Chuyện đám mây xanh

Điện toán đám mây. Ảnh minh họa

Lớn lên đi học mới biết, nghệ thuật ca dao cũng như thơ, có các thể phú, tỷ, hứng. Bài ca dao trên thuộc thể hứng, cũng như bài: “Trèo lên cây bưởi hái hoa/ Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân/ Nụ tầm xuân nở ra xanh biếc,…” là cách nói mượn thiên nhiên làm cái cớ gây chú ý, còn cái chính là để bộc lộ cảm xúc con tim: “Em có chồng anh tiếc lắm thay”. Bài “Trên trời có đám mây xanh…” cũng vậy, chàng trai mượn thiên nhiên làm cớ dẫn dắt để thổ lộ ý chính nỗi của lòng: “Ước gì anh lấy được nàng…”, còn khỏi phải thắc mắc làm gì khi trên trời không có loại mây xanh. Cảm nhận “mây” ấy đã lùi vào trong quá vãng gần như quên mất, không ngờ vừa rồi đứa cháu học lớp 3 hỏi: Ông ơi, điện toán đám mây xanh là gì? Một câu hỏi về nội dung khá phức tạp, trả lời cho cậu học trò lớp 3 của tôi hiểu cũng không đơn giản. Ông mới lôi chuyện “đám mây xanh trên trời” để nói. Nó ngồi im lặng nhưng tỏ ra không đồng tình vì không đáp ứng nội dung câu hỏi nó đặt ra. Ông tiếp: Còn mây xanh trong “điện toán đám mây xanh” của công nghệ thông tin bây giờ là khác.

“Điện toán” tiếng Anh là computing, là lĩnh vực về các hoạt động rộng lớn, liên quan đến việc sử dụng máy tính để xử lý thông tin, như cái máy tính của cháu đang dùng, là quá trình thực hiện các thuật toán để giải quyết những phép tính đơn giản nhất đến những vấn đề phức tạp nhất như: phân tích các khối dữ liệu lớn, cả trí tuệ nhân tạo. Còn kỹ thuật số “điện toán đám mây xanh” (green cloud computing) là tập trung thiết kế, xây dựng và quản lý các hệ thống điện toán đám mây, mục tiêu làm giảm thiểu khí thải carbon và những tác động độc hại khác đến môi trường sống.

Đám mây trong “điện toán đám mây” không phải là mây trên trời, mà là một biểu tượng ẩn dụ để chỉ mạng lưới internet và các máy chủ từ xa. Từ khởi thủy khi vẽ sơ đồ mạng máy tính, các kỹ sư thường dùng hình đám mây để biểu tượng cho một mạng lưới điện tử phức tạp, không nhận rõ được chi tiết bên trong, giúp đơn giản hóa sơ đồ, vì người dùng không cần biết cách thức hoạt động của mạng lưới đó, mà chỉ cần biết rằng, ở đó nó kết nối các thiết bị máy tính với nhau. Khi mạng internet phát triển cao, mô hình đám mây vẫn được giữ lại. Có thể tóm tắt, “đám mây” có ý nghĩa nhằm chỉ sự ẩn giấu mạng lưới viễn thông kỹ thuật số được sử dụng để kết nối các máy tính lại với nhau thông qua thiết bị nối kết mạng và phương tiện truyền thông, người dùng không cần biết máy chủ của họ đặt ở đâu, hay cách thức dữ liệu được truyền đi như thế nào. Mọi thứ được tự động xử lý “trên đám mây” một cách vô hình. Nó rất linh hoạt, bởi người ta có thể truy cập dữ liệu và ứng dụng từ bất kỳ thiết bị nào, ở bất cứ đâu, miễn là có kết nối internet.

Còn thuật ngữ “đám mây xanh” (xanh ở đây là màu xanh lá cây - green cloud), sắc màu mang biểu tượng ẩn dụ. Lấy màu xanh để chỉ sức sống, sự tươi mát, trong lành, như ý nghĩa và tác dụng của màu xanh lá cây. Màu xanh của lá cây hấp thụ carbon dioxide (CO2) để làm sạch môi trường, thông qua một quá trình sinh học quan trọng gọi là quang hợp. Cây xanh sử dụng năng lượng ánh sáng mặt trời để chuyển hóa các chất vô cơ thành chất hữu cơ, đồng thời, hấp thụ CO2 và giải phóng khí oxy (O2). Ở trường học có câu khẩu hiệu “Xây dựng trường học xanh, sạch, đẹp, an toàn” - xanh ở đây nhằm làm cho không khí trong lành, không ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Nghĩa biểu tượng “đám mây xanh” là vậy.

Góc nhìn giáo dục: Võ Nguyên .