Chính sách về đất đai góp phần nâng cao đời sống đồng bào dân tộc thiểu số

Bình Thuận là tỉnh có 34 dân tộc thiểu số, tập trung sinh sống ở 15 xã thuần và 32 thôn xen ghép thuộc 8/10 huyện, thị, thành phố của tỉnh, với 105.295 người, chiếm trên 8,4% dân số của tỉnh; có 10 thôn đặc biệt khó khăn, ba xã khu vực III, ba xã khu vực II và 25 xã, thị trấn khu vực I thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Đồng bào dân tộc thiểu số cư trú rộng khắp trên địa bàn toàn tỉnh với hình thức cư trú phổ biến là sống xen kẽ. Mỗi dân tộc đều có bản sắc văn hóa, phong tục, tập quán, lễ hội riêng, rất phong phú và đa dạng tạo nên tính thống nhất trong nền văn hóa tại địa phương.

Ông Trần Nguyên Lộc, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Thuận cho biết, hiện nay, việc thực hiện chính sách về hỗ trợ đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số với mục tiêu giúp các hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo; hộ nghèo dân tộc Kinh sinh sống tại xã đặc biệt khó khăn, thôn đặc biệt khó khăn chưa có đất sản xuất, hoặc thiếu trên 50% đất sản xuất theo định mức quy định của địa phương được giải quyết tình trạng thiếu đất sản xuất hoặc hỗ trợ chuyển đổi nghề.

Chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc nhằm giải quyết việc giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất cho cho đồng bào dân tộc thiểu số , nâng cao đời sống, ổn định cuộc sống lâu dài.

Thời gian qua, Ban Dân tộc tỉnh đã ban hành hướng dẫn quy trình rà soát và phê duyệt danh sách các đối tượng thụ hưởng chính sách cho vay hỗ trợ đất ở, nhà ở, đất sản xuất, chuyển đổi nghề, nước sinh hoạt phân tán.

Tuy nhiên, hiện nay nội dung hỗ trợ đất sản xuất cho đồng bào dân tộc thiểu số khó thực hiện vì địa phương không còn quỹ đất để thực hiện hỗ trợ, trong khi đó các địa phương báo cáo đều có số hộ thiếu và hộ không có đất sản xuất.

Theo báo cáo của các huyện về nhu cầu hỗ trợ đất sản xuất giai đoạn 2021-2025 là 928 hộ. Trong đó: huyện Tuy Phong: một hộ; huyện Hàm Thuận Bắc: 411 hộ; huyện Hàm Tân: 23 hộ; huyện Tánh Linh: 473 hộ; huyện Đức Linh: 20 hộ.

Do đó, tháng 11, Hội đồng nhân dân tỉnh Bình Thuận vừa mới thông qua Nghị quyết quy định chính sách về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh nhằm hỗ trợ đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số, cá nhân là người dân tộc thiểu số thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo theo đúng quy định và điều kiện thực tế của địa phương.

Khi có đất đai, đồng bào dân tộc sẽ nâng cao sản xuất.

Nghị quyết này quy định chính sách bảo đảm đất sinh hoạt cộng đồng cho đồng bào dân tộc thiểu số; chính sách hỗ trợ đất đai cho cá nhân là người dân tộc thiểu số thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn tỉnh theo quy định tại Điều 16 Luật Đất đai năm 2024.

Những đồng bào dân tộc thiểu số chưa có đất sinh hoạt cộng đồng sẽ được áp dụng quy định này. Bên cạnh đó, quy định cũng áp dụng đối với người dân tộc thiểu số thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn tỉnh thuộc một trong các trường hợp sau: không có đất ở, không có đất nông nghiệp hoặc thiếu đất ở, thiếu đất nông nghiệp so với hạn mức; đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất nhưng nay không còn đất ở, không còn đất nông nghiệp hoặc thiếu đất ở, thiếu đất nông nghiệp so với hạn mức; được Nhà nước cho thuê đất phi nông nghiệp không phải đất ở để sản xuất, kinh doanh.

Nguyên tắc hỗ trợ là xác định vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn tỉnh theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền; bố trí quỹ đất để thực hiện chính sách theo Nghị quyết này được căn cứ vào điều kiện quỹ đất của địa phương và quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt; giao đất trong hạn mức, cho thuê đất để thực hiện chính sách hỗ trợ đất đai đối với cá nhân theo Nghị quyết này thực hiện theo quyết định của Ủy ban nhân dân tỉnh.

Các đối tượng được hỗ trợ đất đai theo Nghị quyết này phải sử dụng đúng mục đích được Nhà nước giao đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, cho thuê đất và quyền của người sử dụng đất theo quy định tại Điều 26, Điều 31 và Điều 48 Luật Đất đai năm 2024.

Nông dân được tập huấn sản xuất.

Đồng bào dân tộc thiểu số chưa có đất sinh hoạt cộng đồng được giao đất sinh hoạt cộng đồng phù hợp với phong tục, tập quán, tín ngưỡng, bản sắc văn hóa và điều kiện thực tế của từng vùng và không thu tiền sử dụng đất.

Cụ thể, đối với những vùng đã có quy hoạch xây dựng đô thị tỷ lệ 1:500, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt thì diện tích giao đất sinh hoạt cộng đồng cho đồng bào dân tộc thiểu số theo quy hoạch đã được phê duyệt.

Còn những vùng chưa có quy hoạch xây dựng đô thị tỷ lệ 1:500, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn thì diện tích giao đất sinh hoạt cộng đồng cho đồng bào dân tộc thiểu số theo quy định hiện hành của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Người dân ổn định sản xuất khi có chính sách.

Giao đất ở trong hạn mức, cá nhân bảo đảm các điều kiện được giao đất ở trong hạn mức theo quy định của Ủy ban nhân dân tỉnh và được miễn, giảm tiền sử dụng đất.

Cá nhân có nhu cầu sử dụng đất được chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở trong hạn mức giao đất ở và được miễn, giảm tiền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.

Cá nhân được giao đất nông nghiệp trong hạn mức theo quy định của Ủy ban nhân dân tỉnh và không thu tiền sử dụng đất.

Cá nhân bảo đảm các điều kiện theo quy định có nhu cầu thuê đất phi nông nghiệp không phải đất ở để sản xuất, kinh doanh thì được Nhà nước cho thuê đất và được miễn, giảm tiền thuê đất.

THANH HẢI