Chuyển biến tích cực trong chống khai thác IUU

Hải Phòng: Kiểm tra 100% phương tiện xuất, nhập bến

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) Hải Phòng, tính đến 18/8/2025, TP có 821 tàu cá từ 6m trở lên đã được đăng ký trên hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VnFishbase). TP đã hoàn thành cập nhật thông tin chi tiết từng tàu cá (chủ tàu, căn cước công dân, địa chỉ, số điện thoại…) trên cơ sở dữ liệu VnFishbase và hệ thống giám sát hành trình (VMS) gắn với cơ sở dữ liệu dân cư (VNeID). 100% tàu cá đã được đánh dấu, kẻ biển theo quy định. Toàn bộ tàu cá từ 15m trở lên đều đã lắp đặt thiết bị VMS theo quy định. Địa phương cũng đã chấm dứt tình trạng tàu cá “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không giấy phép khai thác).

Trong 821 tàu cá trên, TP đã cấp giấy phép khai thác thủy sản (KTTS) cho 765 tàu (đạt tỷ lệ 93,2%). Hiện còn 66 tàu cá không đủ điều kiện hoạt động KTTS.

Phát huy vai trò nòng cốt trong chống khai thác IUU, thời gian qua, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) TP đã tích cực triển khai các giải pháp, thành lập tổ tuyên truyền, giáo dục pháp luật nhằm nâng cao nhận thức cho ngư dân trong việc tuân thủ quy định khai thác, không xâm phạm vùng biển nước ngoài. Thành lập tổ quản lý, vận hành, hướng dẫn, hỗ trợ kỹ thuật cho các đơn vị sử dụng phần mềm quản lý, kiểm soát tàu cá. Chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan, đơn vị triển khai hệ thống “Tin nhắn thương hiệu”, “Nhắn tin truyền thông” cho thuyền trưởng và chủ phương tiện với nội dung chống khai thác IUU.

Các đồn, trạm biên phòng được tăng cường lực lượng, siết chặt công tác kiểm soát phương tiện tại cảng cá, bến cá và cửa sông. BĐBP kiểm tra 100% phương tiện xuất, nhập bến; kiên quyết không cho tàu ra khơi khi chưa đủ thủ tục, giấy tờ, không có thiết bị VMS hoạt động hoặc sử dụng lao động trái phép. Các chủ phương tiện được yêu cầu duy trì kết nối VMS liên tục 24/24h từ khi xuất bến đến khi cập cảng.

Quá trình thực hiện nhiệm vụ trên biển, BĐBP đã lập biên bản cảnh cáo, phóng thích 10 tàu cá với 41 ngư dân có hành vi vi phạm (kèm quay phim, chụp ảnh làm chứng cứ); tổ chức xua đuổi 24 tàu nước ngoài xâm phạm vùng biển Việt Nam; tuyên truyền cho 317 lao động trên 55 phương tiện, yêu cầu các phương tiện ký cam kết không vi phạm IUU; kiểm tra, xử lý 22 tàu cá vi phạm, tịch thu và tiêu hủy 10 bộ kích điện.

Từ 1/1 - 11/8/2025, BĐBP đã xử phạt 50 vụ/50 phương tiện với tổng số tiền 438 triệu đồng; tham mưu UBND cấp huyện xử phạt 5 vụ, tổng tiền phạt hơn 116 triệu đồng, tước quyền sử dụng văn bằng, chứng chỉ thuyền trưởng từ 4 - 5 tháng với 3 trường hợp.

Để chuẩn bị cho đợt thanh tra lần thứ 5 của EC, Ban Chỉ huy BĐBP TP cho biết sẽ tiếp tục chỉ đạo tăng cường tuần tra, kiểm tra tại các khu neo đậu, cảng cá, kiên quyết không để tàu cá không đủ điều kiện ra khơi. Đồng thời, triển khai đồng bộ các biện pháp phối hợp lực lượng chức năng nhằm tuyên truyền, kiểm soát, xử lý nghiêm các tàu có nguy cơ cao vi phạm vùng biển nước ngoài. Mục tiêu là góp phần cùng cả nước tháo gỡ “thẻ vàng” cho ngành thủy sản Việt Nam.

Gia Lai: Kiên quyết giải bản tàu không đủ điều kiện KTTS

Tại Gia Lai, Ban Chỉ đạo thực hiện chống IUU, chính sách phát triển thủy sản và phát triển kinh tế biển tỉnh Gia Lai vừa tổ chức cuộc họp thúc đẩy các giải pháp chống khai thác IUU.

Công tác tuyên truyền được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, nền tảng quan trọng để thay đổi nhận thức, hành vi của ngư dân. (Ảnh trong bài: T.Linh)

Theo Sở NN&MT tỉnh, tính đến ngày 25/8, toàn bộ 5.827 tàu cá có chiều dài từ 6m trở lên đã được đăng ký và cập nhật đầy đủ lên hệ thống cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase); 100% tàu cá đã được rà soát, cập nhật dữ liệu thông tin; 986 tàu cá “3 không” đã hoàn thành việc đăng ký theo hướng dẫn của Bộ NN&MT, chỉ còn 9 tàu chưa đăng ký do không bảo đảm điều kiện đăng kiểm.

Công tác theo dõi, kiểm soát, ngăn chặn tàu cá vi phạm tiếp tục được tăng cường. Để quản lý, khai thác và sử dụng thông tin từ hệ thống giám sát hành trình, tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo; thực hiện phân quyền sử dụng hệ thống giám sát tàu cá để theo dõi, giám sát và phối hợp xử lý vi phạm theo quy định; chỉ đạo phân công trực trạm bờ thông tin liên lạc 24/24h để tiếp nhận, theo dõi, phát hiện và xử lý kịp thời các trường hợp tàu cá vượt ranh giới cho phép, không duy trì hoạt động hoặc cố tình vô hiệu hóa thiết bị VMS trong quá trình hoạt động trên biển.

Công tác truy xuất nguồn gốc KTTS được thực hiện nghiêm túc, đúng quy trình; không có lô hàng nào được chứng nhận bị trả về. Các lực lượng chức năng tăng cường tuần tra, kiểm soát và xử lý nghiêm với các tàu cá vi phạm, KTTS bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, tàu cá vi phạm mất kết nối VMS, vượt ranh giới cho phép khai thác trên biển.

Phát biểu kết luận cuộc họp, Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn yêu cầu các cơ quan, đơn vị liên quan xử lý dứt điểm những tồn tại, hạn chế trong công tác chống IUU, hoàn thành chậm nhất vào ngày 15/9. Để chuẩn bị tốt cho Đoàn Thanh tra EC lần thứ 5, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các cơ quan liên quan tập trung quản lý chặt chẽ đội tàu cá. Với 31 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên chưa lắp đặt hoặc sang tên thiết bị VMS, đến ngày 15/9 phải hoàn thành việc phân loại, vận động lắp đặt, sang tên theo đúng quy định.

Với những trường hợp trang thiết bị không bảo đảm, cố tình trốn tránh, chây ì, Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo lực lượng BĐBP kiên quyết thu giữ, niêm phong tại chỗ, thậm chí kéo lên bờ, tháo gỡ ngư cụ và có biện pháp xử lý nghiêm khắc; bảo đảm 100% tàu cá trên 15m phải lắp đặt và duy trì kết nối VMS.

Với 466 tàu cá hiện không đủ điều kiện tham gia KTTS, đến ngày 10/9, Sở NN&MT phải phối hợp với chính quyền các địa phương thống kê chi tiết, tuyên truyền, vận động chủ tàu đăng ký theo quy định. Trường hợp không đủ điều kiện, cần tuyên truyền, hỗ trợ chính sách để giải bản; kiên quyết tháo dỡ, loại bỏ những tàu không chấp hành và giao BĐBP quản lý nghiêm ngặt.

Chủ động tuyên truyền, phát hiện sớm vi phạm

Tại Hải Phòng, khu vực Đồn Biên phòng Tràng Cát hiện có 371 phương tiện tàu cá với 1.886 lao động tham gia hoạt động khai thác và dịch vụ hậu cần nghề cá. Trước yêu cầu chống khai thác IUU, Đồn đã chủ động triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó công tác tuyên truyền được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, là nền tảng quan trọng để thay đổi nhận thức, hành vi của ngư dân.

Đồn trưởng, Trung tá Đinh Văn Trình cho biết, 6 tháng đầu năm 2025, đơn vị đã tổ chức tuyên truyền, vận động 748 lượt chủ tàu, thuyền trưởng ký cam kết chấp hành nghiêm các quy định về KTTS và chống khai thác IUU. Đồn thường xuyên nhắc nhở các chủ tàu cá có phương tiện hết hạn giấy phép KTTS, đăng kiểm, chứng nhận an toàn thực phẩm chủ động liên hệ Chi cục Thủy sản, Chăn nuôi và Thú y để thực hiện gia hạn. Trường hợp các tàu thuộc diện mất kết nối hoặc có dấu hiệu vi phạm vùng biển nước ngoài cũng được thông báo để chủ phương tiện đưa tàu về địa phương xác minh, xử lý.

Thùy Linh – Phi Hổ