Chính phủ phải đầu tư hệ thống cảnh báo thiên tai hiện đại nhất
Sáng 21/10, Tổ 5, gồm Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai và Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Nguyên, thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội, ngân sách năm 2025 và kế hoạch năm 2026. Đề cập đến thiệt hại bão lũ vừa qua, các ĐBQH cho rằng, phòng chống thiên tai phải là ưu tiên trong định hướng phát triển và đề nghị Chính phủ đầu tư nâng cấp hệ thống cảnh báo thiên tai hiện đại nhất để giảm tối đa thiệt hại.

Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai Châu Ngọc Tuấn, Tổ trưởng Tổ 5, điều hành phiên thảo luận
Phát biểu tại phiên thảo luận của Tổ 5, ĐBQH Nguyễn Thị Thủy (Thái Nguyên), đánh giá, nhìn lại một năm qua, kinh tế - xã hội đất nước đạt nhiều kết quả tích cực. Trong đó, mức tăng trưởng 8% như Chính phủ báo cáo là nỗ lực lớn của toàn hệ thống, được cử tri cả nước ghi nhận và phấn khởi. Tuy nhiên, bên cạnh niềm vui đó, cử tri vẫn băn khoăn về bốn vấn đề lớn.
Trước hết là tình trạng hàng giả, đặc biệt là thuốc, thực phẩm chức năng và các mặt hàng thiết yếu.
Theo đại biểu, ngay trong tháng 10 này, lực lượng chức năng đã phát hiện nhiều vụ việc nghiêm trọng như nước khoáng Lavie giả. Cử tri cho rằng, không thể không nghi ngờ chất lượng nước khi một bình nước khoáng cùng dung tích, có loại giá 70 nghìn đồng, có loại chỉ 16 nghìn đồng.
Một vụ việc khác vừa được các cơ quan chức năng phát hiện và khởi tố là sản xuất hơn 3 triệu bình chữa cháy giả từ 2018 đến nay và cung cấp cho nhiều địa phương.
Đại biểu Nguyễn Thị Thủy cho biết, cử tri và các ĐBQH rất lo ngại vấn đề này vì liên quan trực tiếp đến tính mạng, an toàn và tài sản của người dân.

ĐBQH Nguyễn Thị Thủy (Thái Nguyên) phát biểu
Theo đại biểu, chủ trương của Nhà nước là thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp 1 lần trong 1 năm, trừ trường hợp có dấu hiệu vi phạm; nhưng không phải “đóng” như vậy.
“Chúng tôi kiến nghị các cơ quan chức năng, bộ quản lý ngành và Bộ Công an, đối với những mặt hàng liên quan trực tiếp đến đời sống dân cư, đến cộng đồng và chúng ta nhìn thấy “hiềm nghi” trong giao thương trên thị trường thì sớm thanh tra, kiểm tra và có chuyên án để sớm phát hiện”.

Toàn cảnh phiên thảo luận
Bên cạnh đó, cử tri lo ngại tình trạng lừa đảo trực tuyến, bắt cóc qua mạng với thủ đoạn ngày càng tinh vi, thay đổi liên tục. Nhấn mạnh vai trò của truyền thông, đại biểu đề nghị Chính phủ cần chỉ đạo các cơ quan chức năng đẩy mạnh tuyên truyền, cập nhật kịp thời phương thức và chiêu trò mới để nâng cao hiệu quả phòng ngừa.
Cũng theo đại biểu Nguyễn Thị Thủy, đến nay, nhiều người dân Thái Nguyên vẫn chưa hết bàng hoàng khi tài sản bị cuốn trôi trong nước lũ. Đại biểu cho rằng, cần coi phòng, chống thiên tai là một trong những định hướng ưu tiên trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội. Chỉ cần một cơn bão đi qua là có thể cuốn theo toàn bộ thành quả lao động của người dân trong nhiều năm. Vì vậy, Chính phủ cần đầu tư hệ thống cảnh báo thiên tai hiện đại, chính xác và kịp thời hơn để giảm thiểu thiệt hại.
Liên quan đến chính sách đối với người trồng rừng, khoanh nuôi và bảo vệ rừng, đại biểu Nguyễn Thị Thủy cho biết, người dân và chính quyền địa phương luôn tuân thủ nghiêm việc bảo vệ rừng. Chính sách với người trồng rừng, khoanh nuôi và bảo vệ rừng cũng đã được nâng lên rất nhiều.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy có nhiều khó khăn, mong muốn của cử tri là có chính sách đặc biệt để họ thể sống được và làm giàu được từ rừng. Vì vậy, Chính phủ cần chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục đánh giá và nâng mức khoán khoanh nuôi và bảo vệ rừng để người dân yên tâm hơn.
Cũng đề cập đến tình hình thiên tai,ĐBQH Hà Sỹ Huân (Thái Nguyên) cho biết, thời gian qua, bão lũ tác động mạnh đến phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Đặc biệt, bão số 10 và bão số 11 vừa qua gây thiệt hại nặng nề cho Thái Nguyên và nhiều địa phương khu vực phía Bắc.

ĐBQH Hà Sỹ Huân (Thái Nguyên) phát biểu
Đại biểu kiến nghị Chính phủ sớm triển khai dự án đê sông Cầu theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, nhằm bảo đảm an toàn cho khu vực hạ du và giảm thiểu thiệt hại do mưa lũ gây ra.
Đồng thời, đại biểu đề nghị Chính phủ đánh giá toàn diện nguyên nhân dẫn đến tình trạng ngập lụt nghiêm trọng tại các tỉnh phía Bắc thời gian qua, từ đó có giải pháp đồng bộ, không chỉ tập trung vào xây dựng các công trình thủy lợi mà còn phải gắn với việc sử dụng hợp lý tài nguyên đất rừng.
Bên cạnh đó, đại biểu nhấn mạnh cần có chính sách ưu đãi, hỗ trợ tốt hơn để khuyến khích người dân trồng, khoanh nuôi và bảo vệ rừng. Cùng với đó, cần tiến hành rà soát, nâng cấp hệ thống thủy lợi, hồ đập, kênh mương và thoát nước nhằm tăng khả năng phòng, chống thiên tai trong thời gian tới.
ĐBQH Nguyễn Lâm Thành (Thái Nguyên) cho rằng, ứng phó thiên tai hiện nay không còn đơn thuần là đối phó với mưa bão, mà phải tính đến tác động kép: vừa mưa bão vừa xả lũ từ các hồ chứa thủy điện. Vì vậy, việc quy hoạch hạ tầng và triển khai quy hoạch cần tính toán đồng bộ để thích ứng với tình huống này.

ĐBQH Nguyễn Lâm Thành (Thái Nguyên) phát biểu
Bên cạnh đó, đại biểu nhấn mạnh, cần sớm rà soát, quy hoạch lại các khu dân cư ven sông, suối nhằm bảo đảm an toàn tính mạng và tài sản của người dân trước diễn biến ngày càng phức tạp của thiên tai.

ĐBQH Nguyễn Công Hoàng (Thái Nguyên) phát biểu
ĐBQH Nguyễn Công Hoàng (Thái Nguyên) phản ánh việc một số dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội theo Nghị quyết 43 gặp khó khăn do vướng mắc trong quy định của Luật Đấu thầu và ảnh hưởng của bão Yagi nên tiến độ bị chậm.
Trước tình hình đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 1508 năm 2024, cho phép kéo dài thời gian giải ngân vốn ngân sách Trung ương đến hết năm 2025. Đến nay, nhiều nhà thầu đã nỗ lực hoàn thành công trình trước thời hạn. Tuy nhiên, khi trình hồ sơ thanh toán, Bộ Tài chính yêu cầu phải xin ý kiến các bộ liên quan về trình tự giải ngân, khiến các doanh nghiệp chưa thể nhận được tiền.
Theo đại biểu, việc chậm thanh toán trong bối cảnh giá cả tăng cao khiến các nhà thầu có nguy cơ thua lỗ, thậm chí phá sản. Các công trình hoàn thành nhưng chưa được bàn giao, không thể đưa vào sử dụng, dẫn tới lãng phí nguồn lực. Đại biểu đề nghị Quốc hội và Chính phủ sớm thống nhất phương án để tháo gỡ vướng mắc, bảo đảm việc giải ngân kịp thời cho các đơn vị.