Chuyên gia khuyến cáo những điều ai cũng có thể làm được để không già nhanh

PGS.TS Lê Bạch Mai – nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia cho rằng, lão hóa là quá trình tiến triển bình thường, không phải bệnh. Khi chúng ta còn trẻ, cơ thể có các chất oxi hóa nhưng các chất chống oxi hóa lại khá sẵn sàng. Càng lớn tuổi cộng thêm chế độ ăn không hợp lý, lối sống, yếu tố môi trường như tia UV, căng thẳng… có thể đẩy các chất oxi hóa trong cơ thể tăng hơn, trong khi chất chống oxi hóa ít đi. Quá trình chống oxi hóa xảy ra chậm dẫn tới các tổn thương tế bào trong cơ thể. Từ đó, chức năng suy giảm, nhìn thấy nét mặt không còn tươi tắn, trên da hình thành các nếp nhăn… Chúng ta già đi hay còn gọi lão hóa.

Theo chuyên gia, ở mỗi người dấu hiệu lão hóa sẽ khác nhau và không đồng đều giữa tất cả mọi người. Có người ở mắt, có người là biểu hiện ở da, có người rối loạn giấc ngủ. Chẳng hạn phụ nữ xung quanh ở độ tuổi mãn kinh, tiền mãn kinh dễ nhận thấy nhất, có thể thị lực giảm, da khô và nhăn nheo, độ tập trung, sức bền làm việc kém. Những người mắc bệnh lý nền như đái tháo đường, tim mạch… các biểu hiện lão hóa có thể xuất hiện sớm hơn.

Nếu biết kiểm soát, dự phòng từ lúc chưa xảy ra lão hóa bằng cách bảo vệ tế bào cơ thể của chúng ta tốt hơn, quá trình lão hóa sẽ diễn ra chậm hơn. Trong đó, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò rất quyết định trong quá trình lão hóa sớm hay muộn, tốc độ lão hóa chậm hay nhanh. Chế độ dinh dưỡng tốt bảo vệ tế bào của cơ thể chúng ta tốt hơn, quá trình lão hóa sẽ chậm.

Ảnh minh họa

Để quá trình lão hóa chậm, PGS.TS Lê Bạch Mai cho rằng, trong chế độ dinh dưỡng mọi người cần chú ý:

+ Đầu tiên cần cung cấp đầy đủ năng lượng cho cơ thể. Cơ thể muốn hoạt động, giữa được thân nhiệt ổn định cần đảm bảo đủ năng lượng. Nếu thiếu năng lượng có thể dẫn tới suy dinh dưỡng, quá trình thiếu năng lượng trường diễn. Thừa năng lượng thì gây ra tích lũy gây ra thừa cân, béo phì. Cả hai đều làm cho quá trình lão hóa nhanh hơn.

+ Cung cấp đủ các chất dinh dưỡng bao gồm protein, chất béo, các vitamin và khoáng chất. Các chất dinh dưỡng cân đối, thích hợp sẽ tạo bữa ăn sinh học cao nhất. Bởi vậy, ngay từ khâu đầu vào cần phải hợp lý. Thức ăn khi vào cơ thể giúp chuyển hóa, hấp thu dễ dàng.

Thực phẩm của bữa ăn cần đa dạng. Nhiều người thích ăn thịt đỏ, lục phủ ngũ tạng… mà ít ăn rau, hoa quả. Hoặc thích món gì thì ăn thật nhiều món đó, trong khi thể tích dạ dày có hạn. Chế độ ăn như vậy là không hợp lý, mất tính đa dạng của bữa ăn.

Không có thực phẩm nào tốt nhất trừ sữa mẹ dưới 6 tháng tuổi, còn thực phẩm nào cũng có điểm mạnh điểm yếu. Đa dạng được tính ít nhất trong ngày cần có 20 loại thực phẩm (ở người lớn), với trẻ em ít nhất cũng phải có được 10 loại khác nhau. Đa dạng còn thể hiện ở nhóm thực phẩm, phải có ít nhất 5 trong 8 nhóm thực phẩm.

Khi ăn bữa ăn đa dạng thực phẩm sẽ làm quá trình chuyển hóa và hấp thu xảy ra trong cơ thể thuận lợi nhất. Điều này hạn chế đi các gốc tự do được hình thành không bình thường trong quá trình chuyển hóa và làm tăng lên các chất chống oxi hóa. Từ đó làm tốc độ lão hóa chậm lại.

+ Chú ý cung cấp các chất chống oxi hóa trong cơ thể để làm chậm quá trình lão hóa đi. Nguồn chất chống oxi hóa đó có nhiều trong các loại rau, quả… Ví dụ vitamin C, E, selen, kẽm trong một số các loại hạt hay các loại thủy hải sản cũng làm giàu chất chống oxi hóa. Thói quen ăn nhiều thịt đỏ sẽ làm cho mình chóng già.

Để làm quá trình lão hóa đến chậm cần làm cho đời sống tinh thần thoải mái, tránh những căng thẳng, stress, sang chấn tâm lý… Điều này sẽ tạo ra các gốc tự do. Các gốc tự do tấn công các tế bào, sinh ra các chất oxi hóa làm phá hủy màng tế bào, tức làm cho chúng ta lão hóa nhanh hơn.

Ngoài ra, mọi người cũng cần chú ý uống nước đủ mỗi ngày. Mỗi 1kg nặng của chúng ta cần 40ml nước/kg/ngày. Cùng với đó, mọi người cần hình thành một lối sống năng động, không tĩnh tại quá nhiều. Mỗi ngày chúng ta nên dành thời gian ít nhất 30 phút để vận động cơ thể giúp cho sự lưu thông quá trình chuyển hóa các chất trong cơ thể cũng như các cơ quan trong cơ thể được rèn luyện tốt hơn, làm lão hóa chậm hơn.

Phương Thuận