Chủ động các phương án cấp nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt

Tăng cường kiểm tra các công trình thủy lợi, đảm bảo tưới tiêu cho vụ đông xuân. Ảnh: TT

Theo báo cáo của Chi cục Thủy lợi, hiện nay lượng nước ở các hồ chứa lớn đạt khoảng 90% so với dung tích thiết kế, kết thúc năm 2019, các hồ chứa lớn có khả năng sẽ không tích được đầy nước, thiếu hụt từ 5-10% so với dung tích thiết kế. Với thực trạng nguồn nước hiện tại và nhận định của Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh về sự thiếu hụt lượng mưa của các tháng đầu năm 2020, nguy cơ xảy ra hạn hán, thiếu hụt nguồn nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp trong năm 2020 là rất lớn, đặc biệt là cuối vụ đông xuân 2019-2020 và vụ hè thu 2020. Các vùng cuối nguồn nước, vùng khó tưới thuộc các huyện Gio Linh, Vĩnh Linh, Triệu Phong, Cam Lộ sẽ có nguy cơ thiếu nước.

Để chuẩn bị nguồn nước tưới cho vụ sản xuất đông xuân 2019 - 2020, những ngày này, cán bộ công nhân viên Xí nghiệp thủy nông Vĩnh Linh đã triển khai việc sửa chữa thường xuyên, nạo vét kênh mương, vệ sinh, bảo dưỡng các công trình để đảm bảo việc tưới tiêu hiệu quả. Ông Lê Văn Long, Phó Giám đốc Xí nghiệp thủy nông Vĩnh Linh cho biết: “Xí nghiệp thủy nông Vĩnh Linh được giao quản lí 5 công trình hồ chứa, 1 đập dâng với tổng dung tích thiết kế trên 91 triệu m3 nước và 5 trạm bơm điện phục vụ tưới tiêu cho hơn 7.500 ha/năm thuộc 61 hợp tác xã sản xuất nông nghiệp trên địa bàn huyện Vĩnh Linh và phía bắc huyện Gio Linh. Để chủ động nguồn nước tưới cho vụ đông xuân 2019- 2020, xí nghiệp chỉ đạo các cụm, tổ, bộ phận lập phương án chống hạn trước khi chuẩn bị cho sản xuất, nhất là đối với các hồ chứa có nguy cơ thiếu nước cao như hồ Kinh Môn, La Ngà, lập kế hoạch tưới tiêu cụ thể cho từng hệ thống và giao kế hoạch mực nước cho các đơn vị thực hiện”.

Theo kế hoạch, diện tích tưới tiêu phục vụ sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh năm 2019 - 2020 là 53.615 ha, trong đó diện tích do Công ty TNHH MTV Quản lí, khai thác công trình thủy lợi phục vụ là hơn 32.515 ha, diện tích do các địa phương thực hiện là hơn 21.100 ha. Căn cứ dung tích nước hiện có trong các hồ, đập tại thời điểm hiện nay và mức tưới bình quân hằng năm của các công trình thủy lợi, về cơ bản đối với vụ đông xuân năm 2019-2020, các hồ, đập đảm bảo đủ nước để cấp nước tưới theo diện tích kế hoạch giao. Tuy nhiên, nếu diễn biến thời tiết bất lợi, lương mưa bổ sung cho các hồ đập ít hoặc không có mưa lũ tiểu mãn thì khả năng xảy ra hạn hán giữa vụ hè thu năm 2020 là rất lớn. Theo tính toán, dự kiến lượng nước còn lại đầu vụ hè thu là 59,42 triệu m3 , trong khi diện tích cần tưới là hơn 6.047 ha, như vậy sẽ có khoảng 1.037 ha thiếu nước tưới tập trung ở các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh, Cam Lộ.

Căn cứ vào lịch thời vụ cơ cấu giống cây trồng, Chi cục Thủy lợi đã tham mưu Sở Nông nghiệp và PTNT chỉ đạo các địa phương, đơn vị xây dựng phương án tưới tiêu phục vụ sản xuất năm 2019-2020, tổ chức ra quân làm thủy lợi, vệ sinh đồng ruộng. Đồng thời phối hợp với các địa phương, đơn vị xây dựng các phương án, áp dụng biện pháp tưới luân phiên ngay từ đầu vụ đông xuân, tận dụng các nguồn nước hồi quy ở các trục tiêu, ao hồ, sông suối để bơm tát phục vụ làm đất, gieo sạ và tưới, tích trữ nguồn nước ở các hồ chứa để phục vụ tưới khi cần thiết và cho vụ hè thu. Chủ động be bờ giữ nước trong ruộng trước lúc vào vụ sản xuất, tích nước ở các bàu, ao, đầm, chủ động khoanh vùng đặt máy bơm dã chiến hỗ trợ khi cần thiết. Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi Lê Quang Lam cho biết thêm: “Ngay từ đầu vụ đông xuân 2019-2020, chi cục đã phối hợp với các địa phương cân đối nguồn nước các hệ thống để cùng thống nhất lịch tưới và phương án tưới luân phiên, phân vùng cụ thể đối với diện tích thiếu nước để các địa phương chủ động thực hiện các giải pháp chống hạn. Đồng thời tăng cường kiểm tra để đảm bảo an toàn tuyệt đối các hồ chứa, sửa chữa các cửa cống cửa tràn để tiết kiệm nước phục vụ sản xuất”.

Để chuẩn bị tốt cho vụ sản xuất đông xuân 2019 - 2020, các địa phương cần tổ chức ra quân làm thủy lợi nhằm khơi thông dòng chảy, tu sửa, nạo vét kênh mương, các cửa khẩu dẫn nước đảm bảo chuyển nước tốt nhất, duy tu bảo dưỡng tốt các trạm bơm sẵn sàng bơm tưới, chuẩn bị các loại máy bơm dự phòng để bơm hỗ trợ khi có hạn hán xảy ra. Phổ biến sâu rộng đến nhân dân về điều kiện nguồn nước khan hiếm, tình hình thời tiết bất lợi có khả năng gây hạn hán trên diện rộng để chủ động ứng phó, nâng cao ý thức sử dụng nước tiết kiệm, đúng mục đích. Chủ động thực hiện các giải pháp phòng chống hạn hán, xâm nhập mặn như nạo vét kênh mương, lắp đặt các trạm bơm dã chiến, đắp đập tạm trên sông, suối, đào ao để trữ nước, đào, khoan giếng để khai thác nguồn nước ngầm. Đồng thời, theo dõi chặt chẽ tình hình nguồn nước trong các hệ thống công trình thủy lợi trên địa bàn, đăng kí kế hoạch sử dụng nước phục vụ sinh hoạt, nước uống cho gia súc, gia cầm, tưới cho cây trồng lâu năm và sản xuất nông nghiệp cho cả mùa khô năm 2019 - 2020. Ngoài ra, ngành nông nghiệp cũng đã có giải pháp đảm bảo cấp nước sinh hoạt cho người dân nông thôn, hạn chế thấp nhất tình trạng thiếu nước sinh hoạt ảnh hưởng đến đời sống của nhân dân.

Thanh Trúc