Chợ Tân Định tại Thành phố Hồ Chí Minh được công nhận di tích kiến trúc để bảo tồn di sản
Chợ Tân Định có tuổi đời gần 100 năm vừa được Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh công nhận xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp thành phố. Đây là di sản mang tính chất đặc biệt khi hài hòa giữa bảo tồn di sản và hiện đại hóa giao thương, hiện đang là điểm đến du lịch được ưa chuộng của Thành phố Hồ Chí Minh.
Cùng với chợ Bến Thành, chợ Lớn (chợ Bình Tây), chợ Tân Định là một trong những ngôi chợ có lịch sử xây dựng lâu đời trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, cả về dấu ấn kiến trúc lẫn đặc tính biểu trưng của chợ Tân Định không lẫn với bất kỳ ngôi chợ nào. Về “tính cách đặc trưng” của Sài Gòn xưa, nếu như chợ Bến Thành được coi là trung tâm, chợ Lớn được coi là chợ đầu mối người Hoa, thì chợ Tân Định được coi là chợ đầu mối giao thương ở phía Bắc Sài Gòn-Gia Định.
Điểm đặc biệt khiến chợ Tân Định hiện nay khác với nhiều di sản chỉ để bảo tồn, tham quan, là chợ Tân Định dù được xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật, bảo vệ theo Luật Di sản văn hóa nhưng vẫn tiếp tục hoạt động thương mại.
Chợ Tân Định được xây dựng năm 1926 và khánh thành năm 1927 do Công ty SIDEC (Pháp) thiết kế. Ngôi chợ gần 100 năm tuổi này có diện tích khoảng 3.000m², gồm nhà lồng lớn theo trục Nam-Bắc.
Điểm nhấn của chợ Tân Định là bên trong, hệ vì kèo-dầm-thanh giằng bê-tông được thi công tỉ mỉ, kết hợp các ô thông gió bố trí theo nhịp tạo nên không gian sáng và thoáng.
Mặt tiền chợ Tân Định nổi bật với tháp nhọn cùng hệ cột-đà to và dày, cửa lá sách vòm nhọn, ba tháp chuông và đồng hồ tròn khiến chợ mang đậm tinh thần Art Deco.
Với thiết kế độc đáo, chú trọng việc lấy ánh sáng và không khí tự nhiên, khu lồng chợ luôn thoáng mát dù nhiệt độ ngoài trời cao. Không chỉ vậy, việc thoát mùi ở khu vực buôn bán đồ tươi sống, giúp người đi chợ dễ chịu cũng là điểm rất đặc biệt ở chợ Tân Định. Đây là nét đặc trưng mà nhiều chợ được xây cùng thời không có.
Sau lần tái thiết, chợ trở thành trung tâm buôn bán sầm uất, phục vụ cộng đồng trí thức, thương nhân, nghệ sĩ. Những thập niên 40-50, khu vực này còn là điểm hẹn văn hóa với rạp hát, rạp chiếu bóng, quán cà phê và các hiệu vải nổi tiếng.
Ngành vải và khu ẩm thực lâu đời được xem là “thương hiệu” của chợ, thu hút nhiều khách trong nước và quốc tế.
Nằm ngay giữa quận 1 cũ, nay là phường Tân Định, chợ được coi là đầu mối lớn cho các bạn hàng về ngành dày dép, thời trang.
Không chỉ là một công trình kiến trúc đẹp, cổ kính, chợ Tân Định còn là đầu mối giao thương sầm uất với gần 1.000 hộ kinh doanh cùng thế mạnh đặc trưng về buôn bán mặt hàng vải sợi, quần áo, phụ kiện may mặc.
Vừa qua, chợ Tân Định đã được Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh công nhận xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp thành phố bởi sự đặc biệt của mình.
Chợ Tân Định hiện nay là địa điểm du lịch nằm trong chương trình "City tour" thu hút lượng khách du lịch nước ngoài rất lớn khi đến với Thành phố Hồ Chí Minh.
Ban Quản lý chợ cho biết đang xây dựng "Gian hàng chuẩn - Friendly Counter" với tiêu chí: giá niêm yết rõ, sản phẩm chất lượng, phục vụ chuyên nghiệp. Mỗi ngành hàng sẽ lựa chọn một số sản phẩm tiêu biểu để quảng bá trở thành "đặc sản của chợ"...
Ban Quản lý chợ cho biết sẽ tập trung thực hiện các giải pháp bảo tồn khoa học, giữ gìn tối đa các chi tiết kiến trúc gốc, đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ 4.0, quản lý điểm kinh doanh bằng phần mềm, từng bước chuyển mình theo hướng “xanh hóa”, hạn chế túi nilon.
Theo lãnh đạo phường Tân Định, việc được xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật giúp chợ Tân Định được bảo vệ theo Luật Di sản văn hóa và trở thành một trong những điểm nhấn di sản giữa trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh. Dù chợ sẽ tiếp tục hoạt động thương mại, nhưng địa phương sẽ chú trọng vừa bảo tồn giá trị kiến trúc, lịch sử đặc trưng của Sài Gòn xưa vừa đẩy mạnh quảng bá như một điểm đến du lịch đặc trưng.
