Chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo - nền tảng phát triển đột phá của y học hiện đại

Tọa đàm “Chuyển đổi số trong lĩnh vực y tế – Từ chính sách đến thực tiễn” do Báo Điện tử VTC News phối hợp Trung tâm Truyền thông Giáo dục Sức khỏe Trung ương (Bộ Y tế) tổ chức ngày 11/12 đã thu hút sự quan tâm lớn của giới chuyên môn.

TS Mai Thị Nữ, Trưởng phòng Quản lý Công nghệ thông tin y tế (Cục Khoa học công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế), cho rằng chuyển đổi số không đơn thuần là đầu tư thiết bị, phần mềm, mà là một cuộc “đại phẫu” vào tư duy, quy trình và mô hình vận hành của toàn ngành.

Theo bà, chiến lược hiện nay của Bộ Y tế tập trung vào ba trụ cột: xây dựng hệ thống dữ liệu y tế thống nhất, thúc đẩy liên thông từ Trung ương đến địa phương và tạo nền tảng pháp lý cho trí tuệ nhân tạo hoạt động minh bạch, an toàn.

TS Mai Thị Nữ, Trưởng phòng Quản lý Công nghệ thông tin y tế (Cục Khoa học công nghệ và Đào tạo, Bộ Y tế).

Ở góc độ triển khai thực tiễn, PGS.TS Vũ Văn Giáp, Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, nhấn mạnh chuyển đổi số tại bệnh viện tuyến cuối chịu áp lực rất lớn. Trước sự phát triển của xã hội, nền y học hiện đại cũng đứng trước nhiều cơ hội và thách thức. Từ việc chẩn đoán bệnh, quy trình điều trị, đến nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và cải thiện trải nghiệm của bệnh nhân đang là những đòi hỏi bức thiết với ngành.

Theo đó, chuyển đổi số, công nghệ, trí tuệ nhân tạo đã và đang phát huy những lợi thế của mình trong việc hỗ trợ quản lý bệnh viện, triển khai công việc của nhân viên y tế cũng như quá trình thăm khám, điều trị của người bệnh.

Tại tọa đàm, nhiều ví dụ cho thấy chuyển đổi số đang từng bước thay đổi diện mạo ngành Y tế. Bệnh án điện tử giúp rút ngắn thời gian chờ của bệnh nhân; nền tảng khám chữa bệnh từ xa mở ra cơ hội tiếp cận bác sĩ tuyến Trung ương cho các tỉnh miền núi; trí tuệ nhân tạo đang hỗ trợ bác sĩ trong đọc phim chẩn đoán hình ảnh, giảm sai sót chủ quan.

PGS.TS Vũ Văn Giáp, Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai.

Một vấn đề được thảo luận sôi nổi là định danh điện tử y tế. Theo đại diện Bộ Y tế, đây sẽ là “chìa khóa” để giải quyết hàng loạt bất cập như trùng lặp thông tin, khó theo dõi lịch sử bệnh, thủ tục hành chính rườm rà. Khi định danh được chuẩn hóa, dữ liệu từ bệnh viện, phòng khám, bảo hiểm y tế và các dịch vụ chăm sóc sức khỏe khác sẽ tự động liên thông, giúp bác sĩ có cái nhìn toàn diện hơn và bệnh nhân được phục vụ nhanh hơn.

Một chủ đề khác thu hút chú ý là việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo. PGS.TS Vũ Văn Giáp cho biết Bạch Mai đã bắt đầu thử nghiệm AI trong phân tầng nguy cơ bệnh nhân nặng và dự báo tình trạng hô hấp. Dù đem lại tín hiệu tích cực, ông khẳng định AI chỉ đóng vai trò hỗ trợ, không thể thay thế chuyên môn bác sĩ, và cần được kiểm định chặt chẽ để đảm bảo an toàn, đạo đức.

Kết thúc chương trình, các khách mời thống nhất quan điểm rằng chuyển đổi số ngành Y tế chỉ có thể bứt phá khi giải quyết đồng bộ ba yếu tố: dữ liệu chuẩn hóa – hạ tầng sẵn sàng – con người đủ năng lực. Bên cạnh vai trò dẫn dắt của Bộ Y tế, bệnh viện cần chủ động đổi mới quy trình, đào tạo lại đội ngũ, trong khi doanh nghiệp công nghệ phải đồng hành bằng giải pháp phù hợp thực tiễn thay vì chạy theo phong trào.