Chóng mặt, đi loạng choạng... không ngờ hẹp động mạnh cảnh

Các bác sĩ Khoa thần kinh, Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng, Bệnh viện Bãi Cháy đã can thiệp nong và đặt stent mạch cảnh cho bệnh nhân nam 63 tuổi bị hẹp động mạch cảnh.

Theo đó, ông Đặng Đ.X, sinh năm 1962, trú tại phường Bãi Cháy, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh nhập viện trong tình trạng chóng mặt nhiều, đi lại loạng choạng, buồn nôn, tê tay. Bệnh nhân có tiền sử nhồi máu não và tăng huyết áp.

Hình ảnh tắc động mạch cảnh trước và sau can thiệp

Ngay sau khi tiếp nhận bệnh nhân, các bác sĩ đã thăm khám và chỉ định thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết. Kết quả chụp cắt lớp vi tính cho thấy: Bệnh nhân X có các ổ tổn thương cũ vùng trán - thái dương - đỉnh phải và bán cầu tiểu não hai bên. Không thấy tín hiệu dòng chảy động mạch cảnh trong, não giữa phải. Giảm khẩu kính và tín hiệu động mạch não trước phải.

Thoái hóa chất trắng trung tâm bán bầu dục trái. Siêu âm có hình ảnh xơ vữa động mạch cảnh chung, động mạch cảnh trong hai bên và mất tín hiệu dòng chảy động mạch cảnh trong phải.

Với trường hợp này, bệnh nhân có nguy cơ cao bị nhồi máu não gây liệt hoàn toàn thậm chí có thể gây tử vong. Vì vậy, bệnh nhân X được chỉ định nong và đặt stent khai thông dòng chảy động mạch cảnh trong phải.

Kíp can thiệp do ThS.BS Giáp Hùng Mạnh, Trưởng khoa Khoa thần kinh, Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng, Bệnh viện Bãi Cháy, cùng ê kíp đã thực hiện thành công kỹ thuật chụp mạch não, nong đoạn hẹp bằng bóng và đặt stent qua đoạn hẹp cho bệnh nhân bị hẹp 70% động mạch cảnh trong bên phải dưới sự hỗ trợ của máy DSA.

ThS.BS Giáp Hùng Mạnh thăm khám cho bệnh nhân - Ảnh BVCC

Sau khi được can thiệp đặt stent xong, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân T đã ổn định, hiện tại bệnh nhân tỉnh táo, không còn tê tay, bệnh nhân đã được xuất viện.

ThS.BS Giáp Hùng Mạnh cho biết, đặt stent động mạch cảnh trong là một trong những kỹ thuật cao được thực hiện thành công giúp điều trị và ngăn ngừa đột quỵ.

Bệnh nhân không phải thực hiện mổ mở truyền thống, người bệnh không phải trải qua một cuộc mổ lớn, không phải gây mê, nhanh chóng phục hồi sức khỏe, thời gian nằm viện ngắn.

Kíp can thiệp do Ths.Bs Giáp Hùng Mạnh cùng ê kíp đang thực hiện can thiệp cho bệnh nhân - Ảnh BVCC

Một dạng của đột quỵ nguy hiểm

ThS.BS Giáp Hùng Mạnh cho biết: Tắc động mạch cảnh trong là một dạng của đột quỵ não, mức độ nguy hiểm rất cao. Động mạch cảnh là động mạch lớn nhất có nhiệm vụ đưa máu từ tim lên não.

Vì thế, khi động mạch cảnh bị hẹp, tắc, sẽ dẫn đến lưu lượng máu nuôi não bị giảm nặng hoặc gián đoạn, gây ra các cơn thiếu máu não thoáng qua hoặc đột quỵ nhồi máu não. Nếu không được xử trí kịp thời, bệnh nhân có thể tử vong hoặc phải chịu những di chứng nặng nề về rối loạn vận động, nhận thức, ngôn ngữ, thị giác…

Theo BSCKII Nguyễn Thị Ngọc, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, động mạch cảnh là động mạch chính ở cổ cung cấp máu cho não, mặt và cổ. Mỗi người có hai động mạch cảnh chung, nằm ở mỗi bên cổ, gồm: động mạch cảnh chung trái và động mạch cảnh chung bên phải.

Các động mạch cảnh chung đi từ ngực trên đến hộp sọ. Trên đường đi, mỗi động mạch cảnh chia thành hai nhánh: động mạch cảnh trong và ngoài.

Bệnh động mạch cảnh là sự thu hẹp của các động mạch cảnh, thường do sự tích tụ của các chất béo và cặn cholesterol (mảng bám). Khi gặp phải tình trạng này, người bệnh có nguy cơ bị đột quỵ – nguyên nhân tử vong đứng hàng thứ 5 ở Mỹ.

ThS.BS Giáp Hùng Mạnh khám lại cho bệnh nhân trước khi ra viện - Ảnh BVCC

Dấu hiệu cảnh báo bệnh động mạch cảnh: Đau đầu, chóng mặt, suy giảm thị lực có thể là một dấu hiệu cảnh báo bệnh.

Triệu chứng của bệnh có thể không có. Đôi khi, dấu hiệu đầu tiên của bệnh là cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) hoặc đột quỵ. TIA là tình trạng mất máu đột ngột, tạm thời đến một vùng não, thường kéo dài vài phút đến một giờ. Các triệu chứng biến mất hoàn toàn trong vòng 24 giờ với sự phục hồi hoàn toàn.

Các triệu chứng của cơn thiếu máu não thoáng qua hoặc đột quỵ bao gồm:

Đột ngột yếu, vụng về hoặc liệt ở một bên tay hoặc chân

Mất khả năng chuyển động

Khả năng tập trung giảm, hay nhầm lẫn

Đau đầu, chóng mặt, ngất xỉu

Tê hoặc mất cảm giác ở mặt hoặc cánh tay, chân

Mờ mắt hoặc mất thị lực tạm thời

Không có khả năng nói rõ ràng hoặc nói lắp

BSCKII Nguyễn Thị Ngọc giải thích, giống như các động mạch cung cấp máu cho tim, động mạch cảnh cũng có thể bị xơ vữa hoặc xơ cứng động mạch ở bên trong mạch. Điều này làm giảm lưu lượng máu lên não và làm tăng nguy cơ đột quỵ.

Một cơn đột quỵ tương tự như một cơn đau tim, xảy ra khi dòng máu bị cắt khỏi một phần của não. Nếu tình trạng thiếu máu kéo dài hơn 3-6 giờ, tổn thương thường vĩnh viễn.

Cách phòng ngừa bệnh động mạch cảnh

Để ngăn ngừa hoặc làm chậm sự tiến triển của bệnh động mạch cảnh, người bệnh có thể áp dụng các biện pháp sau:

Không hút thuốc lá: Trong vòng vài năm sau khi bỏ thuốc lá, nguy cơ đột quỵ của một người từng hút thuốc lá tương tự như người không hút thuốc lá.

Duy trì cân nặng khỏe mạnh: Phòng tránh các yếu tố nguy cơ khác như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, đái tháo đường và chứng ngưng thở khi ngủ.

Hạn chế cholesterol và chất béo: Đặc biệt, việc cắt giảm chất béo bão hòa có thể làm giảm sự tích tụ các mảng bám trong lòng động mạch.

Ăn nhiều loại trái cây và rau quả: Cung cấp nhiều chất dinh dưỡng như kali, folate và chất chống oxy hóa, có thể chống lại cơn thiếu máu thoáng qua hoặc đột quỵ.

Hạn chế muối: Tình trạng dư thừa muối (natri) có thể làm tăng huyết áp ở những người nhạy cảm với natri. Các chuyên gia khuyên rằng người trưởng thành, khỏe mạnh nên ăn ít hơn 1,5g muối/ngày.

Tập thể dục thường xuyên: Có thể giúp ổn định huyết áp, tăng tỷ trọng HDL – cholesterol tốt và cải thiện sức khỏe tổng thể của mạch máu, tim. Điều này cũng giúp giảm cân, kiểm soát bệnh đái tháo đường và giảm căng thẳng.

Hạn chế rượu bia.

Kiểm soát các bệnh mạn tính: Quản lý tốt các bệnh đái tháo đường và tăng huyết áp, giúp bảo vệ động mạch, trong đó có động mạch cảnh.

Thúy Nga