Chiến thuật nguy hiểm của Nga khiến phòng không Ukraine 'lực bất tòng tâm'?
UAV của Nga sau khi được cải tiến đã bay cao hơn, nhanh hơn và thậm chí vượt ngoài tầm với của phòng không Ukraine.
UAV của Nga khiến phòng không Ukraine không kịp trở tay
Các đợt tấn công bằng máy bay không người lái của Nga ngày càng trở nên phức tạp hơn, với các mối đe dọa khó bị tiêu diệt hơn, chỉ huy một đơn vị phòng không cơ động của Ukraine nói với Business Insider. Ông nhận định, cần có các loại vũ khí tầm cao hơn để đối phó hiệu quả với chúng.
Oleksiy, Phó chỉ huy một đơn vị phòng không thuộc Lực lượng Phòng vệ Lãnh thổ Ukraine cho biết, các chiến thuật sử dụng UAV của Nga đã thay đổi trong vài tháng gần đây và hiện Moscow đang vận hành các UAV ở độ cao lớn hơn, sử dụng các mẫu UAV được cải tiến có tốc độ bay nhanh hơn. Điều này đặt ra thách thức cho lực lượng phòng không Ukraine, đặc biệt là các đơn vị chỉ được trang bị súng máy gắn trên xe tải.

Đơn vị phòng không di động của Ukraine sử dụng súng máy đặt trên xe tải để bắn hạ UAV Nga. Ảnh: Getty
Trung tâm trong các đợt tấn công bằng UAV của Nga là UAV Shahed-136, một loại vũ khí do Iran thiết kế mà Nga hiện đã sản xuất trong nước. Trước đây, các UAV cảm tử này có thể bay với tốc độ trên 185km/h và mang đầu đạn nổ nặng gần 40kg.
Mặc dù Shahed có tốc độ chậm hơn và sức công phá kém hơn so với tên lửa hành trình hoặc tên lửa đạn đạo nhưng chúng rẻ hơn đáng kể, cho phép Nga triển khai trong các đợt tấn công quy mô lớn. Chẳng hạn, cuối tuần qua, Moscow đã phóng 273 UAV vào Ukraine - đánh dấu một trong những đợt tấn công UAV lớn nhất kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt cách đây 3 năm.
Ông Oleksiy cho biết Nga vẫn đang sử dụng các phiên bản Shahed thông thường. Tuy nhiên, Moscow hiện đã triển khai một phiên bản cải tiến, sử dụng động cơ cho phép đạt tốc độ trên 290km/h. Nga cũng đã tăng lượng chất nổ của các mẫu UAV cũ và mới lên gấp đôi so với ban đầu.
Ngoài ra, Nga đang sử dụng các UAV mồi nhử. Chúng không mang đầu đạn nhưng được thiết kế để đánh lừa và làm tiêu hao năng lực phòng không của Ukraine vì chúng có hình dáng giống như UAV tấn công thực sự. Dù không có vũ khí nhưng các UAV này có thể thực hiện các nhiệm vụ trinh sát tầm xa.
Trước đây, Nga thường phóng các UAV Shahed ở độ cao thấp để tránh bị radar phát hiện. Tuy nhiên, hiện chúng đang được điều khiển bay ở độ cao trên 2.300 mét, vượt qua tầm bắn hiệu quả của các loại súng máy mà các đơn vị cơ động của đối phương đang sử dụng. Business Insider từng ghi nhận, đơn vị của ông Oleksiy sử dụng súng máy hạng nặng M2 Browning cỡ nòng 0.50 lắp trên thùng xe tải.
Ông Oleksiy cho biết chiến thuật mới này khiến các UAV Shahed vượt ngoài tầm bắn của các nhóm khai hỏa cơ động như đơn vị của ông bởi họ chỉ có thể quan sát và báo cáo lại. Các loại đạn tuần kích này có thể tập trung tại một khu vực rồi đồng loạt tấn công mục tiêu. Ông cho biết Ukraine vẫn có thể bắn hạ chúng, nhưng tỷ lệ tiêu diệt đã “bắt đầu giảm xuống”.
Bộ Quốc phòng Nga và Đại sứ quán Nga tại Mỹ chưa phản hồi yêu cầu bình luận của Business Insider về sự thay đổi trong chiến thuật này.
Giải pháp cho Ukraine
Trong một bản cập nhật tình báo vào tháng 2, Bộ Quốc phòng Anh nhận định rằng Nga có thể phóng ít nhất 2.000 UAV mỗi tháng trong suốt cả năm. Riêng đêm 24/5 vừa qua, theo phía Kiev, Nga đã tấn công Ukraine bằng gần 300 UAV.
“Để vượt qua giới hạn độ cao này và có thể tiếp cận và tiêu diệt mục tiêu một cách ổn định, các nhóm cơ động cần được trang bị thêm vũ khí, chẳng hạn như các hệ thống tên lửa phòng không vác vai (MANPADS)", ông Oleksiy nói.
Tại Ukraine, các hệ thống tên lửa phòng không vác vai bao gồm FIM-92 Stinger do Mỹ sản xuất hoặc 9K38 Igla từ thời Liên Xô. Chúng thường được sử dụng để bắn hạ các mối đe dọa bay thấp như trực thăng hay thậm chí cả tên lửa hành trình.
“Hiện nay Ukraine đang thiếu các hệ thống MANPADS giá rẻ, có thể cầm tay để bắn hạ UAV. Quân đội sẵn sàng trải qua các khóa huấn luyện ngắn hạn về vận hành MANPADS và sử dụng phương tiện này trong trường hợp không thể tiêu diệt mục tiêu bằng súng máy", ông Oleksiy giải thích.
Ông cho rằng cách tiếp cận hiệp đồng binh chủng trong tiêu diệt UAV, chẳng hạn phối hợp giữa bệ phóng tên lửa vác vai và súng máy sẽ giúp tăng cường khả năng phòng thủ của Ukraine.
Theo ông: “Nếu đơn vị của chúng tôi được trang bị thêm hệ thống MANPADS cầm tay thì hiệu quả tiêu diệt mục tiêu trên không sẽ tăng lên gấp đôi".