Chương trình giáo dục phổ thông mới: Nhiều đầu sách không cần thiết, tăng giá, lãng phí (!)

Không thể phủ nhận, chương trình giáo dục phổ thông mới được xây dựng theo mô hình phát triển năng lực và thông qua những kiến thức cơ bản, thiết thực, hiện đại, cùng các phương pháp tích cực hóa hoạt động, người học sẽ hình thành, phát triển những phẩm chất, năng lực mà gia đình, nhà trường và xã hội kỳ vọng.

Tuy nhiên, khi áp dụng chương trình giáo dục phổ thông mới và đưa các đầu sách mới vào chương trình giảng dạy với cấp Tiểu học, đặc biệt là lớp 1, không ít ý kiến đã cho rằng là không cần thiết, vô lý và lãng phí.

Chị Nguyễn Quỳnh An (ở quận Nam Từ Liêm) có 2 con bắt đầu bước vào năm đầu tiên của cấp Tiểu học (lớp 1), Trung học cơ sở (lớp 6).

Cận cảnh sách giáo khoa thể chất lớp 1 nhận được không ít ý kiến trái chiều của phụ huynh có con bắt đầu bước vào Tiểu học.

Chị An cho biết, năm nay, sách giáo khoa đồng loạt "nhỉnh" giá. Thậm chí, nhiều đầu sách có trong chương trình học mới của học sinh lớp 1 như giáo dục thể chất, hoạt động trải nghiệm… là khá vô lý, không cần thiết và gây lãng phí.

"Tôi cho rằng, việc mua sách giáo dục thể chất đối với lớp 1 là chưa thực sự cần thiết. Bởi khi chương trình giáo dục phổ thông mới hướng đến hoạt động phát triển thể chất, năng lực thì ngay trên lớp, các con sẽ được tiếp cận với những kiến thức phù hợp để hướng đến sự phát triển năng lực", chị An cho hay.

Chị An cho biết: "Nguyên năm vừa qua, con trai tôi gần như không dùng tới đầu sách giáo dục thể chất và hoạt động trải nghiệm. Thứ nhất là do các con học online. Thứ hai là các con đang trong giai đoạn học chữ, chưa biết đọc thì sao dùng được đến sách. Đó là chưa kể, thể dục là phải thực hành chứ không phải chỉ lý thuyết suông trên giấy".

Chị An thẳng thắn: "Trong khi áp dụng chương trình giáo dục mới và liên tục cải tiến khiến giá sách tăng đã là một bất hợp lý thì việc bắt buộc mua những đầu sách chưa thực sự cần thiết đối với học sinh lớp 1 sẽ vô hình chung, gây khó khăn cho những gia đình có hoàn cảnh khó khăn như chúng tôi".

Anh Hà Văn Mạnh (ở Cầu Giấy, Hà Nội) cũng cùng quan điểm trên.

Anh Mạnh cho rằng: "Ở giai đoạn bắt đầu vào lớp 1, các con nên tập trung học chữ, học cách viết chữ, đánh vần chữ. Với các hoạt động thể chất, phát triển năng lực thì cần có giáo viên hướng dẫn, kèm cặp. Trước đây, thế hệ chúng tôi chỉ có 1 bộ sách được truyền, dạy từ thế hệ này qua thế hệ khác mà vẫn đảm bảo kiến thức và tiết kiệm. Bây giờ, các con phải mua nhiều sách, trong khi với các con học lớp 1, các con không thể học hết. Nếu cứ bắt bố mẹ trả tiền để mua những quyển sách chưa thực sự phù hợp với các con thì đây chẳng khác gì là hiện tượng "móc túi" xã hội".

Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong, nếu dựa vào giáo dục mà kinh doanh, kiếm tiền thì không thể chấp nhận được.

Trước một số ý kiến nêu trên, chia sẻ với phóng viên Gia đình & Xã hội, một giáo viên Tiểu học (sinh sống và làm việc tại quận Hà Đông – xin được giấu tên) cho rằng, chương trình giáo dục phổ thông mới có 6 đầu sách, bao gồm: sách kết nối tri thức, sách cánh diều… Các địa phương sẽ chủ động áp dụng một trong 6 đầu sách vào giảng dạy trên địa bàn. Đơn cử như quận Hà Đông đang áp dụng đầu sách kết nối tri thức vào giảng dạy.

"Về cơ bản, nội dung quan trọng, cần thiết đều tương tự nhau và bắt buộc phải có, như sách Toán, tiếng Việt, Đạo đức… Đây là những quyển sách học cơ bản và bắt buộc phải có. Với những sách khác như giáo dục thể chất, phụ huynh có thể mua hoặc không và có thể mua thông qua trường hoặc tự mua ở bên ngoài nhà trường. Song, việc bắt buộc phải có sách này cũng tùy từng trường", người này cho hay.

Ở góc độ giáo dục, đào tạo, chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong cho rằng, đào tạo là quốc sách hàng đầu nên cần điều chỉnh theo hướng coi sản phẩm giáo dục giống như món ăn thiết yếu hàng ngày. Trong đó, trẻ em là đối tượng cần được quan tâm đặc biệt.

Song, để đảm bảo chất lượng ở mỗi quyển sách giáo khoa, số lượng sách ở mỗi cấp học, Hội đồng sách giáo khoa Nhà nước phải tổ chức thẩm định.

Ở góc độ kinh tế, ông Nguyễn Minh Phong cho rằng, nếu dựa vào giáo dục mà kinh doanh, kiếm tiền thì không thể chấp nhận được. Bộ Giáo dục và Đào tạo cần phải có trách nhiệm trong vấn đề này! Còn việc in ấn thì nguyên tắc trong đấu thầu là đơn vị nào đấu thầu được giá rẻ thì trúng thầu, thực hiện.

Ông Phong cho rằng, quan trọng vẫn là nội dung, chất lượng ở mỗi quyển sách. Song, cần hạn chế tối đa đầu sách tránh gây áp lực cho các em học sinh. Đặc biệt, trong bối cảnh người dân đang nghèo, khó khăn sau đại dịch, nếu có hiện tượng không lành mạnh trong giáo dục chắc chắn sẽ không nhận được sự đồng thuận của xã hội.

Theo đó, vị chuyên gia này kiến nghị, sách giáo khoa là mặt hàng có tính chất đặc thù, ảnh hưởng phạm vi rộng đến từng gia đình nên quản lý Nhà nước về giá sách giáo khoa là điều cần thiết. Theo đó, cần sớm có cơ chế quản lý về sách giáo khoa nói chung, giá sách giáo khoa nói riêng sao cho phù hợp, cân bằng lợi ích của người tiêu dùng cũng như nhà xuất bản, tránh gây tăng giá đột biến.

Bảo Loan