Chính phủ xây dựng Kế hoạch phát triển KT-XH năm 2022 công phu, chi tiết

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo thẩm tra Báo cáo của Chính phủ - Ảnh: VGP/Nhật Bắc.

Tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XV sáng 20/10, sau khi nghe Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trình bày Báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2022; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2023, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh trình bày Báo cáo thẩm tra Báo cáo nói trên của Chính phủ.

Ông Vũ Hồng Thanh cho biết Ủy ban Kinh tế cơ bản nhất trí với nhiều nội dung trong Báo cáo của Chính phủ về kết quả thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2022. Báo cáo được xây dựng công phu, chi tiết; các nhận định, đánh giá cơ bản đã bám sát Nghị quyết số 32/2021/QH15 ngày 12/11/2021 về Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2022 và các nghị quyết khác của Quốc hội có liên quan và sát với tình hình thực tế hiện nay; tiếp thu tối đa theo Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến của các cơ quan của Quốc hội tại phiên họp thẩm tra; thể hiện sự chủ động, công tác phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan của Quốc hội và Chính phủ.

Tăng trưởng kinh tế phục hồi tích cực

Ủy ban Kinh tế cơ bản nhất trí với các kết quả đạt được theo Báo cáo của Chính phủ. Năm 2022, chúng ta đã thực hiện thắng lợi, khá toàn diện mục tiêu, nhiệm vụ vừa tập trung phòng, chống, kiểm soát dịch bệnh, vừa thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng và hiệu quả.

Về tăng trưởng kinh tế, bất chấp nhiều nền kinh tế trong khu vực và trên thế giới gặp nhiều khó khăn và tăng trưởng có chiều hướng suy giảm, tăng trưởng kinh tế của Việt Nam có sự phục hồi tích cực kể từ đầu năm 2022.

GDP 9 tháng năm 2022 tăng 8,83% so với cùng kỳ, là mức tăng cao nhất của 9 tháng trong giai đoạn 2011-2022, nhất là quý III, tăng 13,67%.

Ổn định vĩ mô được duy trì, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm trong bối cảnh chịu áp lực lớn từ diễn biến phức tạp của kinh tế thế giới. Bình quân 9 tháng năm 2022, CPI tăng 2,73% so với cùng kỳ năm trước; lạm phát cơ bản tăng 1,88%. Ước cả năm, CPI tăng khoảng 4%, đạt mục tiêu đề ra.

Công tác điều hành giá đạt được một số kết quả, nhiều giải pháp được triển khai để giảm giá xăng dầu, ổn định giá điện, nước, học phí, giá sách giáo khoa.

Tổng thu ngân sách Nhà nước 9 tháng năm 2022 đạt 1.327,3 nghìn tỷ đồng, bằng 94% dự toán, tăng 22% so với cùng kỳ. Cán cân thương mại hàng hóa 9 tháng ước tính xuất siêu 6,52 tỷ USD. Các cân đối khác của nền kinh tế như cân đối lương thực, cân đối điện năng phục vụ cho phát triển kinh tế và sinh hoạt của người dân cơ bản được bảo đảm.

Số doanh nghiệp thành lập mới tăng cao, đặc biệt phục hồi mạnh mẽ trong các lĩnh vực bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch COVID-19. Số doanh nghiệp thành lập mới và hoạt động trở lại trong 9 tháng năm 2022 là hơn 163 nghìn doanh nghiệp, mức cao nhất trong giai đoạn cùng kỳ từ trước đến nay, tăng 38,6% so với cùng kỳ năm 2021.

Về một số vấn đề cần quan tâm

Để nhìn nhận đầy đủ, toàn diện hơn tình hình phát triển kinh tế-xã hội năm 2022, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ quan tâm, đánh giá sâu, kỹ hơn một số vấn đề.

Cụ thể là về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, mặc dù Chính phủ đã quyết liệt triển khai song kết quả còn khiêm tốn.

Về kết quả thực hiện các chỉ tiêu chủ yếu, đề nghị làm rõ nguyên nhân tốc độ tăng năng suất lao động xã hội, một trong những chỉ tiêu rất quan trọng phản ánh khả năng cạnh tranh của nền kinh tế đạt thấp hơn so với mục tiêu (ước tăng 4,7-5,2%, mục tiêu là 5,5%), trong khi tăng trưởng kinh tế dự kiến vượt khoảng 2% so với kế hoạch và GDP bình quân đầu người cũng dự kiến vượt kế hoạch, cho thấy chất lượng nền kinh tế còn hạn chế, tăng trưởng còn phụ thuộc nhiều vào yếu tố vốn và lao động. Từ đó làm rõ hơn bức tranh về động lực tăng trưởng giai đoạn hiện nay.

Xây dựng dự toán thu NSNN còn quá thận trọng, có thể đã làm giảm không gian của chính sách tài khóa khi mà thu ngân sách 9 tháng đã đạt 94%, ước cả năm vượt dự toán hơn 14%.

Về chi NSNN, tiến độ giải ngân chi đầu tư phát triển tiếp tục chậm, vẫn là điểm nghẽn chưa được giải quyết hiệu quả

Việc triển khai các dự án quan trọng quốc gia như dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc-Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020; dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng Hàng không quốc tế Long Thành và dự án đầu tư xây dựng Cảng Hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1… còn nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến tiến độ của các dự án.

Thống nhất định hướng lớn về phát triển của năm 2023

Ủy ban Kinh tế cơ bản thống nhất với các định hướng lớn, mục tiêu tổng quát, các chỉ tiêu theo Báo cáo của Chính phủ.

Theo đó, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 và các dịch bệnh mới phát sinh, không để bị động, bất ngờ. Giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn; đẩy mạnh cơ cấu lại, nâng cao năng lực nội tại, tính tự chủ, khả năng chống chịu và tính thích ứng của nền kinh tế; củng cố, phát triển các động lực tăng trưởng mới trong trung và dài hạn; rà soát, hoàn thiện thể chế và nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật. Quyết liệt và đẩy nhanh tiến độ thực hiện các đột phá chiến lược, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, các dự án xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại, nhất là các dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm quốc gia…

Đối với các chỉ tiêu chủ yếu, Ủy ban Kinh tế đề nghị bổ sung cơ sở đề xuất chỉ tiêu tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng CPI bình quân năm 2023 là 4,5%; với áp lực lạm phát dự kiến sẽ ở mức cao trong năm 2023, Chính phủ cần lưu ý các thách thức khi thực hiện chỉ tiêu này.

Báo cáo cụ thể về việc xây dựng dự toán thu NSNN chi tương đương ước thực hiện năm 2022 trong điều kiện dự kiến tăng trưởng 6,5%, lạm phát 4%. Cụ thể: Tỉ lệ huy động vào NSNN khoảng 15,7%, thấp hơn mục tiêu 16% GDP bình quân của giai đoạn 5 năm 2021-2025; tỉ trọng thu nội địa 82,3%, thấp hơn mục tiêu khoảng 85-86%. Ủy ban Kinh tế đề nghị cân nhắc xây dựng dự toán thu NSNN tích cực hơn để tăng chi đầu tư phát triển và giảm bớt bội chi.

Bên cạnh đó, cần nghiên cứu, xem xét tính khả thi của chỉ tiêu 12 bác sĩ/10.000 dân, trong khi năm 2022 số bác sĩ trên 10.000 dân là 10 bác sĩ, đồng nghĩa với việc năm 2023 phải tăng thêm 20 nghìn bác sĩ. Tương tự, với chỉ tiêu số giường bệnh trên 10.000 dân, cần tăng 15 nghìn giường bệnh vào năm 2023.

Bên cạnh đó, Ủy ban Kinh tế cơ bản đồng tình với các nhiệm vụ, giải pháp của Chính phủ và đề nghị tiếp tục thực hiện, cụ thể hóa các nhiệm vụ, giải pháp được nêu trong Nghị quyết số 16/2021/QH15 của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025, các nghị quyết chuyên đề khác của Quốc hội và các giải pháp điều hành mà Chính phủ đề ra cho những tháng cuối năm 2022 và cả năm 2023.

Ưu tiên tập trung nguồn lực hỗ trợ, giải quyết hậu quả thiên tai, bão lũ, nhất là với các hộ nghèo hoặc hộ gặp hoàn cảnh khó khăn; bằng mọi giải pháp để chăm lo cho người nghèo đón Tết Nguyên đán năm 2023. Đồng thời, bám sát tình hình thực tiễn, nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo, chủ động xây dựng các kịch bản, chuẩn bị cho mọi tình huống có thể xảy ra, không để lỡ nhịp hồi phục sau dịch bệnh.

Để tránh dàn trải, tập trung vào một số vấn đề chính, cốt lõi thực hiện trong năm 2023, Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ, các cấp, các ngành cần tập trung khắc phục những tồn tại, bất cập, vướng mắc về kinh tế-xã hội.

Hải Liên