Chúa Nguyễn và các giai thoại mở đất phương Nam

Chúa Nguyễn và các giai thoại mở đất phương Nam

Tác phẩm không chỉ đơn thuần thuật lại sự kiện lịch sử mà còn giới thiệu những giai thoại mang tính dân gian, kết hợp với trích dẫn từ các bộ chính sử như Đại Nam thực lục, Quốc triều chính biên, Đại Việt sử ký toàn thư… và nhiều tài liệu do người nước ngoài ghi chép.

Thay vì thuật lại theo lối biên niên khô cứng, tác phẩm tái hiện tiến trình mở cõi về phương Nam của dân tộc Việt Nam thông qua những giai thoại được kể ngắn gọn, súc tích, giàu tính biểu cảm, kết hợp cùng lời bình súc tích ở cuối mỗi truyện.

Từ câu chuyện Nguyễn Hoàng xin trấn thủ đất Thuận Hóa theo lời sấm “Hoành Sơn nhất đái, vạn đại dung thân” của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, mở đầu cho tiến trình Nam tiến kéo dài hai thế kỷ cho đến cuộc hôn nhân giữa công nương Ngọc Vạn và quốc vương Chey Chettha II của Chân Lạp, đặt nền móng cho sự hình thành vùng đất Sài Gòn - Gia Định, mỗi giai thoại đều được dẫn dắt chặt chẽ với các trích dẫn từ chính sử, tư liệu dân gian và ghi chép của người nước ngoài.

Một điểm nhấn đặc biệt là vai trò của người phụ nữ trong tiến trình mở đất. Công nương Ngọc Vạn hiện lên không chỉ như biểu tượng của sắc đẹp, mà còn là nhịp cầu kết nối chính trị - văn hóa giữa hai quốc gia, người góp phần đưa người Việt vào sinh sống tại Prey Nokor (Sài Gòn ngày nay), tổ chức buôn bán và xây dựng cộng đồng. Những chi tiết dân gian như việc bà được thờ phụng dưới danh xưng “Cô Chín” ở Nam Bộ cũng cho thấy sức sống bền bỉ của ký ức cộng đồng vượt khỏi khuôn khổ chính sử.

Bên cạnh các giai thoại về Nguyễn Hữu Cảnh, Mạc Cửu, những người góp phần xác lập chủ quyền Đại Việt tại phương Nam, cuốn sách còn phác họa đời sống văn hóa, xã hội giai đoạn đầu khai phá: từ phong tục, tín ngưỡng, đến giao thoa giữa người Việt với dân bản địa, người Hoa, người Chân Lạp và phương Tây.

Không thay thế sử chính thống, tác phẩm là một “người kể chuyện” lịch sử, đưa quá khứ trở thành một phần trong đời sống tinh thần hôm nay.

MAI AN