Chính phủ dự kiến phát hành trái phiếu để đầu tư tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng

Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính sớm thành lập tổ đàm phán, xúc tiến ký kết hiệp định khung và hợp đồng vay vốn cho dự án.
Song song đó, Bộ Ngoại giao được giao làm việc với phía Trung Quốc để thúc đẩy tiến độ báo cáo nghiên cứu khả thi dự án thành phần 2 - hạng mục đầu tư xây dựng công trình đường sắt và các nội dung hợp tác liên quan.

Bộ Xây dựng sẽ phối hợp cùng thành phố Hải Phòng, Hà Nội và tỉnh Bắc Ninh thống nhất phương án hướng tuyến và vị trí các ga còn lại trong tháng 10, bao gồm ga Nam Hải Phòng, ga Yên Thường và ga Kim Sơn. Đây đều là các khu vực có quy mô lớn, có nhiều yếu tố phức tạp trong quy hoạch và giao cắt với các tuyến đường sắt, đường bộ và dòng chảy sông.

Thủ tướng cũng giao Bộ Xây dựng chuẩn bị đầy đủ các điều kiện khởi công dự án thành phần 1 - đầu tư hạ tầng kết nối các ga và quảng trường ga, sử dụng nguồn vốn trong nước vào ngày 19/12/2025.

Thủ tướng Phạm Minh Chính. Ảnh: Nhật Bắc

Bộ Nông nghiệp và Môi trường được yêu cầu đẩy nhanh thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường, phê duyệt hồ sơ chuyển đổi mục đích sử dụng rừng cho dự án thành phần 1 trước ngày 25/10.

Theo Nghị quyết 187/2025 của Quốc hội, dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng có chiều dài khoảng 419 km, tổng mức đầu tư 203.231 tỷ đồng (tương đương 8,37 tỷ USD). Tuyến dự kiến khởi công trong năm 2025 và hoàn thành vào năm 2030.

Tuyến bắt đầu từ nối ray qua biên giới tại tỉnh Lào Cai, kết thúc tại ga Lạch Huyện (Hải Phòng), đi qua các tỉnh Lào Cai, Phú Thọ, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên và Hải Phòng. Tuyến được xây dựng mới hoàn toàn, sử dụng khổ đường 1.435 mm, vận hành chung cho cả tàu khách và tàu hàng, với tốc độ thiết kế 160 km/h.

Cùng với dự án Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo Bộ Xây dựng và Bộ Khoa học và Công nghệ công bố 37 tiêu chuẩn Việt Nam về đường sắt tốc độ cao trong tháng 10, làm cơ sở cho các bước triển khai tiếp theo.

Bộ Xây dựng được giao hoàn thiện báo cáo về hình thức đầu tư, tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư và cơ chế đặc thù của dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, phấn đấu hoàn tất báo cáo nghiên cứu khả thi trong quý I/2026.

Đối với các dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP.HCM, Thủ tướng yêu cầu sớm hoàn thiện hồ sơ huy động vốn ODA và vốn vay ưu đãi cho tuyến ga Hà Nội - Hoàng Mai; đồng thời, phối hợp với Bộ Quốc phòng thống nhất phương án thu hồi đất depot cho tuyến Văn Cao - Hòa Lạc và đẩy nhanh tiến độ tuyến Cầu Giấy - ga Hà Nội.

Tại TP.HCM, lãnh đạo Chính phủ yêu cầu hoàn tất điều chỉnh dự án tuyến metro Bến Thành - Tham Lương để khởi công cuối năm 2025, đồng thời nhấn mạnh ưu tiên hàng đầu là tuyến tàu điện ngầm kết nối sân bay Long Thành với Tân Sơn Nhất.

Thủ tướng giao Bộ Tài chính và Bộ Xây dựng khẩn trương phân bổ vốn giải phóng mặt bằng và vốn cho các dự án thành phần thuộc tuyến Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Các địa phương được khuyến khích chủ động tạm ứng vốn, linh hoạt triển khai và báo cáo nhu cầu bổ sung kịp thời, tránh tình trạng chậm tiến độ do thiếu vốn.

Thủ tướng nhấn mạnh, việc triển khai các dự án hạ tầng trọng điểm phải tuân thủ tinh thần “3 có, 2 không”: có lợi cho Nhà nước, có lợi cho người dân, có lợi cho doanh nghiệp; không tham nhũng, tiêu cực; không để thất thoát, lãng phí tài sản, công sức và tiền bạc của nhân dân.

Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng được kỳ vọng sẽ trở thành trục giao thông huyết mạch kết nối hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh, đồng thời nâng cao năng lực logistics và thương mại quốc tế của Việt Nam.

Việc phát hành trái phiếu Chính phủ cho dự án không chỉ là giải pháp huy động vốn hiệu quả mà còn khẳng định cam kết mạnh mẽ của Chính phủ trong phát triển kết cấu hạ tầng hiện đại, đồng bộ, phục vụ mục tiêu tăng trưởng bền vững giai đoạn 2025 - 2035.

Văn Hùng