Chuyên gia Liên hợp quốc kêu gọi điều tra thái tử Arab Saudi

Có "bằng chứng đáng tin cậy" về liên quan của thái tử Mohammad Bin Salman với vụ giết nhà báo Jamal Khashoggi vào tháng 10 năm ngoái, một chuyên gia nhân quyền của Liên hợp quốc cho biết hôm thứ Tư. Bà cũng kêu gọi một cuộc điều tra quốc tế về vụ án này.

Nhà báo Khashoggi đã bị sát hại dã man tại lãnh sự quán Saudi ở Istanbul vào ngày 2/10

Trong một báo cáo mới, bà Agnes Callamard - báo cáo viên đặc biệt của Liên hợp quốc về các vụ hành quyết phi pháp - nói rằng, bà "đã xác định được những bằng chứng đáng tin cậy đủ để yêu cầu mở rộng cuộc điều tra về trách nhiệm cá nhân của các quan chức cấp cao của Arab Saudi, bao gồm cả Thái tử".

Báo cáo nhấn mạnh rằng: "Không có kết luận nào buộc tội Thái tử. Kết luận duy nhất mà báo cáo đưa ra là có bằng chứng đáng tin cậy để tiến hành một cuộc điều tra mở rộng để đảm bảo rằng liệu đã xác định được toàn bộ những kẻ phải chịu trách nhiệm hình sự hay chưa." Callamard đã dẫn một ví dụ rằng bà đã tìm thấy bằng chứng rằng "Khashoggi nhìn thấy rõ quyền lực của Thái tử và rất sợ anh ta".

Khashoggi, một nhà báo cộng tác của Washington Post, cựu Tổng giám đốc và tổng biên tập của Al-Arab News Channel và là một người thường xuyên chỉ trích Thái tử Arab Saudi Mohammed bin Salman, đã bị sát hại tại lãnh sự quán Arab Saudi ở Istanbul vào ngày 2 tháng 10. Riyadh ban đầu nói rằng không biết gì về số phận của nhà báo mất tích Khashoggi, nhưng sau đó lại đổ lỗi vụ giết hại Khashoggi lên các đặc vụ vì không thể thuyết phục nhà báo này về nước. Các công tố viên Arab Saudi đã loại trừ Thái tử khỏi danh sách nghi can và cho biết khoảng hai chục người liên quan đến vụ giết người đang bị giam giữ, trong đó năm người đàn ông phải đối mặt với mức án tử hình.

Tờ Washington Post cuối năm ngoái dẫn nguồn tin tình báo Mỹ cho biết CIA kết luận Thái tử Mohammed đã ra lệnh giết Khashoggi. Arab Saudi sau đó bác bỏ thông tin.

Callamard đã tiến hành một loạt phân tích mà bà gọi là "một cuộc điều tra nhân quyền độc lập" về cái chết của Khashoggi. Trong báo cáo hôm thứ Tư, bà kêu gọi Tổng thư ký Liên hợp quốc, ông Antonio Guterres mở một cuộc điều tra hình sự quốc tế chính thức về vụ án, mà theo bà, điều đó có thể "xây dựng các hồ sơ cụ thể chi tiết trên mỗi kẻ bị cáo buộc ... "

Bà cũng kêu gọi FBI ở Hoa Kỳ, nơi Khashoggi là cư dân, mở một cuộc điều tra về vụ án, nếu nó chưa được thực hiện, "và theo đuổi các vụ truy tố hình sự ở Hoa Kỳ, nếu phù hợp." Callamard nói rằng, bà đã xem đoạn clip từ bên trong lãnh sự quán của vụ giết người và xác định được 15 người thực hiện nhiệm vụ giết Khashoggi. Bà cho rằng nhiều người trong số họ không có tên trong danh sách 11 nghi phạm phải đối mặt với một phiên tòa kín về vụ giết người. Báo cáo hôm thứ Tư cũng cho biết, có bằng chứng cho thấy "Arab Saudi đã cố tình sử dụng quyền miễn trừ lãnh sự để trì hoãn các cuộc điều tra của Thổ Nhĩ Kỳ cho đến khi hiện trường vụ án được dọn dẹp hoàn toàn."

"Trước những lo ngại của tôi về sự công bằng trong phiên tòa xét xử 11 nghi phạm ở Arab Saudi, tôi kêu gọi đình chỉ phiên tòa", bà nói trong báo cáo.

Trâm Anh (theo AFP)