Chuyển đổi số sẽ đóng góp từ 1-2% vào tăng trưởng kinh tế của tỉnh Đồng Nai

Các đại biểu tham dự Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 tương tác với mô hình robot thực hiện các chức năng như con người.

Để hiểu rõ hơn về lĩnh vực này, phóng viên Báo Nhân Dân có buổi phỏng vấn Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đồng Nai Phạm Văn Trinh.

Phóng viên: Đồng chí cho biết những thành quả bước đầu trong xây dựng chính quyền điện tử, kinh tế số của Đồng Nai trong thời gian qua?

Đồng chí Phạm Văn Trinh: Trước cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư diễn ra nhanh, sâu sắc, toàn diện tỉnh Đồng Nai đã ban hành nghị quyết chuyên đề về chuyển đổi số, gắn kết với cải cách hành chính và xây dựng chính quyền điện tử.

Trong đó, chủ động xây dựng và đang triển khai Khu Công nghệ thông tin tập trung Long Thành và xác định là hạt nhân thúc đẩy công nghiệp công nghệ số, thu hút doanh nghiệp công nghệ cao trong các lĩnh vực ưu tiên như chip, vi mạch bán dẫn, trung tâm dữ liệu, HPC, AI, Big data.

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đồng Nai Phạm Văn Trinh.

Trong công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, việc ứng dụng công nghệ thông tin, phần mềm sổ tay đảng viên điện tử, đổi mới các hình thức tổ chức sinh hoạt được quan tâm đẩy mạnh, qua đó nâng cao bản lĩnh chính trị, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng.

Song song với đó, công tác cải cách hành chính đạt nhiều kết quả tích cực, ngày càng phục vụ tốt hơn nhu cầu của nhân dân và doanh nghiệp. Qua đó, góp phần thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng suất, hiệu quả và năng lực cạnh tranh của tỉnh. Các dự án về chính quyền số trong các lĩnh vực an ninh trật tự, y tế, giáo dục đã được triển khai hiệu quả.

Nhờ những quyết sách kịp thời, đến nay hạ tầng viễn thông tỉnh Đồng Nai được đầu tư hiện đại, đồng bộ; mạng 4G/5G đã phủ 100% khu vực trung tâm.

Đáng chú ý, 50 trạm thu, phát sóng di động khu vực biên giới đã được xây dựng và lắp đặt, bảo đảm phủ sóng 96% các Đồn Biên phòng và 85% khu vực có dân dọc tuyến biên giới. Trung tâm điều hành thông minh cấp tỉnh và cơ sở được hoàn thiện.

Nhân viên kỹ thuật bảo dưỡng định kỳ trạm phát sóng BTS trên tuyến biên giới tỉnh Đồng Nai.

Tỉnh đã hoàn thành mục tiêu xây dựng chính quyền điện tử, từng bước phát triển kinh tế số, xã hội số, hình thành chính quyền số; hệ thống hội nghị truyền hình trực tuyến từ tỉnh đến xã được đầu tư đồng bộ, đảm bảo an toàn thông tin theo quy định.

Trên 90% cán bộ trong các sở, ban, ngành và ủy ban nhân dân các cấp đã được đào tạo về kỹ năng công nghệ và chuyển đổi số. Bộ chỉ số phục vụ người dân, doanh nghiệp trong thực hiện trung tâm hành chính, cung cấp dịch vụ công nằm trong nhóm 10 tỉnh, thành phố dẫn đầu cả nước, và xếp hạng mức độ chuyển đổi số nằm trong nhóm 14 tỉnh, thành phố.

Đồng Nai trang bị phòng học tin học cho các trường học trên tuyến biên giới.

Tỉnh cũng đã đạt được một số giải thưởng về chuyển đổi số như: Thành phố điều hành, quản lý thông minh; Cơ quan nhà nước chuyển đổi số xuất sắc; Giải thưởng ASOCIO 2024 dành cho hạng mục chính quyền số xuất sắc. Chỉ sau sáu tháng triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị, 81,4% nhiệm vụ trọng tâm đã được hoàn thành hoặc triển khai hiệu quả, và công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức đạt 100%.

Hạ tầng viễn thông cố định băng thông rộng cáp quang đã phủ đến 100% các ấp, tổ dân phố. Toàn tỉnh có khoảng 3.600 trạm thu phát sóng thông tin di động 3G/4G/5G, phủ sóng đến 100% khu dân cư, thôn/khu phố. 100% cán bộ, công chức có máy tính sử dụng, kết nối internet cáp quang băng rộng và mạng truyền số liệu chuyên dùng.

Về chính quyền số, toàn tỉnh đã có 187.346 chữ ký số công cộng của người dân và 10.279 chứng thư số do Ban Cơ yếu Chính phủ cấp. 100% thủ tục hành chính đã được công bố, công khai trên Cổng Dịch vụ công quốc gia và Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của tỉnh.

Trung tâm điều hành thông minh giúp lãnh đạo tỉnh nắm bắt và giải quyết kịp thời các điểm nghẽn trong điều hành phát triển kinh tế-xã hội.

Đáng chú ý, 93% thủ tục hành chính được thực hiện không phụ thuộc địa giới hành chính trong phạm vi tỉnh và 91% hồ sơ thủ tục hành chính được xử lý trực tuyến. 100% doanh nghiệp sử dụng hóa đơn điện tử và kê khai thuế điện tử đạt 99%, với thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ đến từng hộ gia đình, cá nhân thông qua nhiều hình thức. Xã hội số cũng có những bước tiến đáng kể với 3.970.176 người dân có hồ sơ sức khỏe điện tử và 100% các cơ sở giáo dục phổ thông triển khai phần mềm dạy học trực tuyến.

Tỉnh đã thành lập 1.956 tổ công nghệ số cộng đồng với 12.906 thành viên, và hơn 14.156 người đã được đào tạo chuyển đổi số thông qua các khóa học trên nền tảng học trực tuyến mở đại trà.

Các thành viên tổ công nghệ số cộng đồng của tỉnh Đồng Nai hỗ trợ nhân dân trong giải quyết thủ tục hành chính.

Phóng viên: Chuyển đổi số, ứng dụng số trong xây dựng chính quyền số và kinh tế số là xu hướng tất yếu, song thực tế triển khai tỉnh đang gặp những khó khăn gì thưa đồng chí?

Đồng chí Phạm Văn Trinh: Bên cạnh những kết quả tích cực, Đồng Nai vẫn còn những hạn chế, yếu kém và đối mặt với nhiều khó khăn trong quá trình triển khai ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số, đó là: tăng trưởng kinh tế chưa thực sự bền vững, cơ cấu kinh tế chuyển dịch còn chậm, giá trị gia tăng chưa cao, chưa tương xứng với tiềm năng, tỷ trọng kinh tế số mới chỉ ở mức 10% GRDP.

Chất lượng giáo dục-đào tạo chưa cao, thiếu nhân lực chất lượng cao ở các lĩnh vực mũi nhọn. Ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số chưa đạt yêu cầu, chưa trở thành động lực phát triển và còn thiếu ngành công nghiệp nền tảng, công nghệ cốt lõi.

Tội phạm trên không gian mạng và tội phạm trong thanh, thiếu niên còn tiềm ẩn phức tạp. Những hạn chế liên quan đến chuyển đổi số, gồm: tỷ lệ các dịch vụ công trực tuyến phát sinh hồ sơ và tỷ lệ hồ sơ trực tuyến của tỉnh còn thấp, đặc biệt ở cấp xã.

Nguyên nhân chủ yếu là do đa số người dân chưa có thói quen, gặp khó khăn trong việc sử dụng máy tính hoặc điện thoại thông minh để thực hiện dịch vụ công trực tuyến. Tỉnh cũng chưa hình thành được nền tảng số tổng thể phục vụ chỉ đạo điều hành và nền tảng công dân số dùng chung trên địa bàn toàn tỉnh.

Nhân viên VNPT chi nhánh Bình Phước khắc phục sự cố đường truyền.

Bên cạnh đó, hạ tầng công nghệ thông tin chưa đồng bộ. Nhân lực về công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong các cơ quan nhà nước rất mỏng, hầu hết các sở, ban, ngành, ủy ban nhân dân cấp xã chỉ bố trí một công chức chuyên trách về công nghệ thông tin nhưng phải kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ khác.

Tỉnh cũng thiếu nhân lực chất lượng cao, chuyên gia, đặc biệt là cho ngành công nghệ thông tin để quản lý các hệ thống thông tin quy mô lớn. Việc xây dựng cơ sở dữ liệu ngành, lĩnh vực chưa được triển khai quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả, thiếu kết nối, chưa thể dùng để thu thập, phân tích hỗ trợ ra quyết định.

Kỹ năng cơ bản và nâng cao về bảo đảm an toàn thông tin của đội ngũ cán bộ chuyên trách chuyển đổi số, cán bộ công chức, doanh nghiệp và người dân còn yếu và thiếu và chưa có chuyên gia giỏi, được đào tạo chuyên ngành an toàn thông tin làm việc trong các cơ quan Nhà nước của tỉnh.

Nguyên nhân của những hạn chế nêu trên là: cơ chế, chính sách chung còn nhiều nút thắt, gây khó khăn cho việc triển khai các dự án; liên kết nội vùng, liên kết vùng chưa phát huy hiệu quả; ngân sách nhà nước có lúc chưa đáp ứng với yêu cầu phát triển; thể chế về công nghệ thông tin chưa theo kịp sự phát triển của công nghệ, trong đó có nhiều công nghệ mới như AI, Blockchain chưa có văn bản hướng dẫn.

Một số nguyên nhân khác như: Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát của một số cấp ủy đảng, chính quyền còn chậm, chưa thường xuyên; nhận thức, quyết tâm chính trị về chuyển đổi số của các cấp ủy đảng, chính quyền và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, doanh nghiệp và người dân chưa theo kịp với yêu cầu thực tiễn; năng lực quản lý, điều hành, khả năng phân tích, dự báo tình hình có lúc, có việc chưa đáp ứng yêu cầu.

Đồng Nai đẩy mạnh trồng cây xanh.

Phóng viên: Trong nhiệm kỳ mới, tỉnh Đồng Nai đặt ra mục tiêu phát triển xanh, giàu mạnh, văn minh, hiện đại và phấn đấu đến năm 2030, đạt các tiêu chuẩn cơ bản của thành phố trực thuộc Trung ương. Vậy, đồng chí cho biết, trong lĩnh vực chuyển đổi số, công nghệ thông tin tỉnh đề ra những mục tiêu gì và đâu là các giải pháp để đạt được mục tiêu đề ra?

Đồng chí Phạm Văn Trinh: Mục tiêu tổng quát là: xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện; phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức; đi đầu trong phát triển kinh tế hàng không, công nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp công nghệ cao, trung tâm logistics, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Xây dựng Đồng Nai phát triển xanh, giàu mạnh, văn minh, hiện đại; phấn đấu đến năm 2030, đạt các tiêu chuẩn cơ bản của thành phố trực thuộc Trung ương.

Trong đó, mục tiêu tăng tỷ trọng đóng góp của chuyển đổi số vào tăng trưởng kinh tế địa phương, phấn đấu đạt khoảng 1-2%; xác định triển khai Khu Công nghệ thông tin tập trung tại Long Thành là một hạt nhân, là động lực để phát triển công nghiệp công nghệ số, từ đó thu hút các doanh nghiệp công nghệ cao, tạo ra các sản phẩm và dịch vụ số có giá trị lớn.

Một góc phường Bình Phước, tỉnh Đồng Nai.

Tỉnh Đồng Nai phấn đấu trở thành trung tâm công nghiệp công nghệ số và phát triển thành Trung tâm số của Việt Nam và của khu vực Đông Nam Á.

Các doanh nghiệp trong nước tự chủ về công nghệ và đóng vai trò thiết yếu, chiếm ít nhất 40% trong hệ sinh thái công nghiệp công nghệ số tỉnh. Thu hút ít nhất 5 doanh nghiệp/tổ chức khoa học, công nghệ, công nghệ số lớn đầu tư và hợp tác phát triển.

Để đạt được mục tiêu trên, Đồng Nai đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, trong đó phấn đấu nâng tỷ lệ sử dụng dịch vụ công trực tuyến của người dân và doanh nghiệp đạt từ 80% trở lên; tỷ lệ cung cấp dịch vụ công trực tuyến toàn trình trên tổng số thủ tục hành chính có đủ điều kiện đạt 100%; tỷ lệ số hóa hồ sơ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính đạt 100%...

Bên cạnh đó, tỉnh xây dựng kho dữ liệu tổng hợp, tích hợp tập trung; có khả năng sử dụng dữ liệu số và các công cụ phân tích thông minh để kịp thời đưa ra các quyết sách chính xác.

Tỉnh cũng đang tập trung tái cấu trúc, chuyển đổi hạ tầng công nghệ thông tin thành hạ tầng số thống nhất, ổn định, linh hoạt, ưu tiên áp dụng công nghệ điện toán đám mây. Triển khai hạ tầng IoT ở mức cơ bản.

Đồng Nai ưu tiên nguồn lực đào tạo nguồn nhân lực.

Tỉnh cũng triển khai các giải pháp để nâng tỷ lệ cán bộ có chuyên môn, kinh nghiệm về khoa học kỹ thuật trong đội ngũ lãnh đạo từng cơ quan, đơn vị nhà nước đạt trên 25%.

Đẩy mạnh nhóm giải pháp về nâng cao nhận thức và thể chế số, đồng thời đẩy mạnh phát triển hạ tầng số và dữ liệu số; phát triển nền tảng số và nhân lực số. Song song với đó, đẩy mạnh các giải pháp về chính quyền số, kinh tế số và xã hội số và nhóm giải pháp về đảm bảo an toàn, an ninh mạng và ứng phó với thách thức.

Vấn đề cuối cùng là cần ưu tiên nguồn lực cho các hoạt động chuyển đổi số, phát triển chính quyền số, đô thị thông minh.

Dự kiến tổng chi phí chuyển đổi số giai đoạn 2025-2030 là khoảng hơn 909 tỷ đồng: trong đó hạ tầng số chiếm 530 tỷ đồng và chính quyền số 217 tỷ đồng. Đồng thời, Trung ương sớm ban hành và hoàn thiện các văn bản pháp luật và hướng dẫn về các công nghệ mới như AI, Blockchain để tạo hành lang pháp lý vững chắc cho chuyển đổi số tại địa phương.

Bên cạnh đó, cần hỗ trợ nguồn lực từ các Chương trình mục tiêu quốc gia, đặc biệt là Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích Việt Nam, để xóa vùng lõm sóng và phổ cập cáp quang băng rộng đến các khu vực khó khăn; xây dựng các chính sách hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo tiếp cận các thiết bị thông minh và dịch vụ internet.

Hồ Bá Sơn