Chuyên gia kinh tế cảnh báo nền kinh tế Mỹ xuất hiện nhiều rủi ro

Tổng thống Mỹ Donald Trump

Theo khảo sát của Hiệp hội Quốc gia về Kinh tế Kinh doanh Mỹ (NABE) với 159 chuyên gia thực hiện từ ngày 31/7 đến 11/8 và công bố hôm thứ Hai, thuế quan, đạo luật thuế và chi tiêu mới được thông qua, chiến dịch siết chặt nhập cư, sự can thiệp của Trump vào Cục Dự trữ Liên bang (Fed), cũng như cách thức quản lý thống kê kinh tế của chính quyền... đều có khả năng gây tổn hại đến nền kinh tế.

Các chuyên gia đặc biệt chỉ trích chiến dịch nâng thuế nhập khẩu của ông Trump, cảnh báo rằng lịch sử cho thấy thuế quan thường dẫn đến tăng trưởng chậm lại và giá cả leo thang, chứ không phải “kỷ nguyên vàng” kinh tế như Nhà Trắng hứa hẹn.

Sarah Wolfe, Chủ tịch khảo sát chính sách NABE và Kinh tế trưởng kiêm chiến lược gia đầu tư vĩ mô tại Morgan Stanley Wealth Management, viết: “Đa số người trả lời coi thuế quan là một trong ba rủi ro lớn nhất đối với tăng trưởng, tương tự khảo sát tháng 3/2025. Ít người hơn so với khảo sát trước tin rằng lạm phát sẽ quay về mục tiêu 2% của Fed trước năm 2027”.

Thuế quan

Khảo sát cho thấy gần như không có sự ủng hộ đối với chiến dịch tăng thuế nhập khẩu gây tranh cãi của Trump, với 88% số người tham gia cho rằng thuế quan sẽ làm tăng trưởng kinh tế chậm lại đáng kể hoặc vừa phải. Cũng 88% cho rằng thuế quan sẽ làm lạm phát tăng lên.

Theo một số thước đo lạm phát chủ chốt, thuế quan đã đẩy giá cả lên, và các chuyên gia nghiên cứu nhận định đà tăng giá này sẽ còn kéo dài ít nhất vài tháng tới khi các nhà bán lẻ chuyển chi phí thuế sang người tiêu dùng.

Điểm sáng hiếm hoi cho chính sách của ông Trump là nhiều chuyên gia đã giảm bớt dự báo về nguy cơ suy thoái trong ngắn hạn do tác động từ thuế quan.

Nhập cư, Đạo luật thuế và chi tiêu

Các chuyên gia kinh tế cũng cảnh báo tác động của chiến dịch siết nhập cư của ông Trump, với đa số dự đoán giảm nhập cư sẽ làm chậm tăng trưởng. 66% cho rằng gia tăng nhập cư sẽ có lợi cho nền kinh tế, chỉ 8% nói đất nước cần ít người nhập cư hơn, phần còn lại cho rằng mức hiện tại là phù hợp.

Bên cạnh đó, Đạo luật thuế và chi tiêu, được coi là dấu ấn chính sách của ông Trump, được dự báo sẽ làm thâm hụt ngân sách tăng cao. 78% số người trả lời cho rằng chi phí của các đợt cắt giảm thuế sẽ vượt xa lợi ích mang lại cho nền kinh tế.

Trump gây áp lực với Fed

Các chuyên gia cũng bày tỏ lo ngại sâu sắc về chiến dịch gây sức ép của ông Trump buộc Fed hạ lãi suất, bao gồm việc chỉ trích và đe dọa sa thải Chủ tịch Jerome Powell. Khảo sát được tiến hành trước khi ông Trump kêu gọi sa thải Thống đốc Lisa Cook và đe dọa điều tra pháp lý.

Diễn biến mới nhất, hôm 25/8, ông Trump đã quyết định sa thải Thống đốc Lisa Cook.

Những người tham gia NABE ủng hộ quan điểm Fed cần hoạt động độc lập, không chịu sự chi phối của Tổng thống. Một nửa cho biết họ “rất lo ngại” về sự can thiệp của Nhà Trắng, thêm 27% khác “có phần lo ngại”.

Lo ngại về số liệu thống kê

Khảo sát cũng cho thấy giới chuyên gia quan ngại về việc quản lý dữ liệu kinh tế của chính quyền Tổng thống Trump. Đầu tháng này, ông Trump đã sa thải Giám đốc Cục Thống kê Lao động sau khi cơ quan này công bố số liệu cho thấy tăng trưởng việc làm đang chậm lại.

Khi được hỏi mức độ lo ngại về nguy cơ suy giảm chất lượng và độ tin cậy của số liệu kinh tế trong vài năm tới (thang điểm từ 1 đến 10, với 10 là lo ngại nhất), câu trả lời trung bình là 7,5.

Đại Hùng