Israel phá hủy cơ sở hạt nhân ở Iran

Hành động này được đánh giá là một cú đòn nghiêm trọng, làm gián đoạn đáng kể nỗ lực phát triển vũ khí hạt nhân của Tehran.

Hình ảnh vệ tinh cận cảnh của Maxar về Khu liên hợp quân sự Parchin ở Iran từ tháng 11/ 2022. (Nguồn: Maxar)

Theo nguồn tin từ Axios, cuộc tấn công đã phá hủy các thiết bị tiên tiến dùng để nghiên cứu và chế tạo thuốc nổ, một yếu tố thiết yếu trong việc kích hoạt uranium trong vũ khí hạt nhân.

Các chuyên gia nhận định rằng, thiệt hại này sẽ ảnh hưởng sâu sắc đến chương trình hạt nhân của Iran.

Một quan chức Israel nhấn mạnh: "Cuộc tấn công đã khiến việc chế tạo thiết bị nổ hạt nhân của Iran trở nên cực kỳ khó khăn. Nếu Tehran muốn tiếp tục chương trình, họ buộc phải thay thế các thiết bị bị phá hủy và chúng tôi chắc chắn sẽ theo dõi sát sao mọi động thái của Iran".

Cuộc tấn công tập trung vào khu phức hợp Taleghan 2, nơi từng được sử dụng làm cơ sở nghiên cứu hạt nhân trước khi chính thức đóng cửa vào năm 2003.

Tuy nhiên, kể từ đầu năm 2024, tình báo Mỹ và Israel đã phát hiện các hoạt động bất thường tại đây, bao gồm nghiên cứu luyện kim, chất nổ và mô phỏng trên máy tính, được cho là phục vụ mục tiêu chế tạo vũ khí hạt nhân.

Một quan chức Mỹ tiết lộ rằng các hoạt động tại Taleghan 2 "hoàn toàn bí mật, chỉ một số ít người trong chính phủ Iran biết đến". Điều này đã khiến cộng đồng tình báo Mỹ điều chỉnh đánh giá về chương trình hạt nhân của Iran vào tháng 8 năm nay.

Dù Mỹ công khai khuyến nghị Israel không tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran nhằm tránh làm leo thang căng thẳng, trường hợp Taleghan 2 lại là một ngoại lệ. Israel lý giải rằng đây không phải là một phần trong chương trình hạt nhân dân sự mà Iran công bố và khẳng định là vì mục đích hòa bình.

Nếu Tehran thừa nhận vụ việc, điều này đồng nghĩa với việc vi phạm Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT).

Một quan chức Mỹ nhấn mạnh: "Hành động này gửi đi thông điệp rõ ràng rằng Israel nắm được mọi hoạt động bí mật nhất của Iran". Phía Israel cũng khẳng định rằng thiết bị bị phá hủy tại Taleghan 2 là yếu tố cốt lõi trong tham vọng chế tạo bom hạt nhân của Tehran.

Cùng thời điểm vụ tấn công, Giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), Rafael Grossi đã tới thăm các cơ sở hạt nhân tại Natanz và Fordow của Iran. Trong chuyến thăm, ông được Ngoại trưởng Iran cam kết giải quyết các tranh chấp về chương trình hạt nhân, nhưng khẳng định Iran sẽ không khuất phục trước áp lực.

Mối quan hệ giữa Tehran và IAEA đã trở nên căng thẳng vì việc Iran từ chối hợp tác với các thanh tra và không giải thích về dấu vết uranium tại các địa điểm không được khai báo.

Xuân Minh