Chủ động điều chỉnh cơ cấu giống cây trồng vụ đông

Hiện nay, đã qua nửa tháng 10, đồng nghĩa thời vụ gieo trồng các loại cây vụ đông ưa ấm chủ lực đã hết. Tuy nhiên, diện tích gieo trồng cây vụ đông đạt khá thấp, đến ngày 17/10 cả tỉnh mới trồng được 4.067 ha, bằng 41,9% kế hoạch. Tất cả các loại cây trồng ưa ấm đều không hoàn thành kế hoạch đề ra. Cụ thể, cây ngô đạt 63,4%, đậu tương 15,3%, khoai lang 35,4%, lạc 59,4%, bí xanh 29%, bí đỏ 49% kế hoạch… Riêng cây dưa chuột đạt 61,1% kế hoạch, nhưng vẫn có thể mở rộng thêm một phần diện tích trong nửa cuối tháng 10.

Chị Đỗ Thị Tới, thôn Đồng Thái (Lê Hồ, Kim Bảng) cắm giàn cho diện tích dưa chuột. Ảnh: Thành Nam

Tìm hiểu tại HTX Nông nghiệp Nhân Hưng, Xã Trần Hưng Đạo (Lý Nhân), nơi vốn có phong trào trồng cây vụ đông ưa ấm khá mạnh, đã hình thành được nhiều cánh đồng có diện tích từ 5 – 10 ha trở lên trồng bí xanh, bí đỏ, dưa chuột. Vụ đông năm nay HTX nông nghiệp Nhân Hưng xây dựng kế hoạch gieo trồng 216 ha cây rau, màu các loại. Trong đó, cây bí xanh, bí đỏ 144 ha; dưa chuột 36 ha, còn lại là các loại rau màu khác.

Tuy nhiên, hiện HTX mới gieo trồng được khoảng 40 ha, đạt chưa đến 20% kế hoạch. Những yếu tố chính dẫn đến việc gieo trồng cây vụ đông tại HTX Nhân Hưng đạt thấp do lúa mùa thu hoạch muộn hơn 10 – 15 ngày so với những năm trước. Cùng với đó, đồng ruộng HTX Nông nghiệp Nhân Hưng nằm trong vùng trũng, gặp mưa lớn kéo dài thời gian qua nước trên ruộng nhiều ảnh hưởng đến trồng cây vụ đông. Trong khi đó, 100% diện tích gieo trồng cây vụ đông đều nằm trên đất 2 lúa. Ngoài ra, giá vật tư, phân bón tăng cao, giá bán sản phẩm ở những vụ trước thấp tác động đến tư tưởng trồng cây vụ đông của người dân.

Ông Lê Văn Thêm, Giám đốc HTX Nông nghiệp Nhân Hưng cho biết: Sản xuất vụ đông năm nay gặp rất nhiều khó khăn, các loại cây vụ đông ưa ấm gieo trồng không đáng kể. Hiện, một số loại rau màu còn thời vụ, HTX đang tích cực tuyên truyền, vận động, cũng như triển khai tiêu nước nhanh trên ruộng để tạo điều kiện cho người dân gieo trồng cây vụ đông. Tuy nhiên, khả năng vụ đông năm nay HTX chỉ có thể hoàn thành khoảng 30% kế hoạch đề ra.

Với các địa phương khác của huyện Lý Nhân và các huyện, thành phố, thị xã trong tỉnh, việc gieo trồng cây vụ đông ưa ấm đều đạt khá thấp. Cụ thể: huyện Lý Nhân nơi có truyền thống trồng cây vụ đông cũng mới trồng được 1.600 ha (gồm cả trên đất màu), đạt 48,3% kế hoạch. Một số loại cây trồng vốn là thế mạnh nhưng diện tích trồng khá thấp, như: Cây bí xanh trồng được 140 ha, bí đỏ 160 ha, dưa chuột 100 ha…

Huyện Thanh Liêm, việc gieo trồng vụ đông càng khó khăn hơn do lúa mùa mới thu hoạch được 15% diện tích (tính đến ngày 17/10), nước trên ruộng còn nhiều. Toàn huyện mới gieo trồng được gần 130 ha, đạt 16,1% kế hoạch. Các loại cây vụ đông của Thanh Liêm đã gieo trồng có diện tích nhỏ lẻ, rải rác, gồm: Cây ngô 36,1 ha, đậu tương 2 ha, rau các loại 90,5 ha. Còn tại các địa phương khác, như: thị xã Duy Tiên cũng mới trồng đạt 15% kế hoạch; TP Phủ Lý 21,6% và huyện Bình Lục mới đạt 35,5% kế hoạch.

Khả quan nhất là huyện Kim Bảng, do lúa mùa chín thu hoạch tập trung trong tháng 9 ở những vùng sản xuất vụ đông nên việc gieo trồng khá thuận lợi. Cùng với đó, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đã tham mưu với Huyện ủy, UBND huyện chỉ đạo sát sao ngay từ khâu chuẩn bị đến quá trình sản xuất. Đặc biệt, các đồng chí thường vụ huyện ủy, huyện ủy viên phụ trách các miền và xã thường xuyên kiểm tra, đôn đốc việc sản xuất vụ đông. Do vậy, diện tích gieo trồng của các địa phương đạt khá tốt. Toàn huyện đã gieo trồng được hơn 1.500 ha, đạt trên 75% kế hoạch. Trong đó, cây trồng vụ đông trên đất lúa trồng được gần 1.400 ha. Nhiều loại cây vụ đông hàng hóa ưa ấm gieo trồng đạt khá tốt, như: Dưa chuột đạt trên 330 ha, bí đỏ 380 ha, ngô (chủ yếu là ngô nếp, ngô ngọt) 412 ha…

Theo bà Lê Thị Phượng, Trưởng phòng NN & PTNT huyện Kim Bảng, ngay khi lúa mùa chín và cho thu hoạch, phòng đã tham mưu với UBND huyện chỉ đạo các địa phương đẩy nhanh tiến độ gặt và trồng cây vụ đông theo đúng phương châm “sáng thu hoạch lúa mùa, chiều trồng cây vụ đông”. Hiện nay, thời vụ các cây ưa ấm đã hết, huyện tiếp tục yêu cầu mở rộng các loại cây trồng ưa lạnh, tập trung vào rau màu các loại bảo đảm kế hoạch đề ra.

Thời vụ gieo trồng vụ đông, kể cả các cây ưa lạnh không còn dài trong khi kết quả về diện tích đạt khá thấp. Ngành NN & PTNT đã chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương cần tiếp tục tập trung gieo trồng. Cụ thể, cần rà soát kế hoạch sản xuất gieo trồng, mở rộng tối đa sản xuất cây vụ đông. Với những cây còn thời vụ, tiếp tục tổ chức thu hoạch lúa mùa đến đâu trồng ngay đến đấy. Chủ động mở rộng diện tích gieo trồng các loại rau chính đông ăn lá ngắn ngày. Đây là biện pháp bù vào sản lượng cung cấp ra thị trường khi khan hiếm những loại rau dài ngày…

Bà Trần Thị Nga, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt, bảo vệ thực vật và kiểm lâm (Sở NN & PTNT) cho biết: Do ảnh hưởng từ nhiều yếu tố, việc gieo trồng cây vụ đông, nhất là cây trồng sớm ưa ấm thực hiện chậm và không hoàn thành kế hoạch. Để mở rộng diện tích vụ đông, các địa phương tiếp tục chủ động, trong đó, điều chỉnh cơ cấu giống cây trồng, tập trung đẩy mạnh gieo trồng các loại cây còn thời vụ, ưa lạnh.

Cùng với việc mở rộng diện tích, nông dân trong tỉnh chú trọng chăm sóc, phòng trừ sâu, bệnh kịp thời cho những loại cây đã trồng. Đồng thời, chuẩn bị phương án chủ động tưới, tiêu, sẵn sàng ứng phó khi xảy ra mưa lớn gây ngập úng ảnh hưởng đến cây vụ đông. Về đầu ra cho sản phẩm vụ đông, nhất là những loại cây làm nguyên liệu chế biến (dưa chuột, ngô ngọt, bí đỏ…) cần được bảo đảm, giúp nâng cao giá trị và bù vào diện tích không đạt kế hoạch.

Mạnh Hùng