Chống khai thác hải sản bất hợp pháp vì lợi ích quốc gia

Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Sau gần 6 năm triển khai các giải pháp chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (khai thác IUU), gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) và qua 3 đợt thanh tra thực tế của đoàn thanh tra EC, kết quả thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU đã có nhiều chuyển biến tích cực.

Tuy nhiên, sau đợt thanh tra lần thứ 3 (tháng 10/2022) đến nay, kết quả triển khai các khuyến nghị của EC tại địa phương vẫn còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Hồng Lĩnh điều hành điểm cầu Hà Tĩnh.

Theo đó, vẫn còn tiếp tục để xảy ra tình trạng tàu cá, ngư dân địa phương vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; thực thi pháp luật, xử phạt các hành vi vi phạm khai thác IUU còn chưa nghiêm; chưa hoàn thành việc đăng ký, cấp giấy phép khai thác thủy sản; chậm triển khai xử lý đối với các phát hiện của EC tại đợt thanh tra lần thứ 3 liên quan đến một số tàu cá nhập khẩu, một số doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản và cảng cá xác nhận nguồn gốc thủy sản khai thác có dấu hiệu vi phạm quy định IUU...

Đại biểu dự điểm cầu Hà Tĩnh.

Nếu không sớm giải quyết dứt điểm hiện trạng vi phạm khai thác IUU như hiện nay, Việt Nam không những không gỡ được cảnh báo “thẻ vàng” mà nguy cơ bị cảnh báo “thẻ đỏ” là rất cao.

Để chống khai thác IUU, gỡ “thẻ vàng” của EC, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU đã giao cụ thể nội dung, nhiệm vụ, thời gian hoàn thành, kết quả đạt được cho từng bộ, ngành, địa phương có liên quan triển khai thực hiện.

Thảo luận tại hội nghị, các đại biểu đã tập trung đánh giá tình hình, phân tích nguyên nhân, chỉ ra bài học kinh nghiệm, đề ra mục tiêu, nhiệm vụ thời gian tới.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại hội nghị - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, lãnh đạo Đảng, Nhà nước rất quan tâm công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định thông qua việc tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo; tăng cường kiểm tra, giám sát; đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục người dân; tiếp tục hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách; thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh, tạo sinh kế cho người dân; phối hợp với các nước, tổ chức có liên quan để xử lý; đẩy mạnh nuôi trồng thủy hải sản để hạn chế đánh bắt.

Thời gian qua, chính quyền các cấp cũng đã tích cực vào cuộc; lãnh đạo, chỉ đạo, các lực lượng chức năng đã tăng cường kiểm tra, thực thi pháp luật; nhờ đó đã đạt nhiều kết quả tích cực, các vi phạm giảm dần.

Thủ tướng Chính phủ cũng cho rằng, kết quả thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp vẫn chưa đạt như mong muốn, vẫn còn nhiều việc phải làm. Nguyên nhân là do việc thực hiện các nghiệp vụ xây dựng thể chế, lãnh đạo, chỉ đạo ở một số đơn vị, địa phương chưa nghiêm túc, thiếu tập trung. Công tác chống khai thác IUU vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập cần giải quyết.

Thủ tướng nhấn mạnh thêm, quan điểm chỉ đạo xuyên suốt của Đảng và Nhà nước là nâng cao ý thức bảo vệ đại dương, bảo vệ hải sản; kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế biển với giữ gìn chủ quyền biển đảo gắn với tuân thủ các quy định quốc tế; không ngừng nâng cao ý thức người dân trong thực thi pháp luật và bảo vệ môi trường; chăm lo, tạo sinh kế cho người dân theo hướng tăng cường nuôi trồng, chế biến, giảm đánh bắt xa bờ.

Về nhiệm vụ thời gian tới, Thủ tướng đề nghị các cấp, ngành tiếp tục hoàn thiện thể chế, trong đó có xử lý các vi phạm nghiêm túc, đúng quy định. Nâng cao công tác tuyên truyền, giáo dục phổ biến quy định pháp luật liên quan đến thủy sản; tuyên truyền những nỗ lực, kết quả thực hiện chống khai thác IUU của Việt Nam; phản bác các quan điểm, luận điệu sai trái về chủ trương, nỗ lực thực hiện chống khai thác IUU; nhân rộng những mô hình hiệu quả, cách làm hay, cá nhân điển hình trong việc nỗ lực chống khai thác hải sản không hợp pháp.

Các cấp, ngành, địa phương nêu phải cao tinh trần, trách nhiệm tất cả vì lợi ích của quốc gia, dân tộc, vì lợi ích Nhân dân để hành động; đảm bảo hài hòa giữa giáo dục và lợi ích người dân trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo. Trong quá trình đoàn thanh tra EC công tác tại Việt Nam, tận dụng mọi cơ hội giải thích, chứng minh cho đoàn hiểu, nắm được hoàn cảnh, điều kiện ngành thủy sản Việt Nam, quyết tâm của Chính phủ, nỗ lực của Việt Nam trong chống khai thác IUU để trên cơ sở đó đoàn có ý kiến ủng hộ gỡ cảnh báo “thẻ vàng” tại đợt thanh tra lần này.

Kịp thời khắc phục những hạn chế, yếu kém trong công tác chống khai thác hải sản không hợp pháp với tinh thần, trách nhiệm cao nhất; khẩn trương xử lý đối với các sai phạm, thiếu sót mà EC đã phát hiện, chỉ ra trong những lần kiểm tra trước. Đề cao trách nhiệm của người dân trong bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn lợi thủy sản; việc đánh bắt khai thác nguồn lợi thủy sản phải đảm bảo bền vững, tránh vì lợi ích cá nhân, cục bộ.

Đề nghị Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp tập trung thực hiện các biện pháp vừa giáo dục, tuyên truyền vừa siết chặt kỷ luật kỷ cương, xử lý nghiêm minh các sai phạm.

Bộ NN&PTNT tiếp tục tổ chức các đợt kiểm tra, đôn đốc, hỗ trợ các đơn vị, địa phương trong việc thực hiện các giải pháp chống khai thác hải sản không hợp pháp và chuẩn bị tốt cho công tác đón và làm việc với đoàn thanh tra của Ủy ban châu Âu lần thứ 4.

Các địa phương ven biển tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đúng quy định pháp luật trong công tác quản lý tàu cá, đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản, truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác và thực thi pháp luật, xử lý vi phạm...

Dương Chiến