Chính phủ yêu cầu tăng minh bạch, siết quản lý mua - bán, cho thuê nhà ở xã hội

Thời gian qua, hệ thống chính sách về phát triển nhà ở xã hội đã được hoàn thiện từng bước, tạo hành lang pháp lý quan trọng thúc đẩy đầu tư và mở rộng nguồn cung nhà ở cho người thu nhập thấp và công nhân khu công nghiệp. Nhiều dự án được triển khai đúng tiến độ, thu hút sự quan tâm lớn của người dân, thể hiện tính nhân văn của chủ trương phát triển nhà ở xã hội.

Tuy nhiên, thực tế triển khai tại một số địa phương như Hà Nội, Đà Nẵng, TP HCM cho thấy vẫn còn nhiều bất cập. Ở một số dự án, tình trạng tập trung đông người khi nộp hồ sơ đã gây quá tải, thiếu kiểm soát quy trình khiến người dân bức xúc và làm nảy sinh các dịch vụ “chạy suất”. Hiện tượng “cò mồi”, môi giới bất hợp pháp, quảng cáo “suất ngoại giao”, “bao trúng bốc thăm” diễn biến phức tạp. Một số cá nhân thậm chí lợi dụng kẽ hở chính sách, nộp hồ sơ tại nhiều dự án hoặc nhờ người thân đứng tên nhằm gia tăng cơ hội trúng tuyển.

Chính phủ yêu cầu tăng minh bạch, siết quản lý mua - bán, cho thuê nhà ở xã hội (Ảnh minh họa).

Ngoài ra, công khai thông tin ở nhiều dự án vẫn còn chậm, thiếu đầy đủ dữ liệu về số lượng căn hộ, điều kiện xét duyệt, tiến độ và kết quả thẩm định. Một vài dự án kê khai giá bán cao hơn mặt bằng chung, gây hoang mang và nghi ngờ trong dư luận. Công tác hậu kiểm sau khi ký hợp đồng và quá trình theo dõi chuyển nhượng chưa được thực hiện nghiêm, tiềm ẩn nguy cơ đầu cơ, trục lợi.

Trước bối cảnh đó, Chính phủ yêu cầu các địa phương chịu trách nhiệm toàn diện trong việc tổ chức xét duyệt, mua - bán và cho thuê nhà ở xã hội trên địa bàn. UBND các tỉnh, thành phố phải chỉ đạo Sở Xây dựng và các cơ quan liên quan công khai đầy đủ thông tin dự án từ khi khởi công: tên dự án, chủ đầu tư, quy mô, số lượng căn hộ, giá bán dự kiến và thời gian tiếp nhận hồ sơ. Các danh sách người đủ điều kiện và kết quả xét duyệt phải được cập nhật thường xuyên, đăng tải trên cổng thông tin điện tử để phục vụ giám sát xã hội.

Chính phủ cũng yêu cầu tăng cường thanh tra giá bán, kiểm soát chặt phương pháp xác định chi phí để ngăn tình trạng doanh nghiệp lợi dụng chính sách. Các địa phương phải xử lý nghiêm hành vi môi giới trái phép, trục lợi, thao túng hồ sơ; thiết lập đường dây nóng tiếp nhận phản ánh và công khai kết quả xử lý để bảo đảm tính minh bạch.

Đối với chủ đầu tư, Chỉ thị yêu cầu thực hiện nghiêm quy trình bán và cho thuê theo đúng pháp luật, công khai các thông tin dự án trên website và phối hợp với Sở Xây dựng trong công tác xác minh hồ sơ. Chủ đầu tư phải áp dụng các giải pháp công nghệ nhằm hạn chế tình trạng tập trung đông người như đăng ký trực tuyến, phát hồ sơ online, xếp hàng tự động. Khi số lượng hồ sơ vượt quá căn hộ, việc bốc thăm phải được tổ chức công khai, có sự giám sát của cơ quan quản lý và khuyến khích mời báo chí để tăng tính minh bạch.

Chính phủ cũng lưu ý người dân cần chủ động tìm hiểu thông tin chính thống từ cơ quan nhà nước và chủ đầu tư, tránh bị lôi kéo bởi các dịch vụ môi giới bất hợp pháp. Người dân phải kê khai trung thực, nộp hồ sơ trực tiếp và chỉ nộp tại một dự án; trường hợp vi phạm hoặc không đủ điều kiện sẽ bị thu hồi căn hộ và công khai theo quy định.

Bộ Công an được giao chỉ đạo lực lượng chức năng xác minh điều kiện thu nhập của các trường hợp không có hợp đồng lao động; đồng thời điều tra, xử lý nghiêm hành vi lừa đảo, môi giới trái phép trong giao dịch nhà ở xã hội. Bộ Xây dựng có trách nhiệm hướng dẫn địa phương, doanh nghiệp thực hiện đúng quy định và hoàn thiện hệ thống dữ liệu người đã được hưởng chính sách, phục vụ công tác hậu kiểm và xét duyệt trên phạm vi toàn quốc.

Đình Khương