: Reuters.

Chỉ trong tuần đầu nhiệm kỳ, tân Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ban hành hàng loạt chính sách mới, bao trùm nhiều lĩnh vực khác nhau.

Một số động thái đáng chú ý nhất có thể kể đến là siết chặt nhập cư, sa thải các chánh thanh tra bộ ngành, ân xá cho các phạm nhân liên quan tới vụ bạo loạn ngày 6/1/2021, dừng tuyển công chức liên bang hay chấm dứt chương trình thúc đẩy sự tham gia của các nhóm yếu thế trong chính quyền.

Hôm 28/1, khi một số đảng viên Dân chủ nghĩ rằng “cơn sốc” đã chấm dứt, ông Trump ra lệnh đóng băng các khoản viện trợ và cho vay của chính quyền liên bang Mỹ, trị giá hàng nghìn tỷ USD.

Phe Dân chủ tự đặt câu hỏi: Họ phải đối phó bằng cách nào trong khi không thể theo kịp tình hình.

“Đây là tình trạng quá tải”, Hạ nghị sĩ Jamie Raskin, thành viên cấp cao nhất của đảng Dân chủ tại Ủy ban Tư pháp Hạ viện, nói với New York Times.

“Có lúc tôi đang nói chuyện điện thoại với một người đang thử nghiệm thuốc ung thư, nhưng chương trình có thể bị hủy bỏ vì có liên quan tới cộng đồng thiểu số”, ông kể lại. “Ngay sau đó, tôi nói chuyện với các luật sư sẽ bị phân công vị trí khác không theo ý mình tại Bộ Tư pháp. Mọi thứ không bao giờ dừng lại”.

Ông Trump tiến tới

Chiến thuật “gây sốc” của ông Trump đã tồn tại ít nhất từ năm 2018 - với nhân vật đứng đằng sau là cựu “quân sư” Stephen Bannon.

Giờ đây, chiến thuật này đã được đưa lên một tầm cao mới - với quy mô lớn hơn và hiệu quả cao hơn.

Một trong những “tổng công trình sư” của chiến lược ông Trump đang áp dụng là ông Stephen Miller, Phó chánh văn phòng Nhà Trắng phụ trách chính sách. Ông Miller tin rằng năng lực chống trả của các đối thủ sẽ bị hạn chế. Ông từng chia sẻ mục tiêu là triển khai hàng loạt hành động, khiến phe phản đối quá tải.

Phó chánh văn phòng Nhà Trắng Stephen Miller được coi là người đứng sau chiến thuật của ông Trump. Ảnh: Reuters.

“Tốc độ chóng mặt khiến mọi người bất ngờ”, ông Ryan Walker, Phó chủ tịch tổ chức vận động bảo thủ Heritage Action for America, nói. Theo ông, đây là thay đổi lớn so với nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.

Tám năm về trước, nhiều nhân vật trong chính quyền Trump vẫn đang học cách sử dụng các công cụ của chính phủ để thúc đẩy mục tiêu của mình. Giờ đây, họ đã sẵn sàng ngay từ trước khi bước vào Nhà Trắng.

“Trước đây họ đã không chuẩn bị tốt như vậy”, ông Walker nói. “Quan trọng nhất, giờ đây họ đã tìm được người để thúc đẩy chính sách tại các bộ ngành. Đây là thành tựu của quá trình quản lý nhân sự - điều chúng ta không thấy trong nhiệm kỳ đầu tiên”.

Hạ nghị sĩ Cộng hòa Marjorie Taylor Greene tuyên bố phe Dân chủ cần làm quen với các chính sách được đưa ra bất ngờ - điều chính quyền Biden thường không làm - vì ông Trump sẽ làm việc ở tốc độ “nhanh nhất trong phạm vi khả năng của con người”.

“Điều này buộc chúng ta phải thức khuya”, bà nói.

Ngay cả ông Bannon cũng lên tiếng ca ngợi những gì ông Trump đang làm. Ông đặc biệt dành lời khen cho ông Miller - người kế nhiệm ông cho vị trí “quân sư” của ông Trump.

“Hãy đạp ga hết mức và đừng phanh lại. Khi đã có đà như vậy, đừng dừng lại, đừng nghĩ ngợi mà cứ đi thôi”, ông tuyên bố trong một podcast hồi cuối tuần trước.

Phe Dân chủ đáp trả

Một số đảng viên Dân chủ cho rằng ông Trump và các trợ lý sẽ sớm hết ý tưởng và phải chấm dứt đà tiến công hiện nay. Ông Raskin nhận định phe Dân chủ cần tập trung trở lại và xác định đâu là các vấn đề họ có thể đưa ra đấu tranh tại tòa án.

“Mọi người cần giữ tỉnh táo và điềm tĩnh”, ông nói. “Chúng ta cần xác định chính quyền hiện nay đã vi phạm hiến pháp ở điểm nào - như là với quyền công dân dựa trên nơi sinh - và lĩnh vực nào tòa án sẽ hợp tác với chúng ta”.

Lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện Hakeem Jeffries đã triệu tập một cuộc họp hôm 29/1 để thảo luận về kế hoạch đối phó với ông Trump. Các đảng viên Dân chủ tin rằng chính quyền Trump đã phạm sai lầm nghiêm trọng khi đóng băng các khoản tài trợ đang được người Mỹ trông chờ. Họ đang lên kế hoạch phản bác chính sách này cả về pháp lý lẫn truyền thông.

Ông Hakeem Jeffries và phe Dân chủ đang lên kế hoạch "phản công" ông Trump. Ảnh: Reuters.

Hạ nghị sĩ Gerald Connolly, thành viên cao cấp nhất của phe Dân chủ tại Ủy ban Giám sát Hạ viện, ví tốc độ ban hành chính sách của ông Trump với “uống nước từ vòi cứu hỏa”. Ông cho rằng tốc độ này sẽ khiến phe Cộng hòa vấp phải sai lầm.

“Họ sẽ vấp váp”, ông Connolly nói. “Họ sẽ mắc lỗi và chúng tôi sẽ chớp cơ hội. Khi vội vã đem tới thay đổi với chính quyền liên bang, họ sẽ mắc phải những sai lầm rất, rất lớn”.

Đây cũng là đánh giá của các nhóm vận động vì quyền nhập cư tại Mỹ. Riêng trong lĩnh vực này, ông Trump đã ban hành hàng loạt chính sách từ ngừng cấp quyền tị nạn tại biên giới phía Nam, tuyên bố tình trạng khẩn cấp và điều động máy bay quân sự để trục xuất người nhập cư trái phép.

“Chính quyền Trump đang ban hành hàng loạt sắc lệnh chồng chéo để buộc chúng tôi chơi trò ‘đập chuột chũi’. Chúng tôi đã sẵn sàng làm vậy”, ông Lee Gelernt, luật sư của Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ (ACLU), khẳng định.

Hà Thủy