Chính sách với nhà ở xã hội đã có, quan trọng là thực thi

Chưa lúc nào thủ tục hành chính được tháo gỡ như bây giờ

Là đơn vị trực tiếp xây dựng nhà ở xã hội, bà Nguyễn Hoa Hồng Nhung, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Đầu tư xây dựng NHS cho hay, trong quá trình triển khai dự án nhà ở xã hội, công ty gặp khó khăn trong tiếp cận đất đai, nhiều địa phương chưa bố trí đủ quỹ đất. Đất thường nằm xa trung tâm và thiếu hạ tầng. Thủ tục hành chính phức tạp, quy trình giao đất, phê duyệt quy hoạch và giải phóng mặt bằng kéo dài, gây khó khăn cho việc thực hiện dự án. Bên cạnh đó, chủ đầu tư còn khó khăn về tín dụng và tài chính, nguyên nhân là do khó khăn trong việc giải ngân các khoản vay ưu đãi vì quy trình phức tạp và thời gian kéo dài. Doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn để thực hiện dự án.

"Chính vì thế, chúng tôi rất mong muốn đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian thẩm định hồ sơ và cho phép các bước thực hiện song song. Cải thiện chính sách tín dụng, giảm lãi suất, kéo dài thời gian cho vay và đơn giản hóa các sản phẩm tín dụng. Đặc biệt, cần sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành và chính quyền để triển khai các giải pháp một cách hiệu quả", bà Nhung cho hay.

Cộng đồng doanh nghiệp phấn khởi khi nhiều "nút thắt" về nhà ở xã hội đã được Quốc hội tháo gỡ.

Cũng gặp không ít khó khăn khi tiếp cận quỹ đất để tham gia phát triển nhà ở xã hội, ông Lê Quang Huy, Phó Tổng giám đốc Công ty CP BIC Việt Nam cho biết, trong quá trình triển khai, từ cấp huyện trở xuống gặp nhiều khó khăn. Luật Nhà ở cho phép thỏa thuận chuyển nhượng để triển khai dự án đầu tư. Tuy nhiên, nếu thực hiện theo phương án này, công tác thỏa thuận cũng gặp nhiều khó khăn. Giá thu hồi đất phải cao hơn giá của nhà nước.

"Rất mừng Nghị quyết được Quốc hội thông qua đã đề cập vấn đề này và mong rằng sớm thực hiện được. Chúng tôi nhận thấy chưa bao giờ hành lang pháp lý rõ ràng và chặt chẽ như hiện nay. Hiểu được hành lang pháp lý thì người dân cũng dễ dàng tiếp cận. Trước đây, chúng tôi từng hướng dẫn trực tiếp, tuy nhiên tốn nhiều thời gian và nhân lực. Hiện doanh nghiệp đã tiến hành hướng dẫn hồ sơ online, rất thuận tiện và nhanh chóng. Khi áp dụng công nghệ thì có thể phục vụ hướng dẫn hàng nghìn người cùng lúc. Chúng tôi kiến nghị thời gian tới có hành lang pháp lý cho phép áp dụng công nghệ trong việc thu và xét duyệt hồ sơ. Việc thu và xét duyệt hồ sơ đang thực hiện thủ công. Nếu áp dụng công nghệ vào quá trình này vừa tránh được tiêu cực vừa bám sát hành lang pháp lý", ông Huy kiến nghị.

Đánh giá cao khi Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để phát triển nhà ở xã hội đã được thông qua, ông Nguyễn Tuấn Anh, Phó Tổng giám đốc Tổng Công ty Đầu tư phát triển nhà và Đô thị HUD khẳng định, chưa bao giờ Chính phủ có sự tháo gỡ về thủ tục hành chính như bây giờ. Đây là đợt quyết liệt nhất về thủ tục giúp thúc đẩy nhanh hơn giai đoạn lựa chọn nhà đầu tư và đơn vị thi công (đối với những chủ đầu tư không có đơn vị trực tiếp thi công).

"Chúng tôi đề xuất những thủ tục tới đây, Bộ Xây dựng hướng dẫn có gói giải pháp thực hiện đồng bộ chứ không lắt nhắt, riêng lẻ. Chúng ta thực hiện để làm sao có thể giảm giá được nhà ở xã hội, làm sao để bình ổn giá để người có thu nhập thấp tiếp cận được nhà ở", ông Nguyễn Tuấn Anh nói.

Đại tá Phạm Doãn Tiến, Giám đốc Ban Quản lý các dự án đầu tư, Tổng Công ty 319 Bộ Quốc phòng cũng khẳng định, cộng đồng doanh nghiệp rất phấn khởi khi Quốc hội thông qua Nghị quyết thí điểm này. "Thời gian thực hiện tối đa là 75 ngày, tức là cắt giảm khoảng 200 ngày, giảm khoảng 70% thời gian thực hiện so với quy định hiện hành, thay đổi mang tính lịch sử. Làm nhà ở xã hội, chúng tôi đã tiếp cận nhiều địa phương, họ dành quỹ đất, thông tin công khai minh bạch cho nhà đầu tư tiếp cận. Do đó, như một số địa phương đã thực hiện, chúng tôi mong muốn các địa phương sẽ công khai quỹ đất để nhà đầu tư dễ tiếp cận, phải tiếp cận được đất thì mới có thể phát triển dự án", Đại tá Phạm Doãn Tiến bày tỏ.

Cơ sở để thúc đẩy nhanh nguồn cung

Tính từ năm 2021 đến nay, cả nước mới có 657 dự án nhà ở xã hội được triển khai, số lượng căn hoàn thành mới chỉ đạt 15,6% mục tiêu đến năm 2025. Đây là hệ quả của việc chính sách phát triển nhà ở xã hội đã được xây dựng nhưng thiếu sự linh hoạt trong thực thi, có nguồn vốn nhưng giải ngân thấp. Thủ tục đầu tư và phê duyệt phức tạp nên nhiều doanh nghiệp ngại đầu tư vào phân khúc này vì thời gian hoàn tất các thủ tục kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai và hiệu quả tài chính.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho rằng, cùng với việc ngày 29/5 Quốc hội vừa thông qua Nghị quyết về chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội và lắng nghe ý kiến từ các chuyên gia, doanh nghiệp, có thể thấy cơ chế chính sách đến thời điểm hiện tại đã cơ bản hoàn chỉnh. Tuy nhiên, câu chuyện cần giải quyết ở đây là việc thực thi.

"Đối với thủ tục hành chính và cơ chế chính sách, cần đơn giản hóa các thủ tục về quy hoạch, thiết kế, thẩm định, phê duyệt dự án. Bỏ yêu cầu thẩm định giá bán, giá thu mua nhà ở xã hội, giao cho chủ đầu tư tự quyết định. Miễn một số thủ tục như lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết đối với các dự án nhà ở xã hội. Áp dụng quy trình chỉ định thầu rút gọn để rút ngắn thời gian triển khai. Đây là những giải pháp mạnh để gỡ những nút thắt trong phát triển nhà ở xã hội hiện nay", Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh phân tích.

Theo ông Sinh, về quỹ đất, hạ tầng và điều kiện đầu tư, trong khi một số địa phương đã chuẩn bị quỹ đất và hạ tầng tốt để giao cho các nhà đầu tư, thì vẫn còn một số vị trí đất chưa được đầu tư hạ tầng đầy đủ, ảnh hưởng đến nhu cầu của nhà đầu tư. Do đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền và doanh nghiệp để giải quyết những vấn đề về quỹ đất và hạ tầng.

"Thời gian tới cần tiếp tục hoàn thiện và triển khai hiệu quả các chính sách tài chính để thu hút nguồn lực đầu tư. Các cấp chính quyền cần tăng cường quản lý, giám sát và hỗ trợ các doanh nghiệp triển khai dự án. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần chủ động trong việc cơ cấu lại nguồn nhân lực, quản lý dự án, đảm bảo tiến độ và chất lượng để đáp ứng nhu cầu của người dân", Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh nói.

Phan Hoạt