Chưa từng có tiền lệ: Ông Trump bắt tay 9 'ông lớn' dược phẩm để hạ giá thuốc

Danh sách ký kết bao gồm nhiều “ông lớn” của ngành dược toàn cầu như Merck, Bristol Myers Squibb, Amgen, Gilead, GSK, Sanofi, Genentech (thuộc Roche), Boehringer Ingelheim và Novartis. Đây là phần lớn trong số 17 tập đoàn dược hàng đầu từng nhận thư kêu gọi giảm giá thuốc từ ông Trump hồi tháng 7.

Ba cái tên lớn chưa ký là Johnson & Johnson, AbbVie và Regeneron. Tuy nhiên, Tổng thống Trump cho biết Johnson & Johnson “sẽ tham gia vào tuần tới”, cho thấy khả năng mở rộng thỏa thuận là rất cao.

Đổi lấy việc hạ giá thuốc, các công ty được hưởng thời gian “ân hạn” ba năm, trong đó các sản phẩm của họ sẽ không bị áp thuế dược phẩm riêng biệt như kế hoạch của chính quyền Trump, với điều kiện họ tiếp tục đầu tư vào sản xuất tại Mỹ.

Đây là một phần trong chiến lược “nước Mỹ được ưu tiên”, vừa nhằm giảm chi phí cho người dân, vừa gây sức ép buộc các tập đoàn dược chuyển thêm năng lực sản xuất về Mỹ thay vì phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Giá thuốc sẽ được giảm bằng cách nào?

Theo thỏa thuận, các hãng dược cam kết bán thuốc cho bệnh nhân Medicaid theo mức giá “quốc gia được ưu đãi nhất” – tức mức thấp nhất mà họ áp dụng ở các thị trường phát triển khác. Ngoài ra, giá của các loại thuốc mới cũng sẽ được “neo” theo nguyên tắc tương tự.

Một điểm đáng chú ý là các hãng đồng ý đưa những loại thuốc bán chạy nhất lên nền tảng bán trực tiếp cho người tiêu dùng TrumpRx, dự kiến ra mắt vào tháng 1 tới, nhằm cắt giảm vai trò trung gian và hạ giá bán cuối cùng.

Những cam kết cụ thể từ các tập đoàn dược là gì?

Bristol Myers Squibb tuyên bố sẽ cung cấp miễn phí thuốc chống đông máu Eliquis cho Medicaid – một động thái hiếm thấy với một loại thuốc chủ lực. Merck sẽ bán ba thuốc tiểu đường phổ biến với mức giảm khoảng 70% cho người trả tiền mặt, và mở rộng ưu đãi này nếu một thuốc cholesterol mới được phê duyệt.

Sanofi cam kết giảm gần 70% giá một số thuốc điều trị nhiễm trùng, tim mạch và tiểu đường; Amgen mở rộng chương trình bán trực tiếp với mức giảm 60–80% cho thuốc đau nửa đầu và tự miễn; Gilead triển khai chương trình tiếp cận thuốc viêm gan C Epclusa với giá ưu đãi.

Theo nghiên cứu của Rand Corp. năm 2024, giá thuốc kê đơn tại Mỹ trung bình cao gần gấp ba lần so với các nước khác; riêng thuốc biệt dược cao gấp hơn bốn lần. Ông Trump coi đây là hệ quả của việc các nước khác “được hưởng giá rẻ”, trong khi người Mỹ phải trả giá cao.

Chính sách “quốc gia được ưu đãi nhất” của ông nhằm đảo chiều trật tự này, thậm chí chấp nhận đẩy giá thuốc ở các thị trường ngoài Mỹ lên cao hơn để giảm gánh nặng cho người tiêu dùng trong nước.

Liệu thỏa thuận này có thực sự thay đổi cục diện?

Chi tiết đầy đủ của các thỏa thuận vẫn chưa được công bố, khiến phạm vi tác động thực tế còn chưa rõ ràng. Hiệp hội Dược phẩm Mỹ (PhRMA) cho rằng chính sách “quốc gia được ưu đãi nhất” không phải giải pháp tối ưu và đổ lỗi cho các công ty quản lý phúc lợi dược (PBM) về sự chênh lệch giá.

Tuy vậy, với việc Mỹ là thị trường quan trọng nhất của ngành dược toàn cầu, kể cả với các công ty châu Âu, sức ép từ Nhà Trắng có thể buộc các tập đoàn phải chấp nhận những nhượng bộ sâu hơn trong thời gian tới.

Phương Nhi (Theo CNBC)