Chọn cán bộ trong kỷ nguyên mới

Trong phát biểu bế mạc Đại hội Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, hôm 15-10, Bí thư Thành ủy TP.HCM Trần Lưu Quang khẳng định nguồn lực lớn nhất, quý giá nhất của TP là những con người năng động, dám nghĩ và biết làm, dám chịu trách nhiệm vì việc chung.

Trong một hội nghị trước đó, Bí thư Trần Lưu Quang đã nêu bốn nguyên tắc trong lựa chọn cán bộ của TP là chọn người cho công việc, lắng nghe, dân chủ, không bảo thủ.

Không khó để nhận ra rằng rất nhiều phong trào đổi mới, sáng tạo đều khởi nguồn từ TP.HCM. Lịch sử vùng đất Gia Định - Sài Gòn - TP.HCM từ xưa đến nay vốn là vùng đất của những con người luôn mang trong mình khát vọng lớn lao.

Lịch sử còn ghi, khi cụ Lê Văn Duyệt làm Tổng trấn thành Gia Định, cụ đã xây dựng vùng đất này thành nơi an ninh, trù phú. Trong những năm tháng kháng chiến chống thực dân, đế quốc, vùng đất này cũng là nơi mà những nhà lãnh đạo khi ấy đã đưa ra nhiều quyết định lịch sử, chẳng hạn như quyết định Nam Bộ kháng chiến của Bí thư Xứ ủy Trần Văn Giàu.

Sau khi đất nước thống nhất, ông Võ Văn Kiệt đã tập hợp xung quanh mình nhiều trí thức lớn, trong đó có nhiều người của chế độ cũ và lắng nghe những hiến kế của họ đóng góp cho sự phát triển của thành phố, của đất nước…

Thực tiễn luôn vận động và biến đổi không ngừng, vì vậy đội ngũ cán bộ cũng phải luôn thay đổi để phù hợp với tình hình mới. Ảnh: BẢO PHƯƠNG

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”. Trong thực tế không khó để nhận ra rằng có những địa phương, đơn vị từng xảy ra tình trạng mất đoàn kết nội bộ, làm ăn thua lỗ kéo dài, xuất hiện nhiều yếu kém, thế nhưng khi có một cán bộ nào đó được đưa về giữ cương vị lãnh đạo ngay lập tức mọi chuyện dần thay đổi theo chiều hướng tốt đẹp và ngược lại. Từ thực tế này cho thấy người đứng đầu, đội ngũ lãnh đạo có vai trò quyết định đến sự ổn định, phát triển của tổ chức.

Lựa chọn, đánh giá cán bộ hiện nay thay vì vẫn giữ phương pháp định tính có thể thiếu khách quan, thì cần chú trọng nhiều hơn đến định lượng, đến những kết quả cụ thể (KPI).

Nhiều cán bộ, nhất là cán bộ giữ cương vị lãnh đạo càng cao càng có xu hướng lãnh đạo, chỉ đạo bằng mệnh lệnh mà nếu chịu lắng nghe là đã tạo ra một môi trường dân chủ, khuyến khích mọi người suy nghĩ, đóng góp ý kiến. Bởi ngay cả một chuyên gia giỏi trên một lĩnh vực nào đó cũng không ai dám tự tin khẳng định rằng bản thân hiểu biết tường tận lĩnh vực chuyên môn của mình.

Khi ông Võ Văn Kiệt là người đứng đầu TP.HCM, ông đã cho tổ chức những hội nghị để lắng nghe ý kiến đóng góp của đội ngũ trí thức. Thậm chí, đã từng có những ý kiến góp ý thẳng thắn đến mức gay gắt. Ông Võ Văn Kiệt cho rằng ý kiến đó là thật lòng và cần lắng nghe để sửa chữa.

Phàm ở đời, nhất là càng giữ chức vụ lâu và có nhiều thành tích người ta thường dễ rơi vào tự mãn và có xu hướng thích được ngợi ca chứ ít khi chịu lắng nghe, nhất là lại nghe những điều trái tai một chút. Nếu người lãnh đạo, người cán bộ chịu lắng nghe chắc chắn sẽ tạo cho cấp dưới tâm lý thoải mái, tạo ra một môi trường dân chủ và chắc chắn sẽ lắng nghe được nhiều hơn những ý kiến đóng góp chân thành và chất lượng cho sự phát triển chung.

Thực tiễn luôn vận động và biến đổi không ngừng, vì vậy đội ngũ cán bộ cũng phải luôn thay đổi để phù hợp với tình hình mới. Bối cảnh mới hiện nay không cho phép những người có tâm lý bảo thủ, luôn tự hài lòng với cái mình có, tự hài lòng với hiện tại.

Trong bài viết “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng, yêu cầu cấp bách của giai đoạn cách mạng mới”, Tổng Bí thư Tô Lâm khi ấy đã dẫn lời V.I. Lênin: “Khi tình hình đã thay đổi và chúng ta phải giải quyết nhiệm vụ thuộc loại khác thì không nên nhìn lại đằng sau và sử dụng những phương pháp của ngày hôm qua”.

Dẫn chứng rõ nhất là khi thành phố và đất nước chuyển mình đổi mới, bà Nguyễn Thị Đồng, Bí thư Nhà máy dệt Thành Công (1976 - 1995) khi ấy với những cách làm sáng tạo trong sản xuất đã bị phê phán gay gắt. Công trình tải điện 500KV Bắc - Trung - Nam cũng đã nhận vô số những ý kiến phê phán, phản đối quyết liệt, song vượt lên tất cả, Thủ tướng Võ Văn Kiệt khi ấy đã lắng nghe và đi đến quyết định đầy táo bạo…Thông thường, cái mới thường gặp khó khăn bởi áp lực của những thói quen, tư duy cũ đã thành nếp và luôn có xu thế bảo thủ.

Tất nhiên, để lựa chọn được cán bộ theo bốn nguyên tắc mà Bí thư Thành ủy TP.HCM nêu ra đòi hỏi những nhà lãnh đạo cấp cao phải thật sự là những tấm gương tiêu biểu. Chỉ có như vậy họ mới có khả năng truyền cảm hứng và ủng hộ, bảo vệ những người cấp dưới thật sự tận tâm với công việc, có phong cách dân chủ, biết lắng nghe và luôn luôn đổi mới.

TS VŨ TRUNG KIÊN