Chống khai thác khoáng sản trái phép: Quyết liệt từ cấp ủy, chính quyền, công an địa phương

Chống khai thác khoáng sản trái

Bài 1: Từ “đại công trường”…

Bài 2: Nêu cao vai trò cấp ủy địa phương

“Lắm chiêu, nhiều trò”

Tàu hút cát neo đậu lòng hồ Biển Lạc.

Ông Phạm Anh Tùng, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Lập, huyện Hàm Thuận Nam xác nhận: “Thời gian qua, Tổ kiểm tra khoáng sản xã Tân Lập phục kích bắt quả tang 4 vụ khai thác cát khu vực núi Nhọn, nhưng mỗi lần đều có 1 tài xế đứng ra nhận thay vụ việc, UBND xã chỉ xử phạt vi phạm hành chính theo quy định, khó quy kết kẻ chủ mưu được”. Còn ông Nguyễn Hữu Phước, Phó Chủ tịch UBND huyện Tánh Linh cho biết: “Phòng TN & MT huyện chỉ có 1 cán bộ chuyên trách lĩnh vực khoáng sản, khó bao quát địa bàn rộng lớn trong huyện. Tánh Linh đã nhiều lần thành lập tổ kiểm tra khoáng sản gồm các cơ quan chức năng do tôi làm tổ trưởng, nhưng mỗi khi xuất phát thì hầu như các điểm khai thác cát lậu ở vùng sâu, xa đã biết, dừng hoạt động. Việc bắt quả tang thật khó khăn. Bên cạnh đó, các tổ kiểm tra khoáng sản các xã phải có bóng dáng công an thì dân cát lậu mới hợp tác làm việc”. Bà Phan Thị Xuân Thu, Trưởng phòng Khoáng sản & Tài nguyên nước, Sở TN & MT chia sẻ thêm, mới đây nhận tin báo cơ sở, bà Thu cùng vài thành viên trong sở tức tốc lên xã Vũ Hòa (Đức Linh), phát hiện tàu hút cát trái phép lòng hồ Biển Lạc, lập biên bản xử lý đối tượng vi phạm nhưng đã bị dân “xã hội đen” trên bờ hồ ở gần đó hăm dọa! Thời gian qua, việc kiểm tra, xử lý khai thác khoáng sản trái phép gặp rất nhiều khó khăn, chưa có giải pháp thấu đáo, đất cát trên rừng, dưới nước bị khai thác cạn kiệt. Không ít khu vực ven lòng hồ Biển Lạc, sông La Ngà qua 2 huyện Tánh Linh, Đức Linh bị sạt lở vào mùa mưa…

Cần huy động sức mạnh tổng hợp từ cơ sở

Mới đây, chúng tôi đã trực tiếp phỏng vấn nhanh Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Phan Văn Đăng về vai trò của cấp ủy địa phương trong lãnh, chỉ đạo việc chấn chỉnh khai thác cát trái phép trên địa bàn. Ông Phan Văn Đăng cho biết: “Các vụ việc lâu nay diễn ra trên địa bàn, cấp ủy phải có trách nhiệm, phải xem xét tổng thể chung tình hình khai thác khoáng sản trái phép ở địa phương để chỉ đạo UBND cùng cấp, phòng, ban chuyên môn có kế hoạch cụ thể, thường xuyên kiểm tra, xử lý khai thác khoáng sản trái phép, dần dần lập lại trật tự. Kể cả các cấp ủy cũng phải tăng cường giám sát, xem trong quá trình chỉ đạo bằng văn bản, kết luận, UBND cùng cấp có thực hiện hay không. Còn nếu như tổ chức, cá nhân nào liên quan vi phạm quản lý nhà nước lĩnh vực này thì các cấp ủy chỉ đạo xử lý về mặt đảng viên. Cùng với đó, cấp ủy địa phương các xã tăng cường chỉ đạo công an chính quy đã được bố trí về địa bàn cơ sở, phối hợp kiểm tra xử lý khai thác cát trái phép ở địa phương để lập lại trật tự lĩnh vực phức tạp này”…

Hoang tàn đồi cát gần núi Nhọn xã Tân Lập, Hàm Thuận Nam.

Trong buổi họp trực tuyến quản lý nhà nước về tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh vào hạ tuần tháng 6, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Phan Văn Đăng cho rằng tuy các đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh, huyện cùng tổ kiểm tra khoáng sản xã đã nỗ lực kiểm tra, xử lý nhiều trường hợp khai thác, vận chuyển cát trái phép, nhưng hoạt động này vẫn còn lén lút ở một số địa phương thời gian dài, gây tổn thất tài nguyên đất đai nặng nề. Phó Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các địa phương còn để xảy ra điểm nóng phải rà soát lại, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan, trách nhiệm người đứng đầu địa phương nơi để xảy ra khai thác cát trái phép lâu nay. Trước mắt, các xã củng cố tổ kiểm tra khoáng sản, tăng cường lực lượng công an chính quy (được biên chế 5 đồng chí/xã) vào tổ này phù hợp để thường xuyên giám sát, kiểm tra, xử lý khoáng sản trái phép ở địa phương. Các tổ kiểm tra khoáng sản vẫn là quan trọng bởi nằm trên địa bàn xã tiện nắm bắt, giám sát đối tượng khai thác cát lậu; tổ này cần phối hợp chặt chẽ tổ công tác của huyện khi cần thiết, nâng cao hiệu quả kiểm tra. Cùng đó, đoàn, tổ kiểm tra của tỉnh, huyện hỗ trợ địa phương giám sát một số “điểm nóng”, đồng thời có sự phối hợp lực lượng CSGT, Thanh tra giao thông kiểm tra phương tiện vận chuyển cát lậu thường xuất hiện ban đêm tại các tuyến quốc lộ 55 từ Hàm Tân đi Bà Rịa - Vũng Tàu, quốc lộ 1A nối Bình Thuận - Đồng Nai, đường tỉnh ĐT.766 huyện Đức Linh - Xuân Lộc (Đồng Nai)… Còn lực lượng quản lý thị trường kiểm tra hóa đơn chứng từ các cửa hàng vật liệu xây dựng, hạn chế tiêu cực mua cát lậu nhập vào. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ phức tạp này ở cơ sở, nếu có biểu hiện tiêu cực, cán bộ đảng viên bao che đối tượng khai thác cát trái phép thì cấp ủy, chính quyền các cấp liên quan, sở, ngành chức năng phải xử lý nghiêm minh…

Còn thực trạng “đại công trường” giáp ranh 2 xã Sơn Mỹ, Tân Xuân, huyện Hàm Tân, Phó Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu UBND huyện Hàm Tân phối hợp ngành chức năng rà soát các đối tượng vi phạm khai thác khoáng sản nhiều lần để xử lý, kể cả xử lý hình sự, bởi khối lượng đất cát thất thoát mấy năm nay ở “lòng chảo” này quá lớn, gây tổn thất môi trường nặng nề! Đồng thời, Sở TN & MT phối hợp Cục Quản lý thị trường Bình Thuận xúc tiến kiểm tra có hiện tượng khai thác cát ở “lòng chảo” chuyển vào khu vực mỏ Long Thái Việt để hợp thức hóa, theo phản ánh của truyền thông địa phương trước đó hay không (?)… Đối với khu vực 4,3 ha đất bị tàn phá nghiêm trọng thời gian dài giáp ranh 2 xã Sơn Mỹ, Tân Xuân (Hàm Tân) nói riêng và các nơi khác trong tỉnh nói chung, chính quyền địa phương cần quy trách nhiệm chủ sử dụng đất để bị khai thác đất, cát lâu dài; nếu chủ sử dụng tiếp tục để đất đai bị hủy hoại kéo dài, không có biện pháp ngăn chặn, thì chính quyền địa phương xem xét thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất… Còn ở lòng hồ Biển Lạc rộng lớn, UBND 2 huyện Đức Linh, Tánh Linh phối hợp sở, ngành chức năng xúc tiến trục xuất 10 tàu không có giấy phép hành nghề khai thác khoáng sản ra khỏi lòng hồ; 2 địa phương phối hợp đồng bộ trong việc kiểm tra, xử lý khai thác cát ở đây nếu còn xảy ra, ổn định trật tự vùng hồ rộng lớn này… Các huyện, thị trong tỉnh triển khai đồng bộ Quyết định 03 của UBND tỉnh về tăng cường kiểm tra, xử lý dứt điểm khai thác cát trái phép, nêu cao trách nhiệm người đứng đầu địa phương quản lý khoáng sản, mở đợt cao điểm chấn chỉnh tình trạng này, phát động phong trào nhân dân cung cấp thông tin khai thác cát trái phép. Sở TN & MT sớm hoàn thiện quy hoạch khai thác khoáng sản giai đoạn 2021- 2030, tầm nhìn 2050, đưa vào đấu giá cấp phép khai thác khoáng sản vật liệu thông thường, đáp ứng nhu cầu xã hội, tạo nguồn thu ngân sách… Các giải pháp đồng bộ trên sẽ góp phần ngăn chặn hiệu quả nạn khai thác đất cát trái phép nhiều năm nay trên địa bàn tỉnh.

Thụy Khanh