Chống trục lợi quỹ thai sản

Chế độ thai sản là một trong những quyền lợi người tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc được nhận khi người lao động (NLĐ) hoặc vợ của NLĐ mang thai, sinh con. Chế độ nhằm hỗ trợ cho lao động nữ khi mang thai, sinh con, nuôi con nhỏ. Tuy nhiên, lợi dụng kẽ hở của pháp luật, nhiều tổ chức, cá nhân đã trục lợi, lạm dụng, gây thất thoát quỹ.

Người dân giao dịch tại Bộ phận một cửa của Bảo hiểm xã hội tỉnh.

Chế độ hỗ trợ cho lao động nữ

Theo báo cáo của BHXH tỉnh, từ đầu năm đến nay, BHXH đã giải quyết cho 8.589 người hưởng trợ cấp thai sản; tăng 588 người so với cùng kỳ năm trước, tương ứng tỷ lệ tăng 7,35%. Chế độ thai sản nhằm bảo đảm, hỗ trợ một phần thu nhập và sức khỏe cho lao động nữ khi mang thai, sinh con, nuôi con nhỏ. NLĐ chỉ đóng 3% mức lương vào quỹ thai sản cho cơ quan BHXH, nhưng hưởng chế độ thai sản 100% của 6 tháng tiền lương tham gia và được hưởng thêm trợ cấp một lần bằng 2 tháng lương cơ sở. Ngoài ra, 6 tháng nghỉ thai sản, NLĐ không đóng BHXH vẫn được tính quá trình tham gia và được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí. Trong khi đó, chỉ cần tham gia BHXH vừa đủ 6 tháng trong vòng 12 tháng trước khi sinh thì sẽ được hưởng chế độ.

Do mức hưởng lợi quá hấp dẫn nên trên thực tế đã diễn ra việc trục lợi chế độ thai sản. Nhiều doanh nghiệp đã tận dụng đưa người nhà đang mang thai, hoặc thuê mướn người đang mang thai, lập các giấy tờ hợp thức hóa để thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc tại doanh nghiệp, nhằm thanh toán hưởng chế độ thai sản, sau đó báo giảm lao động nghỉ việc. Tại Khoản 2, Khoản 3, Điều 31 Luật BHXH năm 2014 quy định, điều kiện hưởng chế độ thai sản đối với lao động nữ sinh con là: Phải đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc lao động nữ đã đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền thì phải đóng BHXH từ đủ 3 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con. Tuy nhiên, trên thực tế nhiều tổ chức, cá nhân vi phạm quy định của pháp luật để hưởng trợ cấp thai sản, lạm dụng quỹ BHXH như thành lập công ty ký hợp đồng với NLĐ mang thai nhưng thực tế không làm việc để hưởng chế độ thai sản, NLĐ gửi đóng BHXH, nâng cao mức đóng BHXH để hưởng chế độ thai sản.

Tăng cường rà soát, kiểm tra

Để ngăn chặn tình trạng trục lợi chế độ thai sản, BHXH Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường kiểm tra, rà soát kỹ các trường hợp đề nghị giải quyết chế độ thai sản mà có thời gian đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con. Qua kiểm tra, xác minh, nếu phát hiện có hiện tượng đăng ký đóng BHXH nhưng thực tế không làm việc, không có tiền lương hoặc tiền công tại đơn vị thì không giải quyết hưởng chế độ thai sản. Đồng thời, báo cáo và đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng tiến hành thanh tra và kết luận xử lý vi phạm, những vụ vi phạm điển hình đề nghị truy tố trước pháp luật.

Kiểm tra sức khỏe cho thai phụ tại Trung tâm Y tế huyện Khánh Sơn.

Ông Phạm Xuân Hải - Phó Giám đốc BHXH tỉnh cho biết, trong thời gian tới, đơn vị sẽ thường xuyên rà soát việc giải quyết chế độ thai sản đối với các đơn vị sử dụng lao động trên toàn tỉnh, triển khai và đôn đốc BHXH cấp huyện tổ chức thực hiện việc kiểm tra công tác giải quyết các chế độ thai sản nhằm ngăn chặn tình trạng lạm dụng gây thất thoát quỹ ốm đau, thai sản, quỹ bảo hiểm thất nghiệp và tổng hợp báo cáo tình hình với lãnh đạo BHXH tỉnh. Đồng thời, nâng cao chất lượng công tác giải quyết, thẩm định và chống lạm dụng quỹ thai sản theo chỉ đạo của BHXH Việt Nam, tham mưu kịp thời cho lãnh đạo tỉnh biện pháp xử lý tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ BHXH. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh cũng tăng cường các giải pháp kiểm soát chi trong toàn hệ thống BHXH Khánh Hòa; kiểm tra, kiểm soát hồ sơ, thủ tục và hậu kiểm theo đúng quy định của pháp luật.

HOÀNG DUNG