Chính phủ đề xuất tích hợp 3 Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2026-2035

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng trình bày Tờ trình.

Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 51, tối 24/11, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2035.

TĂNG CƯỜNG NGUỒN LỰC ĐẦU TƯ CHO VÙNG KHÓ KHĂN, VÙNG ĐỒNG BÀO DÂN TỘC THIỂU SỐ VÀ MIỀN NÚI

Trình bày về tờ trình tóm tắt, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng báo cáo khái quát kết quả 3 Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025. Theo đó, cả ba chương trình đã cơ bản đạt và vượt các mục tiêu, nhiệm vụ được giao.

Để quản lý thống nhất, hiệu quả, thực chất và bền vững hơn, khắc phục tình trạng chồng chéo, phân tán nguồn lực, trùng lặp nhiệm vụ và manh mún chính sách trong các chương trình, Chính phủ xây dựng Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2035 trên cơ sở tích hợp 3 chương trình trên.

Bộ trưởng Trần Đức Thắng nhấn mạnh việc tích hợp thành một Chương trình không làm giảm đi các chính sách, mà khắc phục sự chồng chéo, trùng lắp và giúp tập trung hơn vào vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trong thời gian tới với các khía cạnh.

Thứ nhất, vùng lõi nghèo hiện nay chủ yếu là vùng sinh sống của đồng bào dân tộc thiểu số, Chương trình giảm nghèo trước đây thực hiện trên địa bàn cả nước, nay ở Chương trình này cần được tập trung đầu tư mạnh vào vùng này để giúp vùng đồng bào dân tộc thiểu số có cuộc sống tốt hơn, vươn lên thoát nghèo bền vững;

Các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tham dự Phiên họp.

Thứ hai, việc xây dựng nông thôn mới trong thời gian qua đã được thực hiện trong phạm vi cả nước. Hiện nay kết quả xây dựng nông thôn mới của cả nước đã không ngừng được nâng cao, khu vực còn lại cần được tập trung đầu tư; nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng khó khăn để tiếp tục nâng cao đời sống người dân;

Thứ ba, 3 Chương trình tích hợp lại sẽ tập trung tăng cường nguồn lực đầu tư cho vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đến năm 2035; thay vì chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi chỉ thực hiện đến năm 2030;

Thứ tư, nâng cao hiệu quả thực thi, đưa các chính sách hỗ trợ đi vào cuộc sống nhanh chóng, bảo đảm người dân được thụ hưởng kịp thời, thực chất.

Bộ trưởng Trần Đức Thắng cho biết tên chương trình là Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026-2035.

Chủ trì chương trình là Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Đối tượng thụ hưởng là các xã, thôn người dân, cộng đồng và các tổ chức có liên quan trên phạm vi cả nước. Ưu tiên địa bàn nghèo, địa bàn khó khăn, đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Nội dung chương trình gồm 2 hợp phần. Hợp phần thứ nhất gồm các nội dung chung thực hiện trên địa bàn cả nước, là những nội dung chung nhằm xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Trong đó, gồm 10 nhóm nội dung được triển khai trên phạm vi toàn quốc, ưu tiên vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Hợp phần thứ hai là các nội dung đặc thù phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi gồm 05 nhóm nội dung. Đây là những chính sách đặc thù riêng, được đầu tư bổ sung cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi và các đối tượng liên quan đến đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

CẦN THIẾT HỢP NHẤT BA CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA

Thẩm tra về nội dung này, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Lâm Văn Mẫn nêu rõ Thường trực Hội đồng Dân tộc và đa số các ý kiến thống nhất với báo cáo của Chính phủ về sự cần thiết hợp nhất 03 Chương trình mục tiêu quốc gia.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Lâm Văn Mẫn trình bày Báo cáo thẩm tra.

Bên cạnh đó, việc ban hành và triển khai Chương trình giai đoạn 2026 - 2035 là phù hợp với chủ trương, chiến lược, định hướng của Đảng và Nhà nước về phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn.

Điều này góp phần duy trì đà tăng trưởng, nâng cao thu nhập, thu hẹp chênh lệch vùng miền, củng cố an sinh xã hội, quốc phòng, an ninh, thực hiện thắng lợi mục tiêu phát triển đất nước nhanh, bền vững đến năm 2045.

Về mục tiêu, Thường trực Hội đồng Dân tộc đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát các chỉ tiêu, mục tiêu chung với các mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể trong các nội dung để bảo đảm đồng bộ, thống nhất, rõ ràng, logic.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Lâm Văn Mẫn cho biết về đối tượng, địa bàn thực hiện của Chương trình đã bao quát đầy đủ các đối tượng, phạm vi thực hiện.

Nhiều ý kiến đề nghị rà soát bảo đảm không trùng lặp về đầu tư, về các đối tượng là đơn vị sự nghiệp công lập có hoạt động trong lĩnh vực công tác dân tộc với các chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa, y tế, giáo dục; đối tượng là xã nghèo và các xã đặc biệt khó khăn vùng dân tộc thiểu số và miền núi.

Như Nguyệt