Chuyên gia kiến nghị đánh thuế nhà ở với người thu nhập mức khá trở lên
PGS.TS Lê Xuân Trường, Trưởng Khoa Thuế và Hải quan, Học viện Tài chính kiến nghị nên nghiên cứu phương án đánh thuế nhà ở. Khi đánh thuế đối với nhà ở thì cần tính đến ngưỡng nhà ở không chịu thuế để đảm bảo không đánh thuế đối với người có thu nhập từ mức trung bình trở xuống.
Chia sẻ về thuế tài sản, ông Trường cho biết, ở Việt Nam hiện có 2 sắc thuế thuộc nhóm thuế tài sản là thuế sử dụng đất nông nghiệp và thuế sử dụng đất phi nông nghiệp. Trong đó, thuế sử dụng đất nông nghiệp hầu như đã miễn thuế toàn bộ đối với các đối tượng nộp thuế theo một số nghị quyết của Quốc hội cho đến năm 2030.
Về thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, trước ngày 1/1/2012, Việt Nam thực hiện thu thuế đất ở theo Pháp lệnh thuế nhà, đất với phương pháp xác định nghĩa vụ thuế dựa theo số lần thuế nông nghiệp gắn với vị trí đất. Từ ngày 1/1/2012, thực hiện Luật thuế sử dụng đất phi nông nghiệp số 48/2012/QH12, số thuế sử dụng phi nông nghiệp phải nộp được xác định theo giá tính thuế và thuế suất.
PGS.TS Lê Xuân Trường kiến nghị đánh thuế nhà ở theo ngưỡng.
Giá tính thuế đối với đất được xác định bằng diện tích đất tính thuế nhân với giá của 1m2 đất. Giá của 1m2 đất là giá đất theo mục đích sử dụng do Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quy định và được ổn định theo chu kỳ 5 năm. Thuế suất tính lũy tiến theo hạn mức sử dụng với các mức thuế suất 0,03%, 0,07% và 0,15%. Như vậy, phần nào đó thuế sử dụng đất phi nông nghiệp đã đảm bảo công bằng thể hiện ở chỗ thuế suất tăng dần đối với người có diện tích đất lớn.
Cũng theo PGS.TS Lê Xuân Trường, hiện mới đánh thuế đối với đất ở và đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp (Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp) mà chưa đánh thuế đối với các tài sản có giá trị lớn khác, chẳng hạn như nhà ở.
Với các mức thuế lũy tiến đối với thuế sử dụng đất phi nông nghiệp theo hạn mức sử dụng hiện hành của Việt Nam là 0,03%; 0,07% và 0,15%; đối với đất sử dụng không đúng mục đích là 0,15%; đất lấn chiếm là 0,2%, ông Trường cho rằng mức này quá thấp so với thông lệ quốc tế.
Thêm vào đó, mức thuế lũy tiến theo hạn mức sử dụng chưa hoàn toàn gắn với giá trị của đất nên chưa đảm bảo công bằng trong điều tiết thu nhập, vì giá trị của đất được xác định theo diện tích đất nhân với giá mỗi m2 đất, trong đó, giá trị của mỗi m2 đất là yếu tố rất quan trọng quyết định giá đất, có những trường hợp giá chênh hàng chục, hàng trăm, thậm chí hàng ngàn lần.
Trước thực tế trên, ông Lê Xuân Trường kiến nghị nên chuyển việc đánh lũy tiến dựa trên hạn mức sử dụng đất sang hệ thống đánh thuế lũy tiến theo giá trị đất để đảm bảo công bằng trong điều tiết thu nhập. Các ngưỡng giá đất cụ thể để áp dụng mức thuế lũy tiến cần được xác định trên cơ sở số liệu điều tra về giá đất trong mối quan hệ với thu nhập của dân cư. Đồng thời, nên giữ 3 mức thuế suất lũy tiến theo giá trị đất nhưng điều chỉnh tăng mức thuế suất với các mức cụ thể là 0,2%, 0,4% và 0,6%.
Bên cạnh đó, ông Trường cho rằng nên nghiên cứu phương án đánh thuế nhà ở. Khi đánh thuế đối với nhà ở thì cần tính đến ngưỡng nhà ở không chịu thuế để đảm bảo không đánh thuế đối với người có thu nhập từ mức trung bình trở xuống.
