Chung tay gìn giữ màu xanh tại Vườn Quốc gia Tà Đùng

3 giờ trước Gốc

Những năm qua, các đơn vị, lực lượng chức năng cùng người dân địa phương đã đồng lòng góp sức bảo vệ, phát triển rừng tại Vườn Quốc gia (VQG) Tà Đùng, tỉnh Lâm Đồng.

Hồ Tà Đùng với cảnh sắc tuyệt trần được ví như "Vịnh Hạ Long trên cao nguyên"

Quyết tâm bảo vệ rừng

Nằm ở điểm giao thoa giữa Nam Tây Nguyên và Đông Nam bộ, VQG Tà Đùng được đánh giá là một trong những khu bảo tồn thiên nhiên giàu giá trị sinh học bậc nhất cả nước. Trên diện tích khoảng 21.000 ha, với 85% vùng lõi được che phủ, nơi đây là “ngôi nhà xanh” của hàng trăm loài động, thực vật quý hiếm.

Theo thống kê, Tà Đùng có hơn 1.400 loài thực vật bậc cao, trong đó 89 loài có nguy cơ tuyệt chủng, 69 loài ghi trong Sách đỏ Việt Nam. Về động vật, khu rừng sở hữu trên 570 loài thuộc 38 bộ, 124 họ, trong đó 37 loài thuộc diện quý hiếm cần bảo vệ.

Công tác bảo vệ rừng tại VQG Tà Đùng gặp nhiều khó khăn do địa hình phức tạp

Tuy nhiên, công tác quản lý bảo vệ rừng (QLBVR) ở Tà Đùng vẫn còn nhiều khó khăn. Lực lượng kiểm lâm mỏng, đời sống cán bộ giữ rừng còn vất vả, điều kiện làm việc thiếu thốn. Địa hình đồi núi chia cắt cũng khiến việc tuần tra, kiểm soát gặp nhiều trở ngại. Có trạm QLBVR cách trụ sở hơn 100 km, lực lượng phải đi xe máy cả ngày mới tới nơi.

Để khắc phục, Ban Quản lý VQG xác định cộng đồng vùng đệm là nhân tố then chốt. Nhiều năm nay, 148 hộ đồng bào dân tộc thiểu số được nhận khoán bảo vệ hơn 3.000 ha rừng. Chỉ tính riêng 9 tháng đầu năm 2025, đã có 1.254 cuộc tuần tra với 4.509 lượt người tham gia và 80 đợt truy quét dài ngày.

Lực lượng bảo vệ rừng và người dân nhận khoán giữ rừng thường xuyên tổ chức các đợt tuần tra dài ngày

Song song đó, công nghệ được đưa vào quản lý. Phần mềm SMART trên điện thoại giúp cán bộ ghi nhận tọa độ GPS, hình ảnh hiện trường, dấu hiệu vi phạm và lộ trình tuần tra, tạo ra chuỗi dữ liệu minh bạch, kiểm chứng được bất kỳ lúc nào.

Flycam cũng trở thành “cánh tay nối dài” trong giám sát. Chỉ với vài phút bay, thiết bị này cung cấp hình ảnh toàn cảnh những khu vực mất cả ngày đường mới tiếp cận, giúp phát hiện kịp thời tình trạng phá rừng, mở đường trái phép hay lấn chiếm đất. Dữ liệu từ flycam vừa là bằng chứng xử lý vi phạm, vừa hỗ trợ kiểm kê thảm thực vật hàng năm.

VQG Tà Đùng sử dụng flycam hỗ trợ công tác tuần tra, bảo vệ rừng

Ông Khương Thanh Long, Giám đốc Ban Quản lý VQG Tà Đùng cho biết: Chúng tôi đang hướng tới ứng dụng thêm ảnh vệ tinh độ phân giải cao, hệ thống cảnh báo cháy sớm và trí tuệ nhân tạo trong phân tích dữ liệu. Với sự hỗ trợ của công nghệ và sự đồng lòng của người dân, màu xanh Tà Đùng sẽ được giữ vững.

Nhờ đồng bộ nhiều giải pháp, vi phạm lâm luật tại Tà Đùng giảm sâu. Trong 9 tháng đầu năm 2025, toàn VQG Tà Đùng chỉ phát hiện 1 vụ vi phạm.

Tập trung “vá” rừng

Không chỉ dừng ở việc bảo vệ, Tà Đùng còn kiên trì “vá” rừng, từng bước phủ xanh những diện tích nghèo kiệt. Từ năm 2014 đến nay, gần 620 ha rừng với hơn 1 triệu cây đã được trồng mới.

VQG Tà Đùng tập trung "vá" những vạt rừng bị phá hoặc còn trống

Riêng năm 2024, hưởng ứng Đề án “Trồng một tỷ cây xanh giai đoạn 2021-2025”, Ban Quản lý rừng phối hợp người dân trồng 16.500 cây phân tán tại những khu vực trồng làm giàu rừng, dọc Quốc lộ 28, quanh trụ sở quản lý và tại các công trình công cộng, trường học ở vùng đệm. Dự kiến đến tháng 8/2025, thêm 15.000 cây mới sẽ được đưa vào đất rừng.

Cùng với đó, nhiều chương trình tuyên truyền, giáo dục môi trường được triển khai. Câu lạc bộ Xanh tại các trường trung học cơ sở vùng đệm giúp học sinh hình thành ý thức bảo vệ rừng từ sớm. Các buổi họp dân kết hợp tập huấn nâng cao kiến thức lâm nghiệp cho bà con, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số sống gần rừng.

Chương trình bảo vệ, phát triển rừng tại VQG Tà Đùng nhận được sự quan tâm của người dân và chính quyền địa phương cùng nhiều đơn vị

Hoạt động trồng cây tại Tà Đùng đã thu hút sự đồng hành của nhiều tổ chức, doanh nghiệp. Năm 2023, Công ty TNHH Xã hội JOY FOUNDATION tiến hành khảo sát và quyết định gắn bó lâu dài với địa phương. Đại diện doanh nghiệp cho rằng, việc bảo vệ rừng ở Tà Đùng không chỉ góp phần gìn giữ môi trường mà còn mở ra tiềm năng phát triển du lịch sinh thái và kinh tế địa phương.

Trong khi đó, InterLOG (một doanh nghiệp logistics) đã phát động chương trình chạy bộ, đi bộ lan tỏa tinh thần sống xanh. Với tổng quãng đường gần 25.000 km được quy đổi, đơn vị đã đóng góp 3.000 cây xanh, những mầm cây đầu tiên đã bén rễ tại Tà Đùng.

Các chương trình trồng cây xanh tại VQG Tà Đùng có sự chung tay của nhiều đơn vị, địa phương và người dân

Theo Giám đốc Ban Quản lý VQG Khương Thanh Long, màu xanh hôm nay không chỉ là giá trị đa dạng sinh học quý báu thiên nhiên ban tặng, mà còn là kết quả của sự kiên trì đồng hành giữa cơ quan quản lý, cộng đồng và các tổ chức xã hội.

Những năm qua, nhờ sự quan tâm của chính quyền, sự tham gia của người dân và sự đồng hành của doanh nghiệp, chúng tôi từng bước khôi phục những diện tích rừng nghèo kiệt, nâng độ che phủ và tạo dựng hệ sinh thái bền vững. Quyết tâm của chúng tôi là duy trì phong trào này lâu dài, lan tỏa tinh thần bảo vệ mái nhà chung Tà Đùng.

Giám đốc Ban Quản lý VQG Khương Thanh Long chia sẻ