Chính phủ đề xuất chương trình chăm sóc sức khỏe, dân số giai đoạn 2026 – 2035

Sáng 25/11, Quốc hội đã nghe các tờ trình, báo cáo về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 – 2035.

Đây là chương trình có quy mô lớn, phạm vi toàn quốc, với mục tiêu nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần của Nhân dân, bảo đảm mọi người dân được chăm sóc sức khỏe ban đầu chất lượng, đồng thời giải quyết các vấn đề dân số ưu tiên trong bối cảnh già hóa và yêu cầu phát triển mới.

Tổng vốn thực hiện dự kiến 125.478 tỷ đồng

Theo Tờ trình, đối tượng thụ hưởng chương trình là toàn bộ người dân Việt Nam, trong đó ưu tiên các đối tượng: người sống ở khu vực khó khăn, miền núi, biên giới, biển đảo; người yếu thế; bà mẹ, trẻ em; thanh thiếu niên; các cặp vợ chồng, cá nhân trong độ tuổi sinh đẻ; người có công với cách mạng; người cao tuổi; người di cư, lao động ở các khu công nghiệp.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình bày tờ trình

Mục tiêu tổng quát của chương trình là nâng cao sức khỏe, tầm vóc, tuổi thọ và chất lượng cuộc sống của Nhân dân; bảo đảm mọi người dân được quản lý và chăm sóc sức khỏe liên tục theo vòng đời; chủ động phòng bệnh từ sớm, từ xa; giải quyết các vấn đề dân số trọng tâm; nâng cao chất lượng dân số và tăng cường chăm sóc nhóm yếu thế.

Chương trình đặt ra nhiều mục tiêu cụ thể đến năm 2030 và duy trì đến năm 2035. Một số chỉ tiêu quan trọng gồm: ít nhất 90% xã, phường, đặc khu đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã vào năm 2030 và 95% vào năm 2035; 100% người dân được lập sổ sức khỏe điện tử và quản lý sức khỏe theo vòng đời vào năm 2030; 100% trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh, thành phố đủ năng lực xét nghiệm các tác nhân truyền nhiễm nguy hiểm, bảo đảm vệ sinh nước sạch và trường học vào năm 2030; 100% trạm y tế xã triển khai dự phòng, quản lý và điều trị một số bệnh không lây nhiễm theo quy trình hướng dẫn.

Tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ dưới 5 tuổi giảm xuống dưới 15% năm 2030 và dưới 13% năm 2035. Tỷ lệ người dân tiếp cận tối thiểu một kênh thông tin chính thống về chăm sóc sức khỏe đạt 50% năm 2030 và 80% năm 2035. Tỷ suất sinh thô và tỷ số giới tính khi sinh đều được điều chỉnh theo hướng lành mạnh và bền vững, phấn đấu giảm tỷ số giới tính khi sinh xuống dưới 109 bé trai/100 bé gái vào năm 2030 và dưới 107 vào năm 2035.

Tỷ lệ cặp đôi được tư vấn và khám sức khỏe trước kết hôn đạt 90% vào năm 2030; 90% trẻ sơ sinh được tầm soát tối thiểu 5 bệnh bẩm sinh phổ biến vào năm 2030 và tăng lên 95% vào năm 2035.

Số lượng người yếu thế tiếp cận các dịch vụ chăm sóc xã hội tăng mạnh, khoảng 70% vào năm 2030 và 90% vào năm 2035.

Chính phủ xác định nguyên tắc phân bổ vốn ngân sách trung ương theo hướng: hỗ trợ các địa phương nhận bổ sung cân đối, nhất là địa bàn khó khăn, miền núi, vùng dân tộc thiểu số, biên giới và hải đảo. Các địa phương tự cân đối ngân sách chỉ được hỗ trợ thực hiện một số nhiệm vụ cấp bách theo tiêu chí đã ban hành.

Trong quá trình thực hiện, Chính phủ tiếp tục cân đối ngân sách trung ương trình cấp có thẩm quyền xem xét ưu tiên bổ sung vốn cho Chương trình. Việc bố trí ngân sách bảo đảm không trùng lặp với các chương trình khác, các hoạt động thuộc nhiệm vụ quản lý nhà nước đã được bố trí đầy đủ từ kinh phí chi thường xuyên hàng năm.

Các đại biểu tham dự phiên họp.

Huy động nguồn lực xã hội, giảm áp lực cho ngân sách nhà nước

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, Ủy ban tán thành sự cần thiết đầu tư Chương trình, đồng thời đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát với các Chương trình mục tiêu quốc gia đang được Quốc hội xem xét, phê duyệt chủ trương đầu tư để bảo đảm không trùng lắp hoạt động, chồng chéo nhiệm vụ.

Về đối tượng thụ hưởng, Ủy ban đề nghị nghiên cứu bổ sung người khuyết tật vào nhóm ưu tiên, đồng thời chỉnh lý quy định về đối tượng ưu tiên để Chính phủ quy định chi tiết, bảo đảm đầy đủ tinh thần của Nghị quyết số 72.

Đối với tổng vốn thực hiện, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ xác định rõ nguồn vốn, bố trí đủ nguồn tối thiểu, cân đối vốn hợp lý để thực hiện cả hai mục tiêu lớn là chăm sóc sức khỏe và dân số – phát triển. Đồng thời, cần đánh giá sát khả năng huy động nguồn vốn ngân sách của địa phương và tính toán đề xuất mức bố trí vốn ngân sách địa phương phù hợp hơn với tình hình thực tiễn, nhất là với địa phương khó khăn trong bố trí vốn đối ứng.

Ủy ban cũng đề nghị tiếp tục đánh giá, có giải pháp huy động các nguồn lực xã hội hóa, giảm áp lực cho ngân sách nhà nước, thể chế hóa yêu cầu của Kết luận số 149 và Nghị quyết số 72 của Bộ Chính trị; rà soát, không bố trí vốn các nội dung hoạt động tại các tiểu dự án đã được bảo đảm bằng nguồn kinh phí thường xuyên.

Đối với các dự án thành phần, cơ quan thẩm tra đề nghị tiếp tục rà soát lựa chọn nội dung cốt lõi, tránh dàn trải và lãng phí nguồn lực; đồng thời nghiên cứu bổ sung nội dung về phát huy thế mạnh y học cổ truyền, dược liệu và bảo đảm an toàn thực phẩm theo tinh thần Nghị quyết 72.

Hoàng Yến