Chủ tịch Hội đồng trường và Hiệu trưởng, ai thực sự 'nắm quyền' tại những trường tư thục?

Trong cơ cấu tổ chức của các trường tư thục, hai chức danh thường gây nhầm lẫn là Chủ tịch Hội đồng quản trị (HĐQT) hay Chủ tịch Hội đồng trường và Hiệu trưởng. Thực tế, cả hai đều có vai trò và phạm vi quyền hạn riêng được quy định rõ trong pháp luật về giáo dục.

Chủ tịch Hội đồng trường: Định hướng chiến lược, quản lý tài chính

Theo Luật Giáo dục năm 2019 và Nghị định 86/2018/NĐ-CP, Hội đồng quản trị (hoặc Hội đồng trường) là cơ quan quản lý cao nhất của trường tư thục, đại diện cho chủ sở hữu và các nhà đầu tư. Chủ tịch HĐQT là người đứng đầu cơ quan này, chịu trách nhiệm tổ chức hoạt động của HĐQT và giám sát toàn bộ chiến lược phát triển của trường.

Phạm vi trách nhiệm của Chủ tịch Hội đồng trường bao gồm việc thông qua định hướng phát triển, kế hoạch chiến lược và ngân sách hằng năm. Cơ quan này cũng quyết định chủ trương đầu tư, quản lý tài sản, tài chính của nhà trường.

Một trong những quyền hạn quan trọng nhất của HĐQT là bổ nhiệm, miễn nhiệm hoặc kỷ luật Hiệu trưởng, theo quy chế tổ chức và hoạt động của trường. Chủ tịch HĐQT sẽ giám sát việc thực hiện các nghị quyết, quy chế, và bảo đảm quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư, cổ đông. Như vậy, Chủ tịch HĐQT đóng vai trò "chủ sở hữu", quyết định phương hướng và chịu trách nhiệm về mặt tài chính, nhưng không trực tiếp điều hành hoạt động chuyên môn, giảng dạy.

Hiệu trưởng: Điều hành chuyên môn và nguyên tắc phân quyền

Trái với vai trò chiến lược của Chủ tịch HĐQT, Hiệu trưởng là người quản lý, điều hành toàn bộ hoạt động chuyên môn, học vụ và nhân sự của nhà trường.

Theo Luật Giáo dục, Hiệu trưởng chịu trách nhiệm trước HĐQT và cơ quan quản lý nhà nước về giáo dục. Trách nhiệm của Hiệu trưởng bao gồm tổ chức giảng dạy, học tập, kiểm tra và đánh giá chất lượng giáo dục.

Hiệu trưởng cũng là người quản lý đội ngũ giáo viên, nhân viên, học sinh; ký các hợp đồng lao động, quyết định nhân sự theo thẩm quyền. Đồng thời, Hiệu trưởng phải thực hiện các quy định về học phí, tuyển sinh, an toàn trường học và báo cáo kết quả hoạt động, đề xuất giải pháp phát triển lên HĐQT.

Pháp luật không trao "quyền tuyệt đối" cho bất kỳ bên nào. Chủ tịch HĐQT không được can thiệp vào các hoạt động chuyên môn, giảng dạy là lĩnh vực thuộc quyền của Hiệu trưởng. Ngược lại, Hiệu trưởng không có quyền sử dụng hay quyết định tài sản, vốn đầu tư ngoài phạm vi được HĐQT ủy quyền.

Mối quan hệ này được thiết kế theo nguyên tắc phân quyền, kiểm soát và phối hợp. HĐQT quyết định đường hướng và giám sát, còn Hiệu trưởng triển khai và chịu trách nhiệm kết quả. Mỗi vị trí có "quyền lực" trong lĩnh vực riêng: Chủ tịch Hội đồng trường giữ quyền định hướng, tài chính, tổ chức nhân sự cấp cao. Hiệu trưởng nắm quyền chuyên môn, quản lý, học vụ.

Khánh Linh (t/h)