Chủ động phòng, chống bệnh dại trong mùa hè

Vi rút dại Lyssa và Vesiculo thuộc họ Rhabdoviridae lây truyền từ động vật sang người, chủ yếu là từ chó và mèo. Vi rút xâm nhập vào cơ thể qua các vết cắn, vết liếm, vết cào, da, niêm mạc bị tổn thương, vết thương hở. Thời gian ủ bệnh ở động vật có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tháng, có thể lâu hơn tùy thuộc vào vị trí vết cắn và số lượng vi rút xâm nhập cơ thể qua vết cắn. Bệnh khởi phát với các triệu chứng ban đầu như: Sốt, sợ hãi, đau đầu, mệt mỏi, khó chịu... Giai đoạn phát bệnh dại xuất hiện với các biểu hiện mất ngủ, tăng cảm giác kích thích như: Sợ ánh sáng, tiếng động và gió. Ngoài ra bệnh nhân có thể kèm theo các rối loạn như: Giãn đồng tử, tăng tiết nước bọt, vã mồ hôi, hạ huyết áp...

Cán bộ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh tư vấn tiêm vắc xin phòng dại cho người dân.

Theo thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, nhiều năm nay trên địa bàn tỉnh số người đến tiêm phòng dại khá cao và năm nào cũng có người tử vong do bệnh dại. Trung bình mỗi năm có hơn 5.500 người đến khám, tư vấn tiêm vắc xin và huyết thanh dự phòng bệnh dại. Năm 2017 có 3 trường hợp tử vong do bệnh dại, năm 2018 có 5 trường hợp; năm 2019 có 5 trường hợp. Các trường hợp này đều không tiêm phòng và tiêm phòng muộn, không được xử lý ban đầu. Tính từ đầu năm đến hết tháng 4-2020, số người tiêm phòng do chó, mèo cắn trên địa bàn tỉnh là 1.271 ca, tăng 141% so với cùng kỳ năm trước, chưa có trường hợp tử vong. Các địa phương có số người tiêm phòng dại nhiều nhất là thành phố Tuyên Quang, huyện Hàm Yên, Sơn Dương, Yên Sơn.

Bác sỹ Mai Thị Phương, Trưởng Phòng khám Đa Khoa, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết, bệnh dại hiện chưa có thuốc đặc trị. Bệnh dại chỉ có thể phòng, không thể cứu được vì khi đã xuất hiện triệu chứng lâm sàng thì gần như 100% là tử vong. Bệnh hoàn toàn có thể phòng và điều trị dự phòng bằng vắc xin và huyết thanh kháng dại. Bệnh không thể dựa vào kinh nghiệm để nhìn xem một người có bị bệnh dại hay không mà phải thông qua theo dõi chó, mèo nghi mắc bệnh. Tuyệt đối không dùng thuốc nam, không tự chữa, không nhờ thầy lang chữa bệnh dại.

Anh Phùng Văn Cẩn, 33 tuổi, ở xã Trung Yên (Sơn Dương) vừa tiêm vắc xin phòng bệnh dại tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh chia sẻ, cách đây vài ngày, anh có sang nhà hàng xóm chơi thì không may bị chó cắn chảy máu chân. Để phòng ngừa, anh đã rửa vết cắn bằng xà phòng. Nhưng không biết con chó có mắc bệnh dại không. Tuy nhiên, trong điều kiện thời tiết nắng nóng như hiện nay, để yên tâm anh vẫn đến Trung tâm tiêm vắc xin phòng bệnh dại.

Bác sỹ Nguyễn Hồng Tư, Trưởng Khoa Phòng, chống bệnh truyền nhiễm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh nói, nhiều người dân vẫn chủ quan, dù bị động vật cắn nhưng không đi tiêm phòng bệnh dại. Bởi, mọi người nghĩ là chó nhà nuôi đã được tiêm phòng và tiêm vắc xin dại sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe, trí nhớ người bệnh. Điều này hoàn toàn sai lầm, các dòng vắc xin phòng dại đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) kiểm chứng rất an toàn, được Bộ Y tế cho lưu hành toàn quốc. Do vậy, khi bị chó, mèo cào, cắn người dân cần đến ngay cơ sở y tế để được hướng dẫn, tiêm vắc xin phòng dại và hoàn toàn yên tâm với chất lượng thuốc. Riêng đối với trẻ em dưới 6 tuổi và người nghèo nếu bị chó, mèo cắn sẽ được tiêm miễn phí.

Để phòng chống bệnh dại và giảm nguy cơ lây bệnh từ động vật sang người thì người dân khi bị chó, mèo hoặc động vật cắn cần phải xử lý bằng cách rửa xà phòng, cồn 70%, cồn iod hoặc povidone. Không nặn máu, không bôi bất cứ thứ gì lên vết cắn, để hở vết cắn và đến cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và tiêm phòng dại kịp thời. Đồng thời, mỗi gia đình, cá nhân tích cực tham gia phòng và quản lý tốt đàn vật nuôi của gia đình; không tiếp xúc với con vật bị dại, nghi dại; không mua bán, vận chuyển chó mèo ra, vào vùng dịch. Khi phát hiện hay nghi động vật bị dại cần báo ngay cho chính quyền, cơ quan thú y tại địa phương để có biện pháp tiêu hủy chó mèo bị dại.

Bài, ảnh: Dương Châu