'Chợ không ngủ' giữa lòng thành phố

Một góc phiên chợ rau sáng sớm.

1 giờ sáng, TP. Điện Biên Phủ chìm trong tĩnh lặng, không khí se lạnh và ẩm ướt - dư âm của cơn mưa tối hôm trước. Khu vực đường Bế Văn Đàn dẫn vào cầu Mường Thanh le lói ánh đèn vàng nhấp nháy từ cột tín hiệu giao thông lặng lẽ quét qua mặt đường vắng hoe. Thế nhưng, chỉ khoảng nửa tiếng sau, sự tĩnh lặng ấy nhanh chóng bị xáo động. Tiếng động cơ xe rền vang, tiếng người nói râm ran kéo đến từ khắp ngả đường. Những chuyến ô tô, xe máy chất đầy rau xanh từ các vùng lân cận nối đuôi nhau đổ về. Chiếc ô tô nhanh chóng tấp gọn vào lề, xe máy lao vút lên vỉa hè đỗ xịch lại. Không khí nhộn nhịp hẳn lên, mỗi người một việc - người bốc dỡ, người khiêng hàng, người ghi sổ, người kiểm rau và thoăn thoắt xếp rau thành từng nhóm ngay ngắn trên vỉa hè, sẵn sàng đón khách. Guồng quay hối hả của chợ sớm được khởi động, ai nấy đều tranh thủ từng phút để kịp giờ buôn bán. Rau tươi xanh mướt và các loại củ quả đủ sắc màu cùng người mua, người bán bắt đầu một ngày mới, một buổi chợ mua may bán đắt.

Ở một góc vỉa hè khuất ánh đèn đường, dưới ánh đèn tích điện, chị Nguyễn Thị Xuyên (xã Thanh Hưng, huyện Điện Biên) thoăn thoắt bày hàng. Đôi tay chị không ngơi nghỉ vừa xếp rau vừa bấm máy tính, chốt sổ hàng rất thành thạo và nhịp nhàng. Vừa làm, chị Xuyên vừa chia sẻ: Ngày nào cũng vậy, vợ chồng tôi cứ 1 giờ sáng là ra khỏi nhà, chạy xe lên chợ Mường Thanh buôn rau. Tầm 5 giờ sáng lại thu dọn lên xe về. Mỗi phiên chợ, chị Xuyên bán khoảng 1.000 mớ rau thơm các loại. Do đó, muốn có đủ hàng cho phiên chợ sớm, phải đi thu mua ở các thôn, xã từ chiều ngày hôm trước. Rau sau khi mua về sẽ được rửa qua, nhặt phần già, dập hỏng, phân loại và bó thành từng bó gọn gàng, rồi cho vào túi ni lông để dễ vận chuyển. Mọi thứ phải chuẩn bị sẵn sàng trong đêm để sáng sớm chỉ việc chở đi bán.

Thương lái buôn rau tại chợ Mường Thanh chủ yếu là người dân đến từ các xã vùng lòng chảo Điện Biên như: Thanh Hưng, Noong Luống, Pom Lót, Thanh Chăn - nơi được ví là “vựa rau xanh” của tỉnh. Thỉnh thoảng lại có thêm vài chuyến xe chở rau từ Mộc Châu (Sơn La) vượt đường dài lên bán đổ, bổ sung cho nguồn hàng phong phú.

Càng về gần sáng, chợ rau đầu mối ở thành phố càng trở nên tấp nập. Hầu hết người mua là tiểu thương chuyên buôn rau mang đi bán tại các chợ trong thành phố hoặc vận chuyển đến các huyện, thị xã trong tỉnh. Chính vì thế, ai cũng tranh thủ đi một vòng chợ thật nhanh, nhặt mỗi loại một ít theo nhu cầu.

Ngồi bên đống rau vừa mua, bó gọn thành từng chồng nhỏ, xếp ngay ngắn trên vỉa hè chờ xe đến chở đi, chị Nguyễn Thị Lanh chia sẻ: “Tôi bán rau cho các chợ và một số huyện vùng cao cũng được 5 - 6 năm rồi. Mỗi ngày cứ tầm 2 giờ sáng là tôi có mặt ở đây, ghé các mối quen đã đặt sẵn để lấy hàng, đóng vào túi cho tiện chở. Nếu thiếu thì tranh thủ đi gom thêm cho đủ. Hôm nào không đặt trước thì phải dạo khắp chợ, gom từng loại hàng. Khoảng 3 giờ sáng là chọn xong rau, bốc hàng lên xe, rồi tiếp tục hành trình mang về các chợ khác đổ buôn và bán lẻ”.

Khoảng thời gian đợi xe cũng là lúc chị Lanh nghỉ ngơi sau khi tất bật hàng hóa nên chị có thời gian tâm sự về những vất vả trong nghề buôn bán rau. “Vất vả thì có, ngày nào cũng phải dậy từ nửa đêm. Nhưng sinh kế nên làm lâu rồi cũng thành quen. Hôm nào không đi chợ là thấy nhớ, thấy thiếu” - chị Lanh tâm sự.

Sau 3 giờ sáng, những người bán đã gần vơi hết hàng, khách mua cũng đã kịp hoàn tất vòng chợ cuối cùng, những túi rau đủ kích cỡ được bó gọn, xếp thành từng đống ngay ngắn dọc vỉa hè. Đó cũng là lúc những chiếc xe tải nhỏ, xe bán tải và xe thồ hàng lần lượt lăn bánh vào chợ, nối đuôi nhau dừng lại bên từng điểm tập kết. Tiếng động cơ rì rầm hòa cùng tiếng người gọi nhau í ới, không khí lại thêm phần khẩn trương. Cả khu chợ như chuyển mình sang một nhịp điệu mới - vận chuyển đưa rau xanh đi khắp nơi, mang theo hơi thở của sớm mai và sự nhọc nhằn thầm lặng của bao con người phía sau những chuyến xe.

Anh Tuấn Tú - tài xế đã có gần 10 năm gắn bó với nghề chở rau từ chợ đầu mối chia sẻ: “Ngày nào cũng vậy, tầm 3 giờ sáng là tôi có mặt ở chợ để nhận hàng, rồi lên đường chở rau đi các chợ huyện. Công việc vất vả, phải thức khuya dậy sớm, trời mưa gió hay rét mướt cũng không được nghỉ. Nhưng làm mãi rồi thành quen, nhìn thấy hàng rau được giao đủ, kịp phiên chợ, thấy bà con buôn bán thuận lợi là mình cũng thấy vui”.

Khi trời bắt đầu hửng sáng, bóng dáng người mua thưa dần, nhịp chợ cũng lặng lẽ lắng xuống. Các chủ sạp rau bắt đầu thu dọn: Những tấm bạt từng trải đầy rau xanh được gấp gọn lại, những chiếc ô che sương được tháo xuống, buộc chắc sau yên xe. Rồi như một phần tất yếu của công việc, không ai nhắc ai, các tiểu thương đều lặng lẽ cầm chổi rễ quét dọn quanh sạp của mình, gom rác đúng nơi quy định, để lại vỉa hè sạch sẽ trước khi rời chợ.

Ngày mới của những tiểu thương, tài xế bắt đầu từ khi thành phố còn ngủ say. Dù sương lạnh, mưa dầm hay gió rét, họ vẫn bền bỉ với guồng quay quen thuộc. Mỗi phiên chợ sớm không chỉ là nơi mưu sinh, mà còn là nơi gửi gắm hi vọng vào một ngày mới no ấm, đủ đầy.

Nguyễn Hiền