Chủ động chống úng phục vụ sản xuất, dân sinh

Hồ Phượng Mao – một trong 5 hồ chứa có dung tích lớn có nhiệm vụ đảm bảo an toàn điều tiết lũ, phục vụ sản xuất nông nghiệp, thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội các xã vùng đồi hai huyện Thanh Sơn, Thanh Thủy

PTĐT - Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Phú Thọ được giao quản lý vận hành khai thác 123 hồ chứa, 72 đập, phai và 209 trạm bơm phục vụ tưới, tiêu, cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và các ngành dân sinh kinh tế khác trên địa bàn tỉnh. Để đảm bảo an toàn cho các công trình thủy lợi trong mùa mưa bão, đồng thời thực hiện tốt nhiệm vụ tưới, tiêu trong sản xuất nông nghiệp, Công ty đã triển khai đồng bộ các biện pháp nhằm quản lý hệ thống công trình thủy lợi và điều hành nguồn nước vừa phục vụ kịp thời sản xuất nông nghiệp vừa đảm bảo hạn chế những thiệt hại có thể xảy ra trong mùa mưa bão.Trạm bơm Tân Xuôi được xây dựng từ năm 1984, là một trong những trạm bơm lớn trên địa bàn thành phố Việt Trì đang được Xí nghiệp thủy nông Việt Trì quản lý. Trạm có nhiệm vụ chính thực hiện tiêu úng cho các xã, phường phía Tây Nam thành phố gồm: Minh Nông, Minh Phương, Thụy Vân, Nông Trang, Vân Cơ… với lưu vực phục vụ gần 1.000ha. Sau nhiều lần đầu tư, nâng cấp, Trạm hiện có 6 máy bơm tiêu với tổng công suất 24.000 m3/h và 1 máy bơm tưới công suất 1.000m3/h. Ông Phùng Văn Lạng – Giám đốc Xí nghiệp thủy nông Việt Trì cho biết: Để đảm bảo vận hành an toàn mùa mưa bão, cùng tập trung chỉ đạo, hoàn thành công tác nạo vét, khơi thông các cống dưới đê để chủ động tiêu úng, ngay từ đầu tháng 5, khi mùa mưa bắt đầu, Xí nghiệp đã triển khai trực úng cũng như điều hành trong công việc tiêu úng, phòng chống thiên tai. Đợt mưa lớn kéo dài nhiều ngày giữa tháng 8 vừa qua, 5/6 máy bơm tiêu của trạm đã phải vận hành hết công suất để chống úng cho thành phố. Ngoài ra, trên toàn bộ hệ thống kênh mương do Xí nghiệp quản lý, công nhân thường xuyên duy trì trục vớt vật cản, đảm bảo thông thoáng trong quá trình tiêu úng. Vì thế, đã giảm thiếu đáng kể các thiệt hại do ngập úng trên địa bàn, đảm bảo phục vụ sản xuất và dân sinh.Còn tại công trình thủy lợi hồ Phượng Mao (huyện Thanh Thủy) – một trong những hồ lớn, xung yếu trên địa bàn tỉnh, những ngày mưa lớn giữa tháng 8 này, 5/5 cán bộ, nhân viên quản lý, vận hành cụm hồ Phượng Mao thuộc Xí nghiệp thủy nông Thanh Thủy phải ứng trực 24/24h thực hiện tuần tra, canh gác và chủ động điều tiết, hạ thấp mực nước hồ. Ông Trần Kim Đức – Giám đốc Xí nghiệp thủy nông Thanh Thủy cho biết: Hồ chứa nước Phượng Mao có dung tích trên 11,2 triệu m3 cung cấp nước tưới cho hơn 1.000ha đất nông nghiệp, khai thác du lịch sinh thái lòng hồ, đồng thời tạo môi trường sinh thái, cơ sở hạ tầng để thu hút đầu tư phát triển kinh tế- xã hội các xã vùng đồi Thanh Thủy, Thanh Sơn. Thời gian vừa qua, hồ có hiện tượng bị thấm nước, mặt đỉnh đập bằng bê tông xuất hiện vết nứt, thẩm lậu, rò rỉ, chân mái hạ lưu thấm nước, có vị trí chảy tập trung... Ngay sau khi phát hiện sự cố đe dọa an toàn đập, UBND tỉnh đã cho phương án xử lý khẩn cấp bằng cách hạ thấp tràn xả lũ để hạ thấp mực nước hồ. Đến nay, việc xử lý sự cố hồ đã hoàn tất.

Cán bộ, nhân viên Cụm thủy nông Tân Xuôi bảo dưỡng, sửa chữa và vận hành hệ thống máy bơm tiêu chống úng phục vụ sản xuất và dân sinh các xã, phường phía Tây Nam thành phố Việt Trì

Theo giám đốc Xí nghiệp thủy nông Thanh Thủy Trần Kim Đức, do nằm ven sông Đà và trước đây thuộc vùng chậm lũ Tam Thanh nên hàng năm, sản xuất vụ mùa ở Thanh Thủy luôn được xem là vụ khó khăn bởi tình trạng úng ngập rất dễ xảy ra. Toàn huyện có tới hơn 1/3 diện tích đất nông nghiệp thuộc các xã Đoan Hạ, Sơn Thủy, Hoàng Xá, Đào Xá, Tu Vũ… là vùng bãi trũng, nên khi có mưa lớn xảy ra, nước ở vùng cao dồn về gây ngập úng nếu không thực hiện tiêu úng kịp thời. Để chủ động trong công tác phòng chống úng, được sự hỗ trợ của Ngân hàng thế giới, ngành nông nghiệp đang triển khai dự án WB7 xây dựng trạm bơm tiêu Đoan Hạ để tiêu cho lưu vực khoảng 9.162ha với lưu lượng thiết kế cho trạm bơm là (20 - 35)m3/s và hướng tiêu từ trong đồng trực tiếp ra sông Đà. Trong khi chờ trạm bơm tiêu Đoan Hạ hoàn thành, Xí nghiệp đã xây dựng phương án phòng chống ngập úng và phân công nhiệm vụ cụ thể cho viên cán bộ, nhân viên phụ trách từng khu vực, từng xứ đồng. Tổ chức ứng trực thường xuyên tại cơ sở để điều tiết nước hợp lý, nhất là khi có mưa lớn kéo dài xảy ra. Ông Nguyễn Hùng Sơn, Chủ tịch HĐQT kiêm giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Phú Thọ cho biết: Để đảm bảo kế hoạch sản xuất nông nghiệp và phục vụ dân sinh năm 2020, ngay từ đầu tháng 1/2020, Công ty đã chỉ đạo các phòng, ban, Xí nghiệp thủy nông trực tiếp kiểm tra các công trình trạm bơm tưới, tiêu, các hồ đập chứa nước; trục kênh tưới tiêu, bờ vùng, cống lấy nước, tràn xả lũ… trên địa bàn thuộc phạm vi quản lý, đồng thời xây dựng kế hoạch tưới tiêu khoa học, hợp lý, chủ động triển khai công tác tưới tiết kiệm, thực hiện các biện pháp chống hạn, tiêu úng có hiệu quả. Riêng với hồ Đầm Thìn (huyện Cẩm Khê), ngay sau khi được UBND tỉnh giao quản lý vận hành và trực tiếp xử lý sự cố vỡ đập, Công ty đã phân công cán bộ trực tiếp quản lý, chỉ đạo nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công. Hiện tại đang tiến hành xử lý chống thấm thân đập và đắp cơ hạ lưu với tổng khối lượng đào đắp gần 20.000m3 đất đá, đợi hết mùa mưa sẽ đắp đập hoàn chỉnh. Đặc biệt, để chủ động ứng phó với tình hình mưa lũ và những diễn biến bất thường có thể xảy ra, Ban Chỉ huy PCLB được kiện toàn từ Công ty đến các Xí nghiệp và có sự phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên. Bước vào mùa mưa lũ, Công ty đã bố trí cán bộ trực theo dõi cập nhật mực nước chính xác kịp thời, báo cáo đúng quy định, đồng thời cử cán bộ kỹ thuật về các Xí nghiệp thủy nông trên địa bàn để trực tiếp chỉ đạo công tác PCLB, nhất là các hồ chứa có tràn sâu.

Khó khăn nhất trong công tác đảm bảo an toàn hồ đập, PCLB và tiêu úng phục vụ sản xuất, dân sinh hiện nay là còn nhiều hồ đập vừa và nhỏ bị sự cố nhưng chưa được xử lý triệt để. Việc hạ thấp mực nước qua cống lấy nước chỉ là giải pháp tình thế, khi mưa lớn kéo dài việc hạ thấp mực nước để đảm bảo an toàn hồ đập hoàn toàn bị động. Chính vì thế, Công ty kiến nghị, đề xuất Sở NN&PTNT báo cáo UBND tỉnh có các chương trình, dự án đầu tư để cải tạo, nâng cấp các hồ chứa vừa và nhỏ được xây dựng từ lâu đã xuống cấp để vừa đảm bảo tích nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, đồng thời đảm bảo an toàn hồ đập và vùng hạ du trung mùa mưa lũ. Tiếp tục cho đầu tư nạo vét hệ thống ngòi tiêu để chủ động tiêu úng nội đồng, tránh ngập cục bộ ảnh hưởng đến sản xuất và tài sản của nhân dân. Đối với các cống tiêu lớn trong nội đồng và cống lớn qua đê: Đề nghị Sở NN&PTNT báo cáo Bộ NN&PTNT và UBND tỉnh cho lắp đặt hệ thống máy đóng mở bằng điện để chủ động phục vụ công tác chống ngập và tiêu thoát nước được kịp thời. Tiến hành lắp đặt trạm đo mưa tự động tại các hồ lớn, hồ vừa phục vụ công tác dự báo và chủ động vận hành điều tiết nước đảm bảo an toàn hồ đập và hạ du.

Đinh Vũ