Chính sách tiền lương: Tiếp thêm động lực để nhà giáo yên tâm cống hiến, bền bỉ gieo mầm tri thức

Chính sách lương mới tiếp thêm động lực để nhà giáo yên tâm cống hiến. (Ảnh: Phạm Thanh Thủy)

Khẳng định vị thế người thầy

Bước vào năm 2026, đội ngũ hơn một triệu nhà giáo trên cả nước đang đón nhận những tín hiệu chính sách tích cực, mang theo nhiều kỳ vọng và niềm tin mới. Sau nhiều năm mong mỏi, những điều chỉnh quan trọng về tiền lương, phụ cấp và cơ chế đãi ngộ đối với giáo viên đang dần được hiện thực hóa, không chỉ góp phần cải thiện đời sống vật chất, mà còn khẳng định vị thế xã hội, giá trị cống hiến và sứ mệnh đặc biệt của nghề dạy học trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Việc Quốc hội thông qua Nghị quyết về các cơ chế, chính sách đặc thù nhằm tạo động lực phát triển giáo dục và đào tạo, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, cùng với Luật Nhà giáo sẽ chính thức đi vào cuộc sống, được xem là bước ngoặt quan trọng trong tư duy chính sách đối với đội ngũ trí thức làm nghề “trồng người”. Những thay đổi này không chỉ đáp ứng yêu cầu cấp bách từ thực tiễn, mà còn thể hiện cam kết mạnh mẽ của Nhà nước trong việc đặt giáo dục ở vị trí trung tâm của chiến lược phát triển bền vững.

Một trong những nội dung nhận được sự quan tâm đặc biệt là quy định phụ cấp ưu đãi nghề tăng lên tối thiểu 70% đối với giáo viên, 30% đối với nhân viên ngành giáo dục và 100% đối với giáo viên công tác tại vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo. Đây là mức điều chỉnh được đánh giá là mang tính đột phá so với các chính sách trước đây, phản ánh đúng tính chất lao động đặc thù, cường độ cao và trách nhiệm xã hội lớn lao của nghề dạy học.

Trong nhiều năm qua, thu nhập thấp luôn là một trong những áp lực lớn nhất đè nặng lên vai giáo viên, đặc biệt là giáo viên mầm non, giáo viên vùng sâu, vùng xa và những người mới vào nghề. Thực tế ấy đã khiến không ít thầy cô phải chật vật xoay xở cuộc sống, thậm chí rời bỏ nghề dù mang trong mình tâm huyết và năng lực. Việc nâng phụ cấp ưu đãi nghề vì thế không chỉ là giải pháp kinh tế, mà còn là sự ghi nhận xứng đáng đối với những hy sinh thầm lặng của đội ngũ nhà giáo.

Đối với giáo viên vùng khó khăn, nơi điều kiện sinh hoạt, đi lại và tiếp cận dịch vụ xã hội còn nhiều hạn chế, mức phụ cấp 100% được kỳ vọng sẽ tạo động lực đủ lớn để giữ chân và thu hút giáo viên giỏi, góp phần thu hẹp khoảng cách chất lượng giáo dục giữa các vùng miền – một yêu cầu mang ý nghĩa chiến lược lâu dài.

Cùng với Nghị quyết của Quốc hội, Luật Nhà giáo sắp có hiệu lực đã tạo thêm một nền tảng pháp lý vững chắc cho việc nâng cao vị thế và bảo vệ quyền lợi của người thầy. Lần đầu tiên, nguyên tắc tiền lương của nhà giáo được xếp ở vị trí cao nhất trong hệ thống thang bảng lương hành chính, sự nghiệp được luật hóa, thể hiện bước tiến quan trọng trong nhận thức và hành động của Nhà nước đối với giáo dục.

Quy định này không chỉ mang ý nghĩa vật chất, mà còn là sự khẳng định mang tính biểu tượng rằng, nhà giáo không chỉ là người truyền thụ tri thức, mà còn là lực lượng kiến tạo tương lai, bồi dưỡng nguồn nhân lực và giá trị văn hóa cho quốc gia. Khi tiền lương được đặt ở vị trí tương xứng, nghề giáo sẽ có thêm sức hút đối với người tài, đồng thời củng cố niềm tin và lòng tự trọng nghề nghiệp của những người đang gắn bó với bục giảng.

Luật Nhà giáo cũng mở đường cho việc xây dựng các cơ chế đánh giá, sử dụng và đãi ngộ nhà giáo theo hướng chuyên nghiệp, minh bạch và công bằng hơn, phù hợp với yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng.

Cô giáo Phạm Thanh Thủy, Trường Tiểu học Kim Giang, Khương Đình, Hà Nội bên các em học sinh. (Ảnh: PY)

Từ áp lực đến động lực cống hiến

Việc chính sách tiền lương mới, hệ số lương đặc thù và các khoản phụ cấp mới sẽ chính thức được áp dụng là sự động viên và tiếp thêm niềm tin vào nghề. Thực tế cho thấy, thu nhập không phải là động lực duy nhất nhưng là điều kiện cần để người thầy có thể yên tâm cống hiến, toàn tâm toàn ý với nghề. Khi nỗi lo “cơm áo gạo tiền” được giảm bớt, giáo viên sẽ có thêm thời gian, năng lượng và tâm thế để đầu tư cho bài giảng, đổi mới phương pháp, quan tâm sâu sát hơn đến từng học sinh, nhất là trong bối cảnh giáo dục đang chuyển mạnh sang phát triển phẩm chất, năng lực người học.

Việc bổ sung hệ số lương đặc thù và phụ cấp vừa cải thiện đời sống vật chất, vừa khơi dậy động lực tinh thần, giúp giáo viên cảm nhận rõ hơn sự trân trọng của xã hội đối với công việc mình đang làm.

Chính sách lương mới không chỉ tác động đến từng cá nhân giáo viên, mà còn được kỳ vọng tạo ra hiệu ứng lan tỏa đối với toàn bộ hệ thống giáo dục. Khi đội ngũ nhà giáo được bảo đảm tốt hơn về đời sống, ngành giáo dục sẽ có điều kiện ổn định nhân sự, giảm tình trạng thiếu giáo viên cục bộ, đặc biệt ở các môn học đặc thù và địa bàn khó khăn.

Về lâu dài, đây cũng là nền tảng quan trọng để nâng cao chất lượng giáo dục một cách bền vững. Giáo viên có động lực sẽ mạnh dạn đổi mới, sáng tạo. Trường học có đội ngũ ổn định sẽ xây dựng được văn hóa chất lượng. Học sinh được học trong môi trường tích cực sẽ phát triển toàn diện hơn. Những lợi ích ấy không thể đo đếm ngay lập tức, nhưng sẽ tạo nên “lợi tức xã hội” to lớn cho đất nước trong tương lai.

Có thể khẳng định, những điều chỉnh về chính sách tiền lương và phụ cấp dành cho nhà giáo từ năm 2026 là bước đi đúng hướng, kịp thời và giàu ý nghĩa nhân văn. Tuy nhiên, để chính sách thực sự đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả, việc tổ chức thực hiện cần được tiến hành đồng bộ, minh bạch, tránh chậm trễ hoặc phát sinh vướng mắc ở cơ sở.

Cùng với đó, chính sách tiền lương cần được đặt trong tổng thể các giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo, bao gồm đào tạo, bồi dưỡng, giảm áp lực hành chính, cải thiện điều kiện làm việc và bảo vệ danh dự, uy tín nghề nghiệp. Chỉ khi người thầy được tôn trọng, bảo vệ và đãi ngộ xứng đáng, giáo dục mới thực sự trở thành quốc sách hàng đầu theo đúng tinh thần các nghị quyết của Đảng.

Bước sang năm 2026, với hành lang pháp lý mới và những chính sách mang tính đột phá, niềm tin đang được khơi dậy trong đội ngũ nhà giáo trên khắp mọi miền đất nước. Đó không chỉ là niềm vui trước sự cải thiện thu nhập, mà còn là sự khẳng định rằng những nỗ lực bền bỉ, âm thầm của người thầy đã và đang được lắng nghe, thấu hiểu và trân trọng.

Trong hành trình xây dựng một nền giáo dục hiện đại, nhân văn và hội nhập, chính sách lương mới chính là một điểm tựa quan trọng, tiếp thêm động lực để nhà giáo yên tâm cống hiến, bền bỉ gieo mầm tri thức, vun đắp tương lai cho các thế hệ và cho cả đất nước.

Bảo Thoa