Chủ tịch Quốc hội: Làm rõ nợ xấu từ bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp

Sáng 14-4, tại phiên họp thứ 10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về báo cáo của Chính phủ tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 42/2017/QH14 ngày 21/6/2017 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng.

Tại phiên họp, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng đánh giá qua 5 năm triển khai, Nghị quyết số 42 thực sự đã mang lại những hiệu quả rõ rệt cho công tác xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng, góp phần xử lý hiệu quả nợ xấu, đáp ứng nhu cầu vốn cho hoạt động động sản xuất, kinh doanh của nền kinh tế.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng tại phiên họp thứ 10 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Ảnh: quochoi.vn

Trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 bùng phát mạnh trên phạm vi toàn cầu, những bất ổn chính trị trên thế giới sẽ tiếp tục ảnh hưởng nghiêm trọng đến mọi mặt kinh tế - xã hội của các quốc gia trên thế giới và Việt Nam, gây tác động tiêu cực đến thu nhập của các cá nhân, hộ gia đình và kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp.

Điều này dẫn đến khả năng trả nợ của khách hàng vay suy giảm, nợ xấu của các tổ chức tín dụng có khả năng tiếp tục tăng mạnh trong thời gian tới.

“Việc tiếp tục tạo ra hành lang pháp lý cho việc xử lý nợ xấu là rất cần thiết nhằm khơi thông nguồn vốn, hỗ trợ phát triển kinh tế đất nước”- Thống đốc nói.

Cũng theo bà Nguyễn Thị Hồng, Nghị quyết 42/2017/QH14 chỉ kéo dài 5 năm và sẽ hết hiệu lực thi hành sau ngày 15-8-2022. Khi hết hiệu lực thi hành, toàn bộ cơ chế về xử lý nợ xấu theo Nghị quyết này đang được thực hiện sẽ chấm dứt, việc xử lý nợ xấu của tổ chức tín dụng sẽ thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan, không được ưu tiên áp dụng một số chính sách được quy định tại Nghị quyết.

Việc này sẽ tác động lớn đến quá trình xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng và Công ty TNHH một thành viên quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng tại Việt Nam (VAMC), cũng như quá trình tái cơ cấu tổ chức tín dụng.

Những cơ chế, chính sách hỗ trợ xử lý nợ xấu không được tiếp tục triển khai sẽ không khuyến khích, không huy động được các nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia cơ cấu lại các tổ chức tín dụng.

Cạnh đó, việc thiếu hụt cơ chế, chính sách khuyến khích để hỗ trợ tổ chức tín dụng, VAMC xử lý nợ xấu, xử lý tài sản bảo đảm sẽ làm kéo dài quá trình xử lý nợ xấu. Việc các khoản nợ xấu đang xử lý theo Nghị quyết số 42 sẽ chuyển sang việc xử lý theo quy định của pháp luật có liên quan cũng sẽ gây khó khăn cho tổ chức tín dụng khi tiếp tục xử lý khoản nợ xấu đó, dễ dẫn đến việc phát sinh những tranh chấp giữa tổ chức tín dụng và khách hàng.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cũng cho rằng các khó khăn, vướng mắc, bất cập, xung đột pháp lý giữa các văn bản quy phạm pháp luật ngành ngân hàng với các văn bản quy phạm pháp luật khác (đặc biệt liên quan đến xử lý tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu) nếu không được tiếp tục thực hiện thí điểm theo Nghị quyết số 42 sẽ ảnh hưởng lớn đến tiến trình xử lý nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng, đặc biệt ảnh hưởng đến quá trình xử lý tổ chức tín dụng yếu kém.

Do đó, bà Hồng nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục duy trì các chính sách hiệu quả mà Nghị quyết số 42 mang lại nhằm đẩy nhanh việc xử lý nợ xấu, tránh những tranh chấp phát sinh trong thực tiễn.

Thống đốc cho hay Chính phủ kiến nghị Quốc hội ban hành Luật xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng trên cơ sở kế thừa và hoàn thiện các quy định của Nghị quyết số 42 nhằm tạo hành lang pháp lý ổn định, bền vững cho việc xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng.

Tuy nhiên, việc xây dựng Luật này cần tuân thủ trình tự, thủ tục theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật và cần nhiều thời gian nghiên cứu, rà soát, đánh giá tác động cũng như xây dựng dự thảo Luật để đề xuất Quốc hội đưa vào chương trình xây dựng luật năm 2023.

Nêu nhiều khó khăn, vướng mắc, tuy nhiên, Chính phủ chỉ đề xuất kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ quy định của Nghị quyết 42 thêm hai năm, không đề xuất điều chỉnh, bổ sung bất cứ quy định nào tại Nghị quyết này.

Đề cập nội này trong phát biểu khai mạc, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá Nghị quyết 42 đã mang lại nhiều chuyển biến quan trọng trong xử lý nợ xấu gắn với tái cơ cấu tổ chức tín dụng. Ông đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội tập trung cho ý kiến đánh giá vai trò và kết quả của Nghị quyết 42, nếu còn vướng mắc thì ở chỗ nào.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ. Ảnh: MINH THÀNH

“Chúng tôi nghiên cứu sơ bộ thì vướng mắc chủ yếu ở khâu thực thi”- Chủ tịch Quốc hội nói và cho rằng cần làm rõ tổng số nợ xấu được xử lý theo Nghị quyết 42 là bao nhiêu, đã xử lý được bao nhiêu, còn lại như thế nào.

Đặc biệt, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ bổ sung đánh giá nợ xấu phát sinh mới từ ngày Nghị quyết 42 có hiệu lực. Nhất là nợ xấu phát sinh do ảnh hưởng của dịch COVID-19, cho vay các dự án BOT, bất động sản, trái phiếu của doanh nghiệp và ngân hàng là trái chủ.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý việc đánh giá về trách nhiệm của các tổ chức, cơ quan liên quan đến đâu, từ đó mới xem xét cho kéo dài Nghị quyết 42 hay không, nếu có thì cho bao lâu.

Đề xuất 2 phương án

Liên quan đến đề xuất kéo dài thời hạn áp dụng Nghị quyết 42 của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho hay trong cơ quan thẩm tra đang có hai loại ý kiến.

Loại ý kiến thứ nhất thống nhất với đề xuất của Chính phủ, theo đó kéo dài thời hạn áp dụng toàn bộ quy định của Nghị quyết số 42 trong thời hạn hai năm để tiếp tục phát huy hiệu quả của các chính sách mà Nghị quyết mang lại, nhằm duy trì chính sách ổn định, tránh gián đoạn, thiếu hụt cơ chế, khuyến khích và hỗ trợ tổ chức tín dụng, VAMC đẩy nhanh quá trình xử lý nợ xấu.

Loại ý kiến thứ hai thống nhất kéo dài thời hạn áp dụng của Nghị quyết 42 trong thời hạn hai năm, tuy nhiên cần xem xét sửa đổi một số nội dung cần thiết, có ý nghĩa thúc đẩy hơn nữa quá trình xử lý nợ xấu trong thời gian kéo dài thí điểm.

Đa số ý kiến trong Thường trực Ủy ban Kinh tế tán thành loại ý kiến thứ hai. Để bảo đảm tính cấp thiết, khả thi, ông Thanh đề nghị chỉ cân nhắc xem xét sửa đổi, bổ sung đối với hai nội dung.

Thứ nhất, bổ sung phạm vi áp dụng là các khoản nợ được hình thành sau ngày 15-8- 2017 và được xác định là nợ xấu trong thời gian Nghị quyết có hiệu lực.

Thứ hai, bổ sung đối tượng áp dụng các cơ chế xử lý nợ xấu tại Nghị quyết là là Công ty TNHH Mua bán nợ Việt Nam (DATC), trực thuộc Bộ Tài chính, tương tự như Công ty TNHH một thành viên quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng tại Việt Nam (VAMC).

Đối với những nội dung khác, cơ quan thẩm tra đề nghị tiếp tục nghiên cứu trong quá trình xây dựng khuôn khổ pháp lý về xử lý nợ xấu.

ĐỨC MINH