Chủ động ứng phó với hạn hán, thiếu nước phục vụ sản xuất vụ Đông Xuân
Vụ Đông Xuân 2021 - 2022, Vĩnh Phúc phấn đấu gieo trồng hơn 38.000 ha, trong đó cây lúa 29.000 ha. Trước dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, khả năng nguồn nước cuối năm 2021 đến các hồ chứa lớn trên thượng lưu sông Hồng và trên các lưu vực sông khu vực Bắc bộ sẽ tiếp tục thiếu hụt so với trung bình nhiều năm (TBNN), thực hiện chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), UBND tỉnh, Sở NN&PTNT đã chủ động xây dựng kế hoạch, chỉ đạo các đơn vị liên quan sẵn sàng phương án ứng phó với tình trạng hạn hán, thiếu nước có thể xảy ra, đảm bảo đủ nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Xí nghiệp thủy lợi Vĩnh Tường lắp đặt các tổ máy dã chiến tại kênh Tứ Hiệp, thị trấn Tứ Trưng để chủ động bơm nước chống hạn cho lúa. Ảnh: Nguyễn Lượng
Theo thông báo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Nhà máy thủy điện Hòa Bình sẽ thực hiện thay thế thiết bị định kỳ bắt buộc từ tháng 12/2021 đến tháng 4/2022 nên trong các đợt xả nước phục vụ gieo cấy lúa vụ Đông Xuân 2021- 2022, nhà máy sẽ chỉ vận hành được tối đa 7/8 tổ máy.
Cùng với tình trạng hạ thấp lòng dẫn hệ thống sông đang tiếp diễn, khả năng mực nước trung bình tại Trạm thủy văn Hà Nội chỉ đạt ở mức khoảng 1,8 m và tại Sơn Tây ở mức 3 m, ảnh hưởng đến hiệu quả lấy nước của nhiều công trình thủy lợi, đặc biệt một số trạm bơm ven sông mực nước không đảm bảo để vận hành như các trạm bơm Bạch Hạc cũ, Đại Định cũ, Liễu Trì cũ….
Tổng lượng nước tích được tại các hồ Hòa Bình, Thác Bà, Lai Châu chỉ đạt từ 30 - 65% so với TBNN, trong đó tổng lượng thiếu hụt so với mực nước dâng bình thường của cả hệ thống hồ chứa khoảng 5,7 tỷ m3.
Với tình trạng thiếu hụt nguồn nước cùng với dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, khả năng nguồn nước cuối năm 2021 đến các hồ chứa lớn trên thượng lưu sông Hồng và trên các lưu vực sông khu vực Bắc bộ sẽ tiếp tục thiếu hụt từ 30 - 50% so với TBNN, đặc biệt thiếu hụt tại vùng hạ lưu sông Lô và sông Hồng từ 60 - 80%, nguy cơ thiếu nước trong thời gian còn lại của mùa cạn có khả năng sẽ diễn ra nghiêm trọng.
Ông Nguyễn Thiệu Vỹ, Phó trưởng phòng Quản lý công trình thủy lợi và Nước sạch nông thôn (Chi cục Thủy lợi tỉnh) cho biết: Chủ động đối phó với tình huống hạn hán, thiếu nước xảy ra, Sở NN&PTNT đã xây dựng kế hoạch, sẵn sàng phương án, nhằm giảm thiểu thấp nhất thiệt hại về sản xuất, đảm bảo an sinh, kinh tế.
Cụ thể, Sở đã có văn bản đề nghị UBND các huyện, thành phố chỉ đạo các xã, phường, thị trấn; các Công ty TNHH MTV Thủy lợi thực hiện nạo vét hệ thống kênh mương, kiểm tra, bảo dưỡng, sửa chữa, vận hành thử các phương tiện lấy nước, các điều kiện cần thiết xong trong tháng 12/2021, phục vụ tưới tiêu.
Đồng thời, xây dựng kế hoạch tưới nước vụ Đông Xuân 2021- 2022 phù hợp với thực trạng nguồn nước, trong đó, xác định nguy cơ xảy ra hạn hán, thiếu nước cho từng khu vực, cục bộ để có giải pháp cụ thể; tập trung một số diện tích đất canh tác còn khó khăn về nguồn nước tưới như vùng Bắc các huyện Lập Thạch, Sông Lô, Tam Dương, Tam Đảo, Bình Xuyên...; nạo vét, phát dọn kênh mương, khơi thông cống rãnh, dòng chảy, khắc phục ngay những hư hỏng, rò rỉ để chống thất thoát nước.
Chuẩn bị sẵn sàng phương án lắp đặt các trạm bơm điện, bơm dầu dã chiến trên các tuyến kênh, kênh tiêu, ao, đầm, hồ tại các vị trí thuận lợi để tận dụng cấp nước tưới.
Đối với những diện tích lúa thường xuyên bị thiếu nước qua các năm, vận động bà con nông dân chuyển đổi cây trồng khác như ngô, rau, đậu các loại... nhằm tiết kiệm được nước nhưng mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Đảm nhiệm việc tưới - tiêu cho 2/3 diện tích gieo trồng trên địa bàn tỉnh, thực hiện chỉ đạo của tỉnh, Sở NN&PTNT và căn cứ vào lịch xả nước của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Liễn Sơn đã lên phương án phòng chống hạn trên toàn hệ thống, kế hoạch lấy nước và vệ sinh nạo vét toàn bộ các cửa khẩu đầu mối; đồng thời, kiểm tra toàn bộ máy móc, thiết bị, dự trù vật tư, nhiên liệu, vật liệu, dầu mỡ, số máy bơm dã chiến để đảm bảo bơm đủ 100% diện tích trên địa bàn công ty quản lý trong vụ Đông Xuân năm 2021 - 2022.
Thời điểm này, công ty đã nạo vét xong cửa khẩu trạm bơm Liễu Trì và đang tiến hành nạo vét, kiểm tra, bảo dưỡng máy móc các trạm bơm còn lại, đảm bảo dòng chảy thông suốt.
Thời gian tới, công ty tiếp tục quản lý chặt chẽ nguồn nước, chống rò rỉ, thất thoát nguồn nước qua các kênh dẫn, phân phối nước hợp lý, hiệu quả, bố trí lịch tưới cụ thể và tổ chức tưới luân phiên, tưới tiết kiệm nước.
Theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết, khí hậu, thiếu nước, khô hạn để triển khai thực hiện có hiệu quả các biện pháp chống hạn, thông báo kịp thời để bà con nông dân biết và chủ động tham gia.
Khi hạn hán xảy ra, căn cứ tình hình thực tế, Sở NN & PTNT sẽ chủ trì, phối hợp với UBND các huyện, thành phố, các Công ty TNHH MTV Thủy lợi kiểm tra những vùng, khu vực xảy ra hạn hán, thiếu nước để triển khai thực hiện các giải pháp cần thiết, đảm bảo sản xuất vụ Đông Xuân 2021- 2022 hiệu quả.
