Chứng khoán phái sinh: Kỳ vọng trạng thái 'bình yên'

Thị trường chứng khoán tuần qua tiếp tục ghi nhận những vận động mang tính kỷ lục với nhóm chỉ số lớn và cả hợp đồng tương lai tháng 11/2022 (VN30F2211).

Trên thị trường cơ sở, vận động VN-Index và VN30 đang đứng đầu bảng xếp hạng “tiêu cực” trong những nhóm thị trường đáng chú ý, sau khi liên tiếp giảm mạnh, dù tăng điểm trong 3 phiên gần nhất.

Trên sàn phái sinh, chỉ số hợp đồng VN30F2211 có phiên ngày 16/11 tăng trần, một sự thật sự hiếm có với một chỉ số giao dịch căn cứ vào VN30. Hiện tượng này càng cho thấy, cơ hội “lướt sóng” tồn tại trong mỗi phiên, nếu bám sát thị trường và nhận định đúng xu hướng sẽ thu lợi rất lớn.

Chiều hướng vận động của một số chỉ số chứng khoán và tài sản.

Góc nhìn liên thị trường ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực. Nhà đầu tư đang định giá lại vận động từ các tài sản tài chính, đặt trong bối cảnh kỳ vọng tăng lãi suất tạo đỉnh trong quý I/2023.

Cụ thể, với các chỉ số chứng khoán, Shanghai và S&P 500 bứt ra khỏi vùng “giảm mạnh” và di chuyển về phía phục hồi. Vậy nhưng, VN-Index lại “từ chối” di chuyển, trụ tại vùng thấp nhất của khu vực “giảm mạnh”, cho thấy vấn đề phân hóa của dòng tiền tại thị trường Việt Nam đang khá nghiêm trọng.

Điểm nhấn thật sự có vẻ đến từ lãi suất trái phiếu khi bắt đầu có dấu hiệu hướng xuống vùng “suy yếu”. Đây là trạng thái mà rất nhiều nhà đầu tư trông đợi, thể hiện kỳ vọng chính sách lãi suất từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) bắt đầu có tín hiệu đảo chiều.

Kỳ vọng trạng thái “bình yên” cho VN30

Kể từ đầu tháng 11, áp lực đối với chỉ số VN30 chủ yếu đến từ nhóm ngành bất động sản, đặc biệt là hai mã NVL và PDR liên tiếp giảm giá sàn. Hiện tượng giải chấp và giải chấp chéo khiến chỉ số sụt giảm.

Đồ thị kỹ thuật chỉ số VN30.

Tuy nhiên, mọi câu chuyện lại có chuyển biến bất ngờ từ giữa phiên giao dịch sáng ngày 16/11, VN30 phục hồi nhanh với thanh khoản vượt trội. Theo đó, chỉ số bật tăng 2 phiên liên tiếp, tổng cộng hơn 100 điểm tính từ đáy, với rất nhiều cổ phiếu đang giảm sàn chuyển sang tăng trần. Mặc dù vậy, biến động tích cực này không mang đến kỳ vọng kéo dài, vì dòng tiền đứng ngoài gần như không có cơ hội tham gia bắt đáy và tiếp tục đứng ngoài đợi nhịp điều chỉnh tiếp theo (phiên cuối tuần tăng điểm rất nhẹ, sau khi hầu hết thời gian chìm trong sắc đỏ).

Về góc độ kỹ thuật, VN30 vẫn đang trong đà điều chỉnh trong kênh giảm giá, nhưng chỉ báo RSI có 3 phiên liên tiếp cảnh báo phân kỳ dương cho thấy, có những “ánh sáng” đầu tiên từ dòng tiền mới tham gia. Các lệnh mua bắt đáy bắt đầu “rải rác” xuất hiện với cường độ dày hơn. Theo đó, vận động từ chỉ số cơ sở này hướng về trạng thái phục hồi kỹ thuật.

Không thể chủ quan cho cả hai vị thế

Trong khi thị trường cơ sở bắt đầu cho thấy tín hiệu hồi phục, thì câu chuyện bên phái sinh đang vận động theo một lộ trình riêng. Điều này mang đến rủi ro cho cả 2 bên mua (Long) và bán (Short), nếu như chủ quan giao dịch với thói quen được lặp lại.

Thị trường phái sinh đang phụ thuộc khá lớn vào yếu tố đồng nhất của dòng tiền tham gia, thể hiện qua trạng thái vênh của mức Basis so với chỉ số VN30. Phiên 17/11, giá hợp đồng VN30F2211 tăng trần đến từ trạng thái cắt lỗ của vị thế Short và kéo vênh Basis lên đến hơn 17 điểm. Theo đó, mức biến động lấp “GAP” (khoảng trống) về 940 điểm là cần thiết để giá phái sinh cân bằng. Điều này cũng vô tình tạo tình huống tranh chấp kênh giảm với đồ thị phái sinh ngắn hạn.

Đồ thị kỹ thuật hợp đồng VN30F1M.

Dựa vào biến động từ RSI, có thể thấy dòng tiền bên Long đã quay trở lại trong phiên cuối tuần, thay vì để bên Short chiếm ưu thế như nhiều phiên trong nửa đầu tháng 11. Qua đó, một lần nữa kỳ vọng tăng trưởng giá sẽ quay trở lại với thị trường này.

Trong kịch bản tích cực, dòng tiền Long sớm của hợp đồng tháng 12/2022 (VN30F2212, còn gọi là VN30F1M), một hợp đồng ghi nhận kỷ lục về thanh khoản trong ngày hợp đồng VN30F2211 đáo hạn (17/11), sẽ kích hoạt được dòng tiền mua lên tham gia. Mục tiêu kỳ vọng là giá về lại vùng đỉnh cũ 1.040 điểm.

Nhưng nhìn theo vận động Basis, áp lực bán vẫn đang kéo dài, với kỳ vọng Basis sẽ tiếp tục vênh âm. Đây sẽ là trạng thái ủng hộ cho bên Short khi giá quay trở lại vào kênh giảm từ điểm chặn 930. Theo đó, kịch bản Short có thể cân nhắc khi giá thủng ngưỡng hỗ trợ quan trọng này.

Bài viết được cung cấp bởi Công ty Chứng khoán TP.HCM (HSC)